Am win yettrajun tafsut di tneẓruft

0
453
Am win yettrajun tafsut di tneẓruft
Am win yettrajun tafsut di tneẓruft

DZAYER (TAMURT) – Ar ass-a llan waṭas n Yizwawen akk d Imaziɣen-nniḍen n tmura n tmazɣa yettrajun tafsut di tneẓruft. Dɣa seg wasmi tamaziɣt tuɣal d tutlayt tunṣivt ugten di tmurt n Dzayer yad yeqqaren „ Nekni merra d Imaziɣen“, s yin akkin ad kemmel awal-nsen s taɛravt. Qqaren „Tamaziɣt mačči ass-a“. 

Llan yad iɣilen tamaziɣt d awal neɣ d isem kan. Cfiɣ deg iseggasen-nni gar 1965 akk d 1980 sttewttiwen medden, qqaren: “Ah aneɣlaf-a neɣ wayeḍ aziɣ d aqvayli.“ Dɣa reffden tanzari-nsen ɣas adabu irkeḍ-ten.

Akud-nni atan yuɣal-d iseggasen-a inegguren.
Llan kra n imusnawen Izwawen neɣ irgazen n tsertit qqaren: “Ah tura tamaziɣt ɣur-s amḍiq-is di tmurt n Dzayer, tezmer kra n wass ad tiyf tutlayt taɛravt. Atan Araven n yiḍelli ttuɣalen assa drus drus d Imaziɣen“.
Kra deg-sen qqaren: „Tazmert n tutlayt tamaziɣt tiyf tazmert n tutlayt tlaṭinit yemmuten tura. Tamaziɣt tedder yernu ad teǧǧuǧǧeg iseggasen i d-iteddun“.

Irgazen-am akken ur ẓerren ara ayen akk yettcekkilen tikli i tutlayt tamaziɣt neɣ amek akka? Irgazen-a am akken qemcen allen-nsen ɣef “ijenwiyen“ i igezmen drus drus deg idles akk d tutlayt imaziɣen, neɣ amek akka?
Amedya: Ula d isallen di radyuwat tgezzem-iten tiɣri ɣer tẓallit s taɛravt mačči s tmaziɣt.
Irgazen-a yezmer a-sen yessuter yiwen ahil s wacu ara ad teǧǧuǧǧeg tutlayt tamaziɣt ma tuɣal gar ifassen n icenguyen-ines? Maca irgazen-a am akken ur ẓrin ara annect-a neɣ amek akka?

Irgazen-a yezmer a sen-yessuter yiwen tiririt ɣef wencad-a: “ D acu yezmer ad iraju yiwen a d-yeffeɣ seg uselway n uzekka n tmurt n Dzayer deg weḥric n twuri s temaziɣt? Yezmer yiwen ad iraju deg-s a d-yessufeɣ tamurt n Dzyaer di “tervaɛt“ n tmura n waraven? Yezmer yiwen ad iraju deg uselway n uzekka n tmurt n Dzayer ad iqaḍer izerfan n wemdan, ad yekkes lislam yettili s taɛravt di tsertit n tmurt?

D acu yezmer ad iraju yiwen seg yal argaz (neɣ tameṭṭut) yettzzalen ad yuɣal d aselway n tmurt n Dzayer s wahil n yidles arav, ma d tamaziɣt yettarra-t kan d ddwa n yiḍes yesganay s yis Imaziɣen ur „nfaq“ i tirrumit-is.

Ihi Aɣref azwaw yezmer kan ad yedder d ilelli ma yessaweḍ kra n wass ad yessudes tamurt-is ad yedhu d tutlayt-is netta s yiman-is, ad yessirem ad yesɛu „lǧiran“ yelhan!
Ayen akk nniḍen d “araju n tefsut di tneẓruft“.
Ttxil-wet, eǧǧt-aɣ kan “avrid a nɛeddi“. Taluft-a yessefk askasi fell-as!

Sɣur Akli Azwaw