Aḍavu n yemcumen

0
670

TAMURT – Yella wuccen, izem, aɣyul mlalen akken. D agur n remḍan, qqaren ma s tidett, deg wass n sevɛa u ɛecrin tettelli tewwurt n igenwan. Ihi qqimen lla ttmeslayen iɣersiwen-agi di krad* yid-sen, nnan : Ula d nekni, iḍ-agi ur neggan ara, a nruḥ ar wemkan lmuḍaɛ n leflani, a nerǧu dinna mi d-yeɣli yiḍ, telli-d tewwurt n igenni, ad nessuter ayen nebɣa, amma ad d-iferreǧ Yillu fell-aɣ.

Akken i xedmen, ruḥen dduklen di krad yid-sen, wwḍen ɣer yiwen n wemḍiq* akken, qqimen lla ttrajun melmi ara d telli tewurt n igenwan. Ṛǧan, ṛǧan armi i uysen*. Izem, yuker-it naddam* (01) iṭṭes. Ciṭuḥ akka* yerna wuccen ula d netta iṭṭes.
Iqqim-d weɣyul weḥdes ur yeṭṭis ara (qqaṛen iɣyal, ur ssinen ara taguni) 02. Akken ineṣṣef yiḍ, iḍegger allen-is ar igenni, iwala tawwurt telli; iṭṭalab di Ṛebbi ad t-yessiweḍ ar lebɣi-s (03). Iqqaṛ-as :

A Ṛebbi ma tḥemmleḍ-iyi, aɛzizeɣ ɣur-k, err-iyi d aḥkim, ad uɣleɣ d aqerruy ad ḥekmeɣ ddunit meṛṛa (04).
Akken ifuk, yezzi ɣer wuccen, yessaki-t-id. Inna-as :
Kker fell-ak ay uccen ; tawwurt igenni tebṛaṛeḥ*, a tesxeṛxuṛem*. Ayen ɣer tguni i d-nusa ? Mačči d taswiɛt n yiḍes tagi.

Idduqes-d wuccen si tnafa, yufa-d aɣyul lla yessakay deg-s. Iffeɣ-it laɛqel. Yiɣil yeǧǧa-t wakud*. Inṭeq weɣyul, yenna :
S talwit kan ay uccen. Attan tewwurt telli, suter ayen ik-yehwan ammer ahat ad d-iqbel Yillu asuter-inek…

– I kečč d acu i tessutreḍ ? Aɣyul yerra-as :
-Nekk ssutereɣ di Ṛebbi ma aɛzizeɣ ɣur-s a yi-yerr d aḥkim*. Bɣiɣ ad ḥekmeɣ akken ad sɛuɣ laɛnaya*. Ikker-d wuccen yenna :
-Ula d nekkini ad ḍelbeɣ ar Yillu ma yeqbel-iyi-d ad uɣaleɣ d aneɣlaf* a neḥkem jmiɛ*. Fuken awal, zzin ɣer yizem sakin-t-id, nnan-as :
-Nekni nfuk ccɣel nneɣ. Mazal kan tura kečč. Ma yehwa-ak ad tḍelveḍ Ṛebbi attan tawurt telli. Inteq yizem yenna-asen :
I kunwi d acu i tḍelbem ? Aɣyul yenna :
-Nekk ḍelbeɣ ad uɣaleɣ d aḥkim. Uccen , yenna netta :
-Nekk ḍelbeɣ ad uɣaleɣ d lewzir ( aneɣlaf ). Izem yenna-as :
– Nekk ad sutereɣ deg Yillu a yi-kkes asmi ara tḥekmem kunwi, ( s levɣi n Ṛebbi, ) ur ḥeddreɣ ara.

Amawal :
Aḍabu : pouvoir, autorité, État .
Krad : trois
amḍiq : n mas sing. passage, endroit, lieu.
uysen : v perdre patience. Ne supporte pas l’attente.
Ciṭuḥ : un peu. Un moment de courte durée. Amedya : Ciṭuḥ akka kkren-d akken llan dinna.
iḍegger allen-is : jeter le regard. Diriger son regard vers le ciel.
Bab Igenwan : père des cieux
tebṛaṛeḥ : grande ouverte (la porte du ciel)
tesxeṛxuṛem : v asxerxer. (ronfler, ronflement).
Akud (lweqt) : le temps
aḥkim : n m s. président, gouverneur, dirigeant, etc,…
laɛnaya : protection.
aneɣlaf : ministre. On dit aussi lewzir.
jmiɛ : ensemble. (viendrai du verbe ajmaɛ, rassembler, unir).
naddam : sommeil.

Lemɛani n wawal :
01) Izem, yuker-it naddam : ittussemma nnig n lebɣi-s, ur yuksan ara, yettwaɣleb. Neqqar diɣen : yugar-it yiḍes. Illa diɣen : « issers aberdi-s » : cette expression est poétique. Akka i d tutlayt n imezwura-nneɣ anda awal fkan-as azal-is armi i tlemmden akken iwata. Swaya i si kra n tikelt ara d-yekker ṭṭrad ttawin-d amedyaz (bab n wawl) akken ad ten-yefru s wawal. Ernu teḍra-d yal tikelt At wawal ferrun timsal ɣas cuddent armi d ulamek.

02) qqaṛen iɣyal, ur ssinen ara taguni : Ayagi s tidett-is, acku « amerkub » ur yeggan ara aṭṭas.
03) Ad t-yessiweḍ ar lebɣi-s : demande a Dieu pour qu’il arrive a ses buts, ce qu’il souhaite,…

04) Tagi diɣen d dduɛa i Yillu akken ad d-yeqbel d acu yessutur umdan-is.
04) -« A Ṛebbi ma tḥemmleḍ-iyi, aɛzizeɣ ɣur-k, err-iyi d aḥkim, ad uɣaleɣ d aqerruy, ad ḥekmeɣ ddunit meṛṛa », d ayagi i wumi qqaren dduɛat. Amdan yettamenen ad yessuter ar Bab igenwan* akken as-d-iqbel ayen yessutur. Qqaren-d : ala wayen i d-yebel Yillu ara d-yeḍrun deg ddunit agi.