Tadamsa tanezmart

0
270

Amek ad nẓer tazmert n tidet n tdamsa taɣelnawt ? S PIB-ines[[PIB: Produit intérieur brut]] d PNB-ines[[PNB: Produit national brut]] ? Mačči d tidet iṣeḥḥan. PIB n Iwunak Yedduklen yewweḍ ɣer 14,2 ibelyunen[[Abelyun: Amelyun n imelyan]] n $US, ma d tamurt n Ṭayland tesεa anager n 627 imelyaren $US d PIB. Maca ɣas akken, d tadamsa n Ṭayland i yesεan tazmert ugar n tdamsa tamarikanit, yerna daɣen tif-itt s waṭas deg tezmert n unegmu. Ihi anwa ameskan asṭaṭiskan i izemren ad ɣ-d-yesken tazmert n tdamsa ?

S deffir n tesleḍt, nezmer ad d-nini belli d adeg yeṭṭef weḥric wis-sin (tamguri, abeddel, luzinat) deg tdamsa taɣelnawt. Kra i yeṭṭef weḥric wis-sin ugar n wemkan, kra i tettnerni tdamsa deg tezmert. Aya fessus i tegzi: tudert n weḥric amezwaru (tafellaḥt, asufeɣ n wayen yellan seddaw n tmurt) d weḥric wis-kraḍ (servis, lbiruwat, isallen..) yeqqen nezzeh ɣer weḥric wis-sin.

Mebla aḥric wis-sin, azara, nneεma, iselman neɣ asɣar ur zmiren ad uɣalen d isufar imeεnen, ihi ad qqimen akken d lɣella ur nenfiε bab-is. Rnu-as, ma yella aḥric n servis yessaweḍ yella-d deg kra n tama neɣ n tmurt, lmeεna-s yella yakan dinna ufares d useqdec n tɣawsiwin.

Tella daɣen yiwet n tɣawsa nniḍen ara nerr deg wallaɣ-nneɣ : Anda ma yella weḥric wis-sin yeǧhed, ad naf belli tadukli timettit n yemdanen (tawennaṭ, liḥala n tmeṭṭut..) d tin n yisaduren (sandikat,…) ur ugitent ara s waṭas. Ma neddem-d amedya n Ṭayland, ad naf belli imi sindikat tiɣelnawin timeqranin akked isuḍaf iẓeyyren ulac-iten, tadamsa-ines tettuneḥsab assa, deg 2010, d yiwet seg tid yegman s waṭas deg umaḍal, sdat n tin n Cinwa akked Indunisya.

Amzun akken aya ur yeččur ara tiṭ, Ṭayland ur tmenneε ara seg usihrew n temdinin-is. Aṭas n yimesdurar (aḥric amezwaru) ara d-iṣubben ɣur-sent, ayen ara yernun anegmu n weḥric wis-sin, ad s-d-yernun ugar n tezmert i tdamsa-nsen taɣelnawt.

Ma d Marikan, s kraḍ ɣef kuẓ (3/4) n yemdanen i ixeddmen deg weḥric n servis, mazal tettak tadrimt, i d-tettekkes seg tebzert, i luzinat yebɣan ad beddlen amkan , yerna ar tura ur tefhim ara εad belli tadamsa-ines d yidles-is n uxeddim yessefk ad sen-tales tamuɣli s wadda.