Nutni d nekni (I)

0
363

TAMURT – Illa zik, win ikkeren ɣer wayaḍ as-yini ma yettalas-as-tt neɣ ikerh-it : « ay uday neɣ a yiwen n wuday haaa ! » Winna niḍen ad yerfu fall-as, d umatu, kan ayen is-d-yusan deg ufus-is ad t-id-iddem akken at-id-iwwet yi-s : d tafrut, anzel, atg…

Ma yiwen ittsusuma, ma yergem-it walebɛaḍ neɣ ur yerra-ara tiyita qqaren-as: « iwwi tudayt ». Awal agi, ibɣa ad yini : d win ittsusumen zzat n lbaṭel, i iṣebberen ur nettara ara tiyita, ittɣummun kellec daxel n wul-is. Ma yettawi yiwen tudayt, mara t-sḥillefeḍ ula s ufus-ik a ttkemzeḍ ula d aqerruy-ik, netta ma rrif-ik i yella, zzat-k ad yessebrek aqerruy-is dawa ifassen-is wa ad iknu amzun ad tewteḍ.

Zik uday, mara iruḥ ad iẓẓal i tmezgida-nsen, ad ikkes tacacit-is, att-yawi deg ufus-is. Mi yewweḍ ɣer tewwurt n tmezgida, imiren a tt-yessers ɣef ixef-is, umbɛad ad ikcem ad iẓal.

Asmi i tekker lgirra nni n walman, teɣli-d fell-asen rrehba n dunnit; acuɣer ? Acku, ifka-yasen-d Ṛebbi Adolf Hitler ibɣa aten-issenger s tmeṭṭant taqesḥant n ukuffir n « lgaz ziklun b »; umebɛad aten-isserɣ deg lfur.

Ay sɛeddan msakit ! Sebren i tmuḥeqranit d lbaṭel kra wanida ddan di tudert-nsen. Ihi, ad uɣaleɣ ɣer lgirra n walman, ɣef wid yuɣ lḥal di lweqt nni i Fransa win i wumi ssawalen : « leḥkem n Vichy » n marican Petain. Yal uday ḥersen fall-as ad isbeggen iman-is d uday i yella gar medden. Dɣa ḥettemen-ten ad xiḍen itri n Dawed d awraɣ af tama tayeffust, zzat dawa n tayett. Yal aɛeggal ad yefk tansa ines anida yezdeɣ akken mi d-seqsan ar ɣur-s ilaq at-id-afen din. Mara ad erzun fell-asen, ad aten-awin argaz tameṭṭut, amɣar tamɣart, aqrur taqrurt, sedduyen-ten deg ifaguten n tmacinin am lmal ittruḥun ar ubaṭwaṛ, syen d abrid ar Aucwitz.

Teḍra yidsen am akraren nni n wass n lɛid; aten-zzuɣuren ar tmeṭṭant, yernu ulac tarewla, ulac win ara yemḥiḥden; wannag amer meqqaṛ ad refden ula ttaqabact, tajenwitt neɣ uzzal sumata akken ad nɣen wid i tt-id-yeddan fell-asen, u zzuɣuren deg-sen ar wanda ur d-ttuɣalen. Dayen ur iqebbel laɛqel deg dunnit ! Wamma, teḥsiḍ a bnadem ar lmut it-ttedduḍ, dɣa glu s yiwen neɣ sin inaziyen (nazi). Maca, lukan akken i xeddemen , tili ttugaden-ten yexṣimen-nsen, ur s-neqqaren ara udayen. Awal n yissem-nsen, inna-d di tefsira-s: « tagdi, lekni, lxuf, aɛbbi n ddel, tugdi zzat n tmettant, aberruy n uqerruy zzat n wiyaḍ ur n ga d udayen ». Mi tɛedda lgirra n walman, kkren-d nejmaɛen-d kra yellan (widak id-igran) dɣa bezren-d tadrimt uɣen-d ssfina d aqdim isem-is « l’éxodus », ṭṭfen abrid ar « Falastin! »

Hand Berkouk

LEAVE A REPLY

Please enter your comment!
Please enter your name here