Taklut – Kra n wawalen ɣef unaẓur Ǧilali Ccix

4
260

Adrar n tmeddurt ad iknu imi iǧǧa-d tarwa-s i s ifkan azal, wid dɣa is d-iskanen udem-ines n tidett.

Tarwa-k d awezɣi ad k nekkṛen, udem‑ik d win ttawin ger wallen‑nnsen anda vɣun ilin. Wid I wumi teččureḍ allen d widak ittaken idammen‑nnsen d tidiwin‑nnsen akken ad sswen azar n yedles‑inek ad yiddir ur yettɣar ara. Trika d ugerruj i d-teǧǧiḍ i tarwa‑k mačči d ayen yettfakan d idles ɣlayen, yal wa d acu n temda n tzuri i yekcem, imezwura ṛzan asalu, tasuta n wassa ttfen deg ijufaṛ‑nnsen; win isersen asafu a t ismendeg wayeḍ.

Tidett yemmut weqvayli ilul-d umaziɣ, ass‑a anazur tefren tzuri mačči d ayen ara idel wecḍaḍ ɣas akken zik taɣamsa ur tefki ara taggnitt i inazuren‑nneɣ, ass‑a yal wa yufrar s wayen i d-iǧǧa. D acu n waman ara d-aggmen, ara ssiwḍen i wakken ad ssirden nnekwa win d-iǧǧan iseɣ akken a t kksen seg umezruy. Yerna yenna uḥeddad n wawal « ɣas ilha yiwen ɣas yella win infan, ɣas illa win yenɣan, ad d-kkren wiyaḍ asen‑ddmen amkan, ɣur‑wet wi verrun I ṭṭvel deg waman ».

Akka i yella lawan, yemmut unazur, ilul‑d wayeḍ. D ilemzi iwumi ssawalen Ǧilali Ccix. Ilul di tewrirt n at gana deg ifnayen Vgayet .

Deg useggas 1980, azamul n Tefsut imaziɣen yella di tmurt Lalman. Anazur‑agi ɣas akken iseggasen 80 yura‑ten wallaɣ‑is imi yeǧǧa tamurt‑is, maca tamaziɣt iwwitt deg wul‑is imi ɣas akken yettidir d iminig, tiktiwin‑is d awezɣi a sent‑ivru deg idammen i s yettazzal wawal n tmaziɣt. Ǧillali Ccix d anazur amaynut di teklut maca ikcem s telqay deg wennar‑agi imi ula di nnqec ɣef usɣar yufrar‑d attas.

Ayen i d-isken ɣef telwiḥin yemhel d ayen d-iteffɣen seg wul am akken t-id yenna, imi ikellu udem umaziɣ ittwagezmen. Iskan-ed insayen n zik, wid mazal ddren, irennu‑yasen tazmert i tudert. Iskan-ed diɣen udem n Tmazɣa mellulen yuɣalen d azeggaɣ s yidim n tarwa-s iṛuḥen d iseflan. Ar taggnitt n wassa ɣur‑s izad 300 n telwiḥin, udem‑nsent ittmetil-ed udem n tidett n Tmazɣa si tallit n zik almi d tin n wassa.

Ǧilali issuli amhil is izwar ifettu-d ɣef izuran n yidles amaziɣ. Yal avrid ad yemhel asifeḍ mi d-yesken tilwiḥin‑is, aṭas i d‑ittasen i wakken ad walin tikliwin‑is. Yenna taklut tjebbed imdanen s yiniten‑is, wid yessnen walan d acu i d‑teqqar taklut s yiniten tekseḍ ttafen ula d taɣara n wemdan amek‑itt. Tazuri ass‑a tuɣal d amḍiq i deg tteffren imaziɣen. Yenna s tzuṛi‑inu ad sen‑d‑werriɣ I wiyaḍ d akken ar ass‑a idles‑inu ikṛeḍ.

Di taggara, Ǧilali Ccix yerra tajmilt tameqqrant i yimaziɣen yeɣlin ɣef tmurt n imawlan akken llan, d amyaru, d aneɣmas, d amussnaw, d acennay:
« Ayen iḍeṛṛun di tmurt‑iw d ayen iqerḥen aṭas.
Ssarameɣ talwit, tazmert d tilelli i widak i yettmehilen ɣef yedles Amaziɣ. »

4 COMMENTS

  1. afud igerzen iw naẓur Ǧilali Ccix id isvanen iẓuran nnaɣ. ssarameɣ ad friren atas am netta.

  2. afud igerzen iw naẓur Ǧilali Ccix id isvanen iẓuran nnaɣ. ssarameɣ ad friren atas am netta.

Comments are closed.