Amaynut deg tmedyazt taqbaylit: IMEṬṬI N BAB IDURAR*

4
539
IMEṬṬI N BAB IDURAR
IMEṬṬI N BAB IDURAR
 
D asefru ad zegreɣ tura ɣef tmerɣa i ɣ-yeğğan ncaḍ.
Ad as-azneɣ tisura i tmuɣli n wul asemmaḍ.
Ad tekker ad tcali di tmura, ahat ad yefsi weblaḍ
deg taddart ideg yeḍra, wayen ur neḍri di tiyaḍ.
I weqcic d-yeffɣen seg-s, sani ara yessiweḍ tameddit?
Deg iḍarren-is akk yesseɣreṣ, yeṭṭef-it yiḍ di taddart TALWIT.
Seg wakken ur yesεi amwanes, axxam n yemsebriden yettnadi-t.
Yenneqlab kan yesla i lḥess, iwala amɣar yeḍfer-it.
Azul fell-ak a baba amɣar, anda-t wexxam n yemsebriden?
Yya-d a mmi ad nelḥu amecwar, ur yelli d win ibeεden.
Amɣar zdat-s yezwar yerna d win i t-yessawḍen.
Yedda yid-s almi d imi n wemnar n wexxam n yemsebriden.
Atan a mmi ihi wexxam, anida i tzemreḍ ad teṭṭṣeḍ
yerna ngum a d-yeɣli ṭṭlam, a k d-awin imensi ad teččeḍ.
Di tlemmast n taddart i tebnam, axxam-agi iɣer i d iyi-tesskecmeḍ.
Tura ɣas kkes ttexmam, tanemmirt! Ihi ar tayeḍ.
Aqcic yeqqim di tqernit n wexxem ideg t-yeğğa wemɣar.
Ɣas ma teɣli-d tmeddit, ɣef imensi ur igir tisɣar.
Yak taddart-a isem-is TALWIT, i truẓi uqerru, acuɣer?
Ur tezlig fell-as targit, asirem deg yiman-is ur yessemɣer.
Ur yuḥtam almi s-yesla, yezzi-d kan deg-s iwala,
m wul ur nessin tebrek.
D tamɣart teččur d leḥmala, amuḍin ma yeẓra-tt yeḥla,
ad yeqqel amzun werğin yehlek.
Azul a mmi aql-aɣ nella, ugmeɣ-d aman si tala,
tura a d-uɣaleɣ ɣur-k.
Azul yes-m lεeslama, s tezmert-im a yemma,
ɣur-i yuzen-ikem-id lmelk.
Tasusmi terna teggugem, s kra yettawlen irekkem,
yeɣli s iciwi n trusi.
Tamɣart tessaweḍ aman d-tugem, teṭṭef deg wawal tṛeggem,
tewwi-d i inebgi imensi.
Ay iḥulfan tuccagem, mi akken s-tefka abernus d-teddem,
teggull i usemmiḍ ur yensi.
Aqcic d uḥdiq ur yessusem, dɣa s ul n temɣart yekcem,
teddem tebda-yas-d asteqsi:
Tamɣart s wawal tettaẓ, tessen tiẓeṭ ideg d-tesquccuḍ.
A mmi teεyiḍ terniḍ laẓ, ansi-k, anida ttedduḍ?
Deg iqerra ssusmen yebẓaẓ, ay aqcic d acu tettrağuḍ?
Ugadeɣ ad iyi-d-teddmeḍ aεekkaz, a d-tiniḍ kker ad telḥuḍ!
Tidet lemmer ad am-tt-iniɣ, ul-im seg-s a yemma ad mḥuɣ.
Mi kkreɣ a d-mmektiɣ, ad zzreɣ s anda tettuɣ.
Ur cfiɣ ansi i d-kkiɣ, ur ẓriɣ anda tedduɣ.
Ttuɣ daɣen isem ay sεiɣ, i tura d acu ad am-d-rnuɣ?
Ad rfuɣ fell-ak, acimi? Ad teqqimeḍ akka ar melmi?
Ihi attah tidet ssneɣ:
A k-iniɣ yiwen wawal a mmi, yya-d ad teqqimeḍ ɣur-i,
nekk iman-iw i zedɣeɣ.
Axxam meqqer ad aɣ-yawi, amḍiq ad yegri,
ad iyi-twanseḍ a k-wanseɣ.
Tixsi a ɣ-d-tefk ayefki, ayen is ara nedder ad yili,
awal aql-i ad ak-t-fkeɣ.
Aqcic yesbek, yettwehhim, ur yumin ara imeẓẓuɣen-is.
Maca, d asusam ur yeqqim, yemḥaḥed, yeldi imi-s:
Yenna-yas ma yella s tidet-im,  » yessaked tamɣart s allen-is »,
ad qqimeɣ, err-iyi d mmi-m! Ɣef tuyat yeẓẓel afus-is.
Ɣas amzun seg igenni i d-ɣliɣ, teldiḍ-iyi ay asirem ul-ik.
D tidet ayagi ttwaliɣ neɣ tɣurr-iyi targit-ik?
Tenna-yas kker i d ak-nniɣ, deg wexxam ad tkemmleḍ učči-k!
I tura amek ara k-semmiɣ, imi akka tettuḍ isem-ik?
Tiririt yelhan ur tt-yeẓri, yufa-yas-d tin is ur yeɣliḍ.
Akken i m-yehwa semmi-yi! I s-yerra ur yezzi, ur yenniḍ.
S wawalen d-turew tayri, tenna-yas ur nwiɣ almi d-teflaliḍ.
Ihi a mmi a k-semmiɣ ITRI, amzun seg igenni i d-teɣliḍ.
Yenna-yas yelha yisem-agi, yekcem igenni wis-sa.
Isem-is tura temɣart-agi? Tenna-yas isem-iw BISBISA.
Yelha ula d isem-agi, ikemmel učči mi d as-d-tessa.
Kker a mmi ad teṭṭṣeḍ dagi, aṭas i d-telḥiḍ ass-a!
ITRI yekcem ɣer wusu, yewwet-itt ɣef yiwen yidis.
Yebred nezzeh si εeyyu, amzun aseggas ur yeṭṭiṣ.
Azekka-nni teğğa-t ad yesteεfu, BISBISA ur yesli i lḥess-is.
S leḥder i tqeddec i tleḥḥu yerna zik i d-teldi tiṭ-is.
Almi izeggen wass i d-yekker, ulac ɣef wacu ara yeccetki.
Am winna yeṭṭṣen yeskeṛ, yuki-d yettnadi a d-yemmekti.
Di ddunit wa yesεa ẓẓher, wayeḍ tawenza ur d as-tefki.
Tefka-yas-d BISBISA ad yefḍer, tessers-as-d tazart d uyefki.
D ayefki n tixsi i k d-ssewweɣ, ečč tazart d ak-d-sserseɣ,
ass-agi ad ncali, ad nḥewweṣ!
Mi s-tenna ečč akken ad neffeɣ, yemmekti-d ɣer BISBISA i yezdeɣ
yerna ad yeqqim ɣur-s.
Ul-is yecreh yettaḍṣa, d win turew i temlal tasa,
ɣas ma s tidet mačči d mmi-s.
D acu ara xedmen ass-a? ITRI yeffeɣ d BISBISA,
tesken-as-d taddart d iḥerqan-is.
ITRI yuɣal am mmi-s, ikess-as tixsi-s
yerna izeddem-as-d isɣaren.
Yerra lqeḍyan d ssuq-is, d aẓidan yiles-is,
yeḥdeq s arrac s imɣaren.
Di tiḥerci-s kra ur yenɣis, ḥemmlen at taddart tikli-s,
ɣas ma d terẓeg n tiṭ i yezzewren.
Sseεd-is yuki ur yeṭṭiṣ, tgerrez ddunit-is,
iḥemmel yemma-s t-iḥemmlen.
Yiwen wass deg wussan, d aṭṭan amcum i d-yesteqsan,
BISBISA teṭṭef tiɣmert.
Ay adfel ɣef uqerru yessan, d acu akka i d-yusan,
d acu yettrağun tamɣart?
Yak kra win i t-iheggan, yeḥrec ur yeggan,
amdan tegguni-t taɣert.
Ay ITRI awi-d sin inagan, leεmur ttafgen,
ngum a d iyi-tcuddeḍ taɣeṣmart!
Gilda d Salu yegla-d yes-sen, BISBISA tenna-yasen:
ttxil-wat aẓet-d ɣer ɣur-i!
A tamuṭṭut d wergaz ay iεzizen, lecɣal yessefk ad berzen,
yak ur yelli d ayen n diri?
Cfut a widak igerrzen, azekka ur neẓri d acu a d-yasen,
lmut tura ɣef yal d iri.
Axxam-iw d netta ara t-izedɣen, iḥerqan-iw d netta a d-ṣaḥen,
kra a d-ğğeɣ d ayla n YETRI.
Ddunit akka i tella, yelha wayagi d-tenniḍ.
Kemm tenniḍ nekkni nesla, awal ur yezzi, ur yenniḍ.
ITRI ad yawi axxam lexla, kkes akk aɣilif tesεiḍ!
Tezmumeg acemma BISBISA, drus kan teɣli, tettɣiḍ.
Tettban-d am wakken teṭṭeṣ, temmut mi teɣli ɣer deffir.
ITRI tɣaḍ aṭas, aṭas, Yekker ad yettru, netta ur yezmir.
Yeqqel i wallaɣ iḥesses, BISBISA tedder di lxir.
Yeẓra yecreh wul-is yes-s, talwit ideg tella ur teffir.
ITRI yegra-d iman-is deg wexxam i s-d-teğğa BISBISA.
D tixsi i d tamwanest-is, beṭṭu yejreḥ-as tasa.
Ikemmel am medden tameddurt-is, almi d asmi d-yuɣal si lexla.
Yekker ad yekcem s axxam-is, yufa ur yezmir ara.
Yeḍra wayen ur nḍerru, tagi d tidet d tamuffirt.
A ziɣ awezɣi ur yettkukru, ur yessin timendeffirt.
Tawaɣit n YETRI d asefru, tewwet-it-id tferract n tewwurt ɣer tgecrirt.
I tedyant-agi amek ara tt-yefru, lqermud n wexxam ddaw timiṭ?
Inuda yufa-d tiririt i yesteqsiyen s wayes i s-yekcem ttexmam.
Kker kan ad teṭṭṣeḍ di tebḥirt ay ITRI yugaren axxam!
Ɣas ulamma d tameddit, d azɣal, anef a d-yeɣli ṭṭlam!
Walit ay at taddart walit, d leεğeb a ddin qessam!
Azekka-nni mi yuli wass, at taddart wehmen akk deg-s
yerna ur t-εqilen ara.
Akken llan uzzlen ɣur-s, tamezwarut yemmeslayen yid-s,
TAFAT i d isem-is tinna.
Taqcict testeqsa-t tenna-yas: Anisi-k ay argaz?
D ITRI, amek ur d iyi-tessineḍ ara?
Amek? D kečč i d ITRI? Awwah, amek akkagi?
I wannect-a amek i d-yusa?
Nniɣ-am ITRI d nekkini, d TAFAT kemmini,
atan wexxam n BISBISA.
Uhu yiwen ur t-yenni, umnen-t d tirni,
imi d-yuder BISBISA.
Ay akka yecmet wudem-is, amzun d amadaɣ uqerruy-is,
iɣallen-is d ayen ur nettwabdar.
Annect n sin yetrakturen iḍaren-is, ITRI yemḥa later-is,
isem-agi yečča-t yeɣẓer.
Taddart yessagad arrac-is, ur t-ḥemmlen lɣaci-s,
ssawalen-as BAB IDURAR.
Yelha imi d-nezger asefru, d inigi n wakud amessas.
Tindict yes-s ara tefru, i umezruy ad yeqqim d aεessas.
I teqṣiṭ ɣezzif usaru, yella wacu ara yekrez wemru,
ccḍeḥ war tiqeṣrit yers-as.
BAB IDURAR yeṭṭef aqerru, deg yiḍ yettwanas bururu,
ur yeggan daɣen deg wass.
Cemteɣ, ugin-iyi medden, kerhen-iyi widak ḥemmleɣ.
Arrac deg-i ttagaden, ihi tura amek ara xedmeɣ?
Takti deg wallaɣ tedden, ḥala tiẓgi ara d iyi-irefden,
amadaɣ ass-a a t-kecmeɣ.
Amdun d netta i t-yeɣzen, yeggan di tlemmast-is am wuccen,
asemmiḍ deg wezɣal yeffeɣ.
Ur yettagad uccanen d yilfan, ur zmiren a d-zzin ɣur-s.
Maca, ssmaḍiḥ asmi d-stufan, asemmiḍ n tegrest iteqqes.
D acu n tqubbet-agi d-yennulfan? Di ddunit ulac anwa i yecfan,
i tnezduɣt ad yekken nnig-s.
I leεğeb ifassen ur krifen, yessuli axxam zdat wasif s icerfan,
atan amek yefra ccɣel-ines:
Ur yeḥwağ agelzim d telwaḥt, s ufus kra yellan yezmer-as.
Yezwar deg uweṭṭi n tberṭeḥṭaḥt, deffir-s sakin yeɣza llsas.
Aman seg wasif i d-yugem, deg tayedwin yegzem,
lebni n iɣerban s yedɣaɣen d waluḍ yers-as.
iseqqef axxam s tayedwin yakk d teblaḍin,
isɣaren ubelluḍ deg tewwura d ṭṭwiqan fkan-as.
Yesbedd axxam annect n wedrar, yezdeɣ deg-s iman-is.
Lεib-is deg umadaɣ yeṣṣer, akka i d as-yenna wul-is.
Ur yesseɣzef amecwar, ur yurğa ar d yemmet si ccer,
tiẓgi hraw wakal-is.
Deg inijel yegzem yeẓber, deg wenɣac d tyerza yezwar,
atan wayen yeẓẓa di tebḥirt-is:
Ifelfel, tajilbant, taga, lebṣel, lleft, zrudiya,
lḥemmeṣ, ddellaε d texsayt.
Akbal, lekremb, claṭa, afeqqus, ibawen, lubya,
nneɛnaε, akbal d tiskert.
Yuɣal yeɣza igeḍyen deg tama-nniḍen,
i ččina, rremman d tẓurin.
Ma deg iḥerqan imeqqranen, yak widak banen,
yezreε irden d temẓin.
Yerwa aɣrum n yirden d temẓin, aksum n yewtal d tsekrin
d win n yilfan umadaɣ.
Tissit-is d aman d wid n tẓurin, ẓẓeεter d nneεnaε ur t-xḍin,
am Rebbi di Fransa i yezdeɣ.
Ɣas wid yettnadin ufan, tamuɣli n wemɣar ad teqqel am tin n llufan,
seg wayen ara walint wallen-is.
Iceṭṭiḍen yesburr medden ur d asen-d-cfan, s weglim n wuccanen d yilfan,
i d-ifeṣṣel i weglim-is.
Ameskar n tullist akken i d-yenna, BAB IDURAR ur yezmir ara,
ad yedder deg taddart TALWIT.
S wayen n diri i ttmeslayen fell-as merra, ɣas ulac win i wumi
yexdem kra,
rran-t amzun mačči d amdan a tawaɣit.
Yir lehdur ffɣen fell-as, yerra-tt i uxemmem.
Yettxemmim am yiḍ am wass, amek ara yexdem.
Amek ara yendi tasennart, akken iḥemmel lɣaci n taddart,
ula d nutni am zik a t-ḥemmlen.
Ayen yettnadi yufa-t, takti tban-as-d am tafat,
mi s-tceṭṭeḥ zdat wallen.
Mi yessalay leḥsab-is, amzun iḥetteb deg iḍudan.
mi yemwafaq d rray-is, ffɣen-as-d sin iberdan :
Yessefk imcumen ad ẓren, ɣas qqleɣ d win icemten,
mačči d nekk i ifernen axessar.
Ilaq daɣen ad faqen, nekkini mazal ḥemmleɣ-ten
yerna mačči d aqeṣṣer.
Awwah, tikti tamezwarut, ur ḥṣiɣ ara a tt-fehmen.
A sen-d-sekneɣ taneggarut, wissen ahat a yi-ḥemmlen.
Annect-a deg twenza-s yura, ula d netta yeẓra,
atan ihi amek i yexdem :
Win yekkren ad yerfed kra, ma ẓẓay ur s-yezmir ara,
a d-yas netta a s-t-yeddem.
Yal win ara yekkren ad yebnu, d netta ara ibibben taεekkemt-is.
S yedɣaɣen d yejga a s-d-yeglu, a t-yerr yeldi deg yimi-s.
Ma d afeqqus, ččina d tẓurin, steqsi arrac ma ur ten-ṛwin,
war ma nettu ayen akk nniḍen ččan seg ufus-is!
Tayri teffukti am tyedrin, d ayen yettnadi i d-yezzin,
uɣalen ḥemmlen-t at taddart-is.
Yiwen useggas deg unebdu, qqurent merra tliwa.
Ɣas a d-yecnu Yidir  » ssendu « , tamurt teffud ur teswa.
Azɣal deg ifadden yettcuddu n win ur nezmir ad yeddem ad yeddu,
medden ttargun timiqwa.
Imɣaren d imuḍan amek ara sen-tedṛu? Fad amcum taddart a tt-yexlu,
lemmer BAB IDURAR ur yeqwa.
Imdanen yessefk ad swen, kra n waman deg wasif llan.
Ugmen-d wid izemren i usawen d wezɣal n yiḍ d izilan.
BAB IDURAR yelha-d d yemɣaren, imeẓyanen d wid yuḍnen,
yesserwa-yasen akk aman.
Ɣas udem-is seg wid icemten, ul-is ḥnin walan-t medden,
arrac uɣalen ttwalin-t d amelḥan.
Yiwen wass deg wussan unebdu, yeffeɣ-d yiwen wergaz, iteddu
deg webrid ɣer tlemmast n taddart.
D netta i d-yeffɣen d amezwaru, ur yenwi s tedyant-a ad teḍru,
ur yeẓri acu t-yurğan zdat.
Argaz iɣil yettargu deg wayen yettwali, acku
ngum tefrari tafat.
Yuɣal yeẓmeḍ aqerru, yessawal s usuɣu,
ffɣet-d ay at taddart.
Yiwen ur d-yegri yexxuc, din din wwḍen-t qeccuc meccuc,
ɣilen yeḍra lhemm ameqqran.
ur d asen-teffiɣ am leεrac rran d leεruc, mi ssfeqden leɛcuc,
qqsen-ten-id izerman.
Ulayɣer asemɣer uxenfuc, fru-yaɣ-tt-id a mummuc,
ini-yaɣ-d d acu yeḍran!
Win i t-yessbezgen ad aɣ-d-irucc, mačči d turart ulelluc,
yenna-yasen ẓẓulleɣ wwiɣ-awen-d aman.
At taddart s wallen ḍefren iḍudan-is anda ssneεten,
imiren tafat tufrar.
Walan aman la ttcercuren, am wasif i d-teffɣen
seg ddaw wexxam n BAB IDURAR.
Ameẓẓallu-nni yenna-yasen : D nekk i d ssebba-nsen.
A yemma-s mmi-m yezmer!
Dɣa MUSNI i d as-ssawalen, deg icuḍaḍ uqendur-is ssudnen,
si zik yerra iman-is yeẓwer.
Tudert i MUSNI! Tudert i MUSNI!
Uɣalen akk i ttsuɣun.
Yerɣa wul n teqcict-nni, TAFAT, tugad a d-tini
kra at taddart ad rfun.
Teεreḍ tazwara teṭṭef imi, yečča-tt wul-is terfed tiɣri,
tura d tidet a d-yestufun :
Arğut ay at taddart! Arğut! MUSNI annect-a yettargu-t.
Slan-as medden akk ssusmen.
A MUSNI fru-yaɣ-d taluft! Ma ɣlin-d seg igenni ɣef tmurt,
acuɣer mačči seddaw wexxam-ik i d-ffɣen?
Tiɣerɣert tebda tettsummu-t, yeqqur din amzun yemmut,
udem-is d tezweɣ i t-isebɣen.
At taddar merra ssusmen, ldin i waḍu imawen-nsen,
yessufeɣ-d awal DIDI :
A tiyessetmatin, ay atmaten, yessefk iḍarren-nneɣ ad awḍen
axxam ideg d-ffɣen waman-agi!
DIDI d argaz iḥercen, si zik i wawal yessen,
ɣur-s ulac anεam sidi.
Lɣaci-nni merra nnan : d tidet, d awal yelhan,
kkren akk uɣen awal-is.
Uzzlen s axxam-nni ad ẓren, ansi akka i d-ffɣen waman,
MUSNI yessemneε iḍarren-is
Yessenser s axxam yekcem, tura azzel faqen-ak a lhemm!
Akka i d as-yenna wul-is.
Axxam n BAB IDURAR, seg-s i d-yeffeɣ wasif-nni.
TAFAT deg ugerjum-is tessemɣer, amzun tessawal s igenni:
BAB IDURAR! Wa BAB IDURAR! deg wawal ur d as-d-yerri.
At taddart ssawlen-as daɣen, yegdel-iten ula d nutni.
Yiwen wergaz yenna-yasen: Deg wexxam wagi ur yelli.
Yiwet tmeṭṭut gar-asen : Ula si teẓgi a d-isel i teɣri.
TAFAT tenna ayen tessen: Wagi ad yili yuḍen ihi.
Tdemmer tawwurt s ifassen, tufa-tt ur temdil, teldi.
Ɣer wexxam tekcem TAFAT, lɣaci urğan ar tt-id-tefru.
BAB IDURAR dinna tufa-t, yeqqummec meskin yettru.
Iɣaḍ-itt, yegzem tasa-s, dɣa tettru ula d nettat.
Lɣaci uɣalen jban-d fell-as, walit tidet ay at taddart!
Imeṭṭawen-is ttcercuren, amzun ḥemlen-d iɣeẓran.
Seg tzuliɣt ɣer berra teffɣen, uɣalen d agelmim n waman.
Ldin akk imawen-nsen, wehmen deg wayen walan.
Qqimet-d a lɣaci ad teslem, yid-i ata wayen yeḍran:
Yekker ad yeḥbes imeṭṭi, maca, ur yezmir ara.
Yuɣal yenna i lɣaci: « Ẓriɣ d acu yeḍran tura.
Urgaɣ asmi ay lliɣ d ameẓyan, d wayen akk yid-i yeḍran,
ukiɣ-d ɣef targit cfiɣ.
Ihi ula d nekk sεiɣ imawlan, ad awen-mleɣ wi d iyi-ilan,
ata wayen akk d-mmektiɣ »:
Nekkini d mmi-s n TAKLIT, baba d AKLI N AT WADDA.
Ɣas ma tewεer teqbaylit, cfiɣ ɣur-i yiwet weltma.
Tesmekti-yi-tt-id targit, weltma isem-is TANINNA.
Imi ameddakel-is AGGUR, tḥemmel-it, yeggull-as baba ɣef leqraya.
Yesnejmaε-itt-id ɣer ger temɣarin, atan ɣef wacu yeggull:
Iwala tessufeɣ-d tidmarin, yessufeɣ-itt-id si lakul.
 » Rebḥen ufan-t » ur ɣrin, ur yelli i d aɣ-d-ğğan lemtul.
Lemmer kan ur d asent-rnin i tullas lehlak n wul.
I tmuɣli n ṭṭaq i tt-ssersen, melmi a d-iḍegger AGGUR wass.
Mi t-twala teẓra tessen, abrid n tala deg wul yuɣwas.
Ugur n taluft assen, baba ur yeεdil d baba-s.
Mi tewweḍ ukkuẓ d mraw iseggasen, yebɣa a tt-yefk i mmi-s n gma-s.
Yiwen wass lewhi imensi, yanna-yas baba  » a yelli,
atan mmeslayeɣ d gma”.
Fell-am nefra-tt ass-agi, mmi-s d yir aqcic ur yelli,
ur kem-yettxaṣṣ wacemma.
TANINNA tenna-yas  » Nekkini »?, ulayɣer tḍebbreḍ fell-i,
wagi ur t-ttaɣeɣ ara.
Awal ngum i t-id-tekfi, tečča ayen iɣef ur tebni,
yejbed deg-s s ubeqqa.
Teṭṭerḍeq d imeṭṭawen, tuzzel ɣer texxamt-nniḍen,
awal ur d-yuli imi n yemma.
D nekkini i d-ineṭqen, kkreɣ ad as-iniɣ ayen,
yegzem-iyi awal yenna:
Kečč ṭṭef imi-k kan ssusem! Baba-k yeẓra ayen yelhan, yessen,
anwa i iḥekmen da tura?
„ Am win ara yeqqnen taɣaṭ i wuccen“, tecfiḍ ay assen,
akka i s-nniɣ i baba.
Nniɣ-as  » d lbaṭel a baba », yefka-yi tiyita,
ceḍḥen ifeṭṭiwjen zdat wallen-iw.
Kečč mačči d argaz a ccmata, akka i d iyi-yenna,
yenna-k yerna fkiɣ awal-iw.
Tameṭṭuṭ a mmi ur tessin ara, ṣaḥḥa di yemma-k ṣaḥḥa,
ur tselleḍ ara i lehdur-iw.
Ssusem i d iyi-tenna yemma, qader a mmi baba-k tura!
dɣa ffɣeɣ, yeqber wul-iw.
Yezzi-d waggur amzun tefra, amzun acemma ur yeḍra,
baba yessen amek yefren.
Sliɣ mi akken s-yenna i yemma, ssmana i d-iteddun d tameɣra,
awi-d tidak ara ifetlen.
Akken i s-tesla TANINNA, werriɣ wudem-is merra,
amzun ffɣen-t idammen.
Teğğa almi yeffeɣ baba, ɣef wexxam n gma-s tenna:
„Iḍarren-agi ur t-keccmen“.
Baba-m yeẓra i d am-yelhan a yelli yerna nekkenti,
akka i yura di twenza-nneɣ.
D acu nezmer a t-nexdem akkagi? Ula d nekkini
ur ssineɣ baba-m asmi t-uɣeɣ.
Mi d as-tenna yemma ayagi, tenna-yas nekk mačči d kemmini,
nekk s wayen yenna Brecht, umneɣ.
Nekk ul-iw ur yettergigi, win yettnaɣen yezmer ad yeɣli,
ma ur nnuɣeɣ, ḥseb xeṣreɣ!
Yessefk a yelli ad tṣebreḍ, ulac d acu ara txedmeḍ,
annect-a yura di twenza-m.
Argaz-im a t-tennameḍ, yiwen wass a t-tḥemmleḍ,
ula d nekk nnumeɣ baba-m.
Lebɣi-nneɣ merra a t-naweḍ, asmi ara tjewğeḍ,
d dderya ad teččareḍ axxam.
Ilaq a yelli ad tẓewreḍ, mazal ad tissineḍ,
mačči d kra ara tissin tizzya-m.
Imiren TANINNA tessusem, di tyita tessebleε, tečča-tt.
Teẓra d acu ara texdem, nettat d rray-is tefra-tt.
Yegra-d yiwen wass a d-asen   akken a tt-xemmlen, iqeffafen,
tettru, tugad tameɣra.
Azekka-nni mi d-kkren, amzun d lqaεa i tt-yessbelεen,
yiwen ur yeẓri anda terra.
Baba yeqqel am umeslub, timess tendeh deg wul-is.
Mi ara yettmeslay, yesleblub, am wesfeɣnen lehdur-is.
Yuzen-iyi imiren ɣer gma-s, yenna-yi „ ssiwel-as a d-yas! »,
nekk uzzleɣ, uɣeɣ-as awal.
Yewweḍ-d gma-s yenna-yas:  » Anef-as kan, anef-as,
imi tettnadi ɣef cckal”.
Ad neẓẓiẓ tameɣra akka walaɣ, ad tili ssmana d-iteddun.
TANINNA ass-a a tt-id-afeɣ, yid-s d cckal kan a tt-yefrun.
Tasa-w yessefk a tt-qqdeɣ, jmaεliman ar tt-qqneɣ,
alamma yewwi-tt mmi-k.
Ass n tmeɣra a wen-tt-in-fkeɣ, seg wexxam-iw mi n-teffeɣ,
a gma ḍebber aqerruy-ik!
At taddart ufan-d ccɣel, imawen ttkuffuten am wasif :
Yelli-s n WAKLI N AT WADDA terwel, abbuh teɣḍel-as nnif!
Yeɣli-d yiḍ, yuɣal-d baba, ur yufi ara TANINNA,
nekk tetteɣ imensi imiren.
Yenna-yi  » kker ssyinna »! Kečč teẓriḍ anida tella,
imi d tuffẓa i k-iceɣben.
Lemmer ẓriɣ anda teffer, tili atta tefra taluft.
Yenna-k, aha ɣiwel, kker, attan zdat-k tewwurt!
Tebra yemma-k yerna ar lemmer a d-tuɣaleḍ war TANINNA,
ar d ad tettwiqqneḍ zdat weɣyul!
Imiren tenna-yas yemma : D acu k-yuɣen kečč tura,
tumneḍ yeẓra anida-tt, seg wul?
Aha kemmini ṭṭef imi-m, ur d-ggar ara iman-im!
Akka i s-yenna baba s leεyaḍ.
Yemma afran ur d as-d-yeqqim, tugdi tekcem-as idim,
tessusem, teqqel am weblaḍ.
Kkreɣ ttlusuɣ abernus, baba ireggem deg-i, yesrus,
nettat di yir ddunit ay tella.
Tekmes-iyi-d lqut s afus, tenna-k berra a mmi ur ttnus,
ruḥ kan ɣer xalti-k MILA.
Ur d-zziɣ i wedrar takurt, deffir-i teṭṭerḍeq tewwurt,
imeẓẓuɣen-iw bubben-d imeṭṭi n yemma.
Yessefk ad bedleɣ tamurt, waɣzen-nni n baba yugar lmut,
ad iyi-yaf ɣer xalti MILA.
Adfel yebda-d asxencef, asemmiḍ deg-i izellef,
aḍu i usuḍu-s yerra-tt.
Ay aḍar ddu ur kerref! Ɣef TANINNA ul yeknef,
wissen meskint anida-tt?
Axxam n waɣzen a t-ğğeɣ, weltma ilaq a tt-id-afeɣ,
ad nedder nekk yid-s anda nniḍen.
Deg webrid-iw imiren ṭṭfeɣ, seg usemmiḍ d ṭṭlam d-mlaleɣ,
tugdi tessergagi-yi iḍarren.
taqabact ɣef tuyat i tt-sserseɣ, tefka-yi kra n tebɣest is zemreɣ,
ad mmagreɣ tugdi d iyi-yeṭṭfen.
Ggulleɣ ar deffir ur teqqleɣ, s uḍar deg tikli greɣ,
anṣuf s wayen a d-yasen!
Tedduɣ i ṭṭlam d usemmiḍ, akken izeggen yiḍ,
sliɣ i yeqjan sseglafen.
D tidet ayagi tesliḍ? Asteqsi-yagi deg-i yettwernenniḍ,
am wakken ur umineɣ ara imeẓẓuɣen.
Dɣa deg unehhit rriɣ, acku deg wul-iw ẓriɣ,
d kra n taddart i d iyi-iqerben.
Deg leḥsab-iw ssuliɣ, seg wakken dgedgeɣ, εyiɣ,
d tirga n yiḍeṣ i d-yesqerbuben.
Deg taddart-agi ad ṭṭṣeɣ, deg-s ɣef weltma azekka a d-qellbeɣ,
ma ulac-itt ad kemmleɣ abrid-iw.
Ɣer wexxam amenzu d tikli wwḍeɣ, sliɣ i useglef, nneqlabeɣ,
iqjan ddan-d deg leεqab-iw.
Segmi i ten-ugadeɣ, uzzleɣ, sin iberdan i d-mlaleɣ,
yal wa lewhi-s s anda yuɣ.
D win ur nban sani, ay ḍefreɣ, deg win n taddart zegleɣ,
tugdi si leεqel tessufuɣ.
Lḥiɣ kan kra iqeddimen, afeɣ ẓẓerb yemmuger-iyi-d.
Iḍan deffir-i sseglafen, a yemma lmut tewweḍ-iyi-d!
Zzewreɣ tamuẓiṭ n weεwin, ssefleɣ-tt si ẓẓerb akin,
s uɣiwel ğellbeɣ fell-as.
Iqjan-nni wwḍen-d din din, cfiɣ ɣef yini-nsen di sin,
ameqqran mellul, wayeḍ berriket ṣṣifa-s.
Wali tura a lhemm amcum, mi ara s-dduklent i yiwen!
Rniɣ-d aɣilif n weqjun, tessemɣi-d lmeḥna n baba acciwen.
Ihi segmi menεeɣ i yiḍan, ur d asen-d-yegri wefran,
ula d nutni uɣalen bernen.
Ay aεebbuḍ-iw yebḍan, rewleɣ-d i yeqjan yessḍen,
a ziɣ di tmeqbert i greɣ iḍarren!!!
Ad qqimeɣ ugadeɣ lmut, ad ffɣeɣ ad iyi-gezren yeqjan.
Ssifrer ay allaɣ tagut, sseḥlu-yi a ssarjan!
Mačči d lmut yakk tqeffart, yak imezdaɣ-is d at laxert,
akka ay nniɣ i yiman-iw.
Ɣas tugdi tessemɣer-iyi tamart, ddmeɣ ṭṭṣeɣ di temqbert,
sburreɣ s ubernus-iw.
Taqabact deg ufus i tt-ṭṭfeɣ, asemmiḍ seg-i yeffeɣ,
ttuɣ tawaɣit n baba.
S useglef n yeqjan twennseɣ, ddeqs ay qqimeɣ,
tuɣal tewwi-yi tnafa.
Ɣas ma si εeyyu dgedgeɣ, azekka-nni zik i d-kkreɣ,
yuɣal-d usemmiḍ bu tlufa.
Deg wallen-iw mi akken d-refdeɣ, walaɣ kan taddart, ğellbeɣ,
neṭgeɣ-d si ṣṣur ɣer berra.
Kecmeɣ ɣer tlemmast n taddart, urğaɣ a d-akin medden.
Nniɣ-as anṣuf i tafat, mi walaɣ amɣar d-yeffɣen.
Argaz-nni yeḥdeq, yeẓwer, d azul fell-ak a mmi i d-yezzwer,
sakin yefka-yi-d asteqsi.
D anwa i d nekk i ira ad iẓer, nniɣ-as azul a baba amɣar,
nekkini mačči n dagi.
A mmi atan wudem-ik werraɣ, ahat ur teṭṭiṣeḍ ara.
Yenna-k daɣen akka walaɣ, εeyyu d laẓ ur k-zgilen ara.
Yya-d ad tedduḍ s axxam tura, anef ad nennejmaε si berra,
kker kan ihi a mmi ad nruḥ!
Amzun tesεeddaḍ-d lgirra, yessefk-ak ad teččeḍ kra,
akken a k-id-yuɣal rruḥ.
Ddiɣ yid-s s axxam-is, neṭḍeɣ deg-s am yebki.
Dɣa nufa tameṭṭut-is, tessers-d tacewwaṭ s uyefki.
Uɣaleɣ-d zik ass-agi yerna wwiɣ-am-d inebgi,
yessenεet-d ɣur-i s ufus.
Tamɣart tessaked-d deg-i, tasa-s fell-i tergagi,
tenna-yas “s uḍar ayeffus”.
Tezzi-d ɣer ɣur-i, tenna-yi: A mmi aql-ak am uqeclaw.
D acu yeḍran yid-k akkagi? Ufiɣ deg usemmiḍ aεlaw.
I lkanun terna isɣaren, sseḥmaɣ ifassen, iḍarren,
ččiɣ tacewwaṭ s uyefki.
Ssyen akin ffɣeɣ-d sɣur-sen, ɣas bɣan ad qqimeɣ yemɣaren,
tagnit ur d iyi-ten-tefki.
Twalam abrid amek yenneḍ, amek d-ṛwiɣ akessar d usawen?
Taddart tettak-iyi-d i tayeḍ, almi i d-wwḍeɣ ɣer tagi-nwen.
Azgen wis-sin n targit-iw, yesmekti-yi-d d temẓi-w
d wamek d-kkreɣ s imawlan.
Zgiɣ ɣliɣ ɣef uxenfuc-iw, maca, sekfeɣ imeṭṭawen-iw,
kečč d argaz i d iyi-nnan.
TANINNA ma yuɣ-itt kra, cfiɣ tezmer ad tettru.
Ma yid-i ayen yebɣun yeḍra, iẓri-w yekfa-yas wemru.
Baba ula mi ara d iyi-yewwet, ur tteqqed tasa-s yiwet,
ad yeggall deg-i, ur ttruɣ.
Yemma s yiles-is tesserwet, ɣur-k ad as-inin medden a lmettwet,
d tasa n tyaẓiṭ i k-d-nuɣ!
Am ukufi qqleɣ qebbaɣ, acku zgiɣ qebreɣ,
imeṭṭawen sebken deg-i.
Mmektiɣ-d tura amek i d-kkreɣ, d imeṭṭi aql-i serrḥeɣ,
yettcercur yeẓri, ur ineggi.
I yeḍran d uqerruy-is, ay annect yettwaḥqer di temẓi-s,
a ziɣ kra n imawlan ttɣurrun.
Mi slan lɣaci i lehdur-is, netta iseffeḍ imeṭṭawen-is,
nutni daɣen yid-s ttrun.
Netta yemmal-d ayen t-yuɣen, imeṭṭawen deg-s teffɣen,
tamussni teddem-d aεekkaz.
D azref n tidet i d-isuɣen, yeffeɣ-d akk wayen merriɣen,
yeqqel meẓẓiy am zik, wergaz.
Wehmen akk lɣaci-nni, TAFAT tneggez s igenni,
tenna-yas » tuɣaleḍ am wiyaḍ »
yekker, yuzzel iwala lemri, yufa d tidet yeqqel meẓẓiy,
tamendit tekker i leεyaḍ.
Yir tirga-s din i mmutent, rnant ttwameḍlent,
yuɣal-it-id sser-is amelḥan.
At taddart merra ssudnen-t, s igenni refden-t,
ttsuɣun  » yuɣal d acebḥan ».
Ay imi n TAFAT tessneḍ, d acu ara d-tessufɣeḍ,
atan dɣa wamek d-yedden:
 » Kker tura ad tuɣaleḍ ɣer taddart, ad tzedɣeḍ,
aql-ak am kečč am medden!“.
yedda yid-sen din din, wergaz, yeğğa axxam-is akken yella.
Ur yerfid yid-s awezwaz, yuɣal s axxam s-d-teğğa BISBISA.
Ferḥen akk medden s lğar, tayri-nsen ɣur-s teffeɣ-d εeryan.
Ssawalen-as am zik BAB IDURAR, ɣas akken yeqqel d ameẓyan.
S yisem-nni yuli-yas ccan, yeẓẓel, iεeğğer deg wulawen.
Medden akk deg seksu-s ččan, deffir kra kan n wagguren.
Derrzen-as at taddart tameɣra, at tudrin-nniḍen usan-d ɣer ṭṭbel.
Reclen netta d SEKKURA, ajuğğeg n wul yenɣa aɣbel.
SEKKURA tella d tamburt n taddart, imawlan-is zik i mmuten.
Ilmeẓyen ɣur-s d tamyezwart, bɣan-tt, nettat tugi-ten.
Ḥemmlen-tt akk, acku tecbeḥ, nettat tḥemmel tilelli.
Ur tessin  » anεam, yerbeḥ », tawwurt yiwen ur s-tt-id-telli.
Asmi d-yuɣal BAB IDURAR, tḥulfa s wul-is yemḥaḥed.
A lqecc-iw, ay axeṣṣar, kfan wussan ideg ur qbileɣ ḥedd!
Ihi tura amek ara texdem, tayri thedder war ṣṣut.
Tufa-d tifrat mi akken txemmem, yergagi wul n tmeṭṭut.
Nekkenti s tilawin nezga, nettrağu-ten ar d aɣ-xeḍben.
Zgant xerbent-aɣ tirga, acḥal n tinna i iselben.
Amek ara ṭṭfeɣ iman-iw? Ɣer ɣur-s yessefk ad ruḥeɣ.
Yessefk a t-awḍen iḍarren-iw, s uqerru-w ar d at-awḍeɣ!
Yiwen wass tewweḍ-it s axxam-is, terra-t yeldi imi-s,
ur yumin ara ayen iwala.
Argaz yergagi wul-is, twala mi ceṭṭḥent wallen-is,
tetterqiqis deg-sent leḥmala.
Yeqqel amzun yekcem εemrayen neɣ yettu, dayen,
teffud, telluẓ neɣ terwa.
Tcebbeḥ-as-d imeslayen s tiẓeṭ ɣlayen:
« Σni tfuk-ak lqahwa »?
Yenna-yas  » ala, tella », yecreh wul-is mi yesla,
tenna-yas » mačči akka i k-ssneɣ ».
Yekker yesseww-as-d lqahwa, tayri tessekcem-as tawla,
yerran udem-is d azeggaɣ.
Iεewweq amek ara yexdem, ira a s-yini  » ḥemmleɣ-kem »,
maca, ur yezmir ara.
Yeqqur, yesbek, yessusem, yuɣal deg wawal yekcem,
di tlufa n taddart yeẓra.
Udem n SEKKURA tuli-t tezweɣ, ma d awal am terṣaṣt i d-yeffeɣ,
ɣur-s tabɣest, teldi imi-s :
Ass-a ɣur-k imi d-kecmeɣ, akken ad nemmeslay fell-aneɣ,
mačči ɣef taddart d imezdaɣ-is.
Yessusem BAB IDURAR, nettat ur d-nusi s urar,
tewwet azrem s aqerru.
D awal yelhan i d-tezwer, tehder-as-d ɣef leqder,
tekkes i yiman-is akukru.
Kečč temgaradeḍ ɣef wiyaḍ, deg warrac d tilawin tettqadareḍ,
annect-a yezga-d ɣef wul-iw.
Awal deg yimi n wergaz yenneḍ, a tidet ass-a ad twehmeḍ,
ad tettsuɣuḍ  » ufiɣ iman-iw! ».
Tenna-yas  » d acu ara tiniḍ, ma yella tebɣiḍ,
akka d afella ad nedder akken? ».
A tibḥirt ansi d-temɣiḍ? Ijeğğigen is d-tegliḍ,
deg wul-is d awezɣi ad faken!
Tlul-d tebɣest si tmendit, ayen ur nelhi diri-t,
ɣef lehhu, acuɣer nessusem?
Argaz teffeɣ-it tergigit, lqedd-is yerfed-it,
yenna-yas  » ula d nekk bɣiɣ-kem ».
Ɣileɣ tugiḍ ad tjewğeḍ, ugadeɣ kan ad iyi-d-terreḍ,
am wiyaḍ akk, ɣef tewwurt.
A tayri nesla mi tessusmeḍ, nesla mi tekkreḍ,
myeẓmaḍen wergaz d tmeṭṭut.
Timerğa tenna  » dayen! », a kra yessalayen
ẓẓerb ger wulawen, ihudd!
Lemmer a d-twalim a medden, amek i msudanen,
a d-temmektim Huliwud.
Isali ulac anda ur yewwiḍ, wa yeqqar i wayeḍ  » tesliḍ,
s BAB IDURAR d SEKKURA? ».
Ay akud kečč tettnejliḍ, a temẓi skud ur ten-teğğiḍ,
kra n ssmanat kan teḍra tmeɣra.
Ur uklalen ayen n diri, bu wul ur nelhi, yugi ad yasem.
Ddren deg irebbi n tayri, yal targit deg-sen tekcem.
Ay akniwen, anwa ur neẓri, i yeḍran mi d-tlulem?
A tiẓeṭ yuran ɣef yiri, a TAḌṢA ay ASIREM!
Iswi n BAB IDURAR iban am win icummen akken a d-yeεḍes.
Yenna  » imezwura-nneɣ nnan:  » Eḍṣ i tmeddurt, ad ak-d-tḍeṣ! »,
ul n tmeddurt anwa ur t-nessin? Deg-s teqreḥ, deg-s tamendit.
S yisem n tarwa-nneɣ di sin, ad nesfillet i taḍṣa d talwit ».
Deg wul-is ttεebga ur tmal, amgared yeggull fell-as.
ur yerri imdanen am lmal, ɣur-s yiwen-nsen arrac d tullas.
Yesker-d tarwa-s yerna yessen, lecɣal-is akka iferrun :
Di sin zemren ad ḍṣen, di sin zemren ad ttrun.
Ul-is teččur-it tmendit, ṣṣbeḥ neɣ tameddit,
leεtab yesfeḍ-it liser.
Yedder d twacult-is di talwit, di taddart TALWIT,
s tiẓeṭ, ccbaḥa d sser.
Tamacahut-is tura TAFAT mi d-teffeɣ, adlis-is d amenzu i yezdeɣ
axxam rran i yedles.
D axxam n-yeğğa deg umadaɣ, gan-as yes-s iseɣ,
yers i umezruy ɣef yiles.
S tidet amarezg-is, yak yufa iman-is,
fell-as tgerrez ddunit.
Yedder s tezdeg, tamendit d tayri n tarwa d tmeṭṭut-is,
rnan ḥemmlen-ten at TALWIT.
Tasa tamcumt tessawel-d, ass n ccreε-ik ay wul yewweḍ-d,
abrid n tuffra diri-t.
Ay ayen yeffren ffeɣ-d! Iḥulfan deg-s suɣen-d,
ssumlen-t assen tameddit.
Aqerru-s yekcem deg tmacahut-is, yečča kan imensi-s,
yenna i twacult  » iḍ ameggaz! ».
Izeggen yiḍ ur yeṭṭiṣ, yettbeddil deg yidis,
yemmekti-d weltma-s, wergaz.
Yemmekti-d daɣen d yisem-is, winna i d as-fkan di temẓi-s,
asmi d as-semman ZIRI.
Yuɣal yesteqsay deg yiman-is, wissen amek teḍra d imawlan-is,
wissen TANINNA d acu s-yuran ɣef yiri?
TANINNA ahat tsellek iman-is, baba d netta i d waɣzen s yimmad-is,
i tmeɣdurt-nni n yemma?
Teqqim ɣur-s di lğal n warraw-is, nerwel-d, neffer ɣef wallen-is,
wissen ma mazal-itt ɣer baba?
A ziɣ ur fuken ara imeṭṭawen-iw, nedfen ideddicen n tasa-w d wul-iw,
d nutni i d idim d-yeffɣen.
Azekka ad ṭṭfeɣ abrid-iw ɣer taddart n imawlan-iw,
ad ẓreɣ d acu i ten-yuɣen.
Azekka-nni zik i d-yekker, ayen yellan yessefk a t-yehder
d tarwa-s yakk d tmeṭṭut-is.
Akka i d netta BAB IDURAR, fell-asen kra ur t-iteffer,
i tidet yeldi ul-is.
Yenna-yasen ass-a εewwleɣ, s imawlan-iw ad awḍeɣ,
ad ẓreɣ amek i d asen-teḍra.
Kkes anezgum akk fell-aɣ, awi talwit d ak-ssarmeɣ!
I d as-terra SEKKURA.
A TAḌṢA ay ASIREM, yessefk ɣer yemma-twen ad tḥedqem!
Kkes anezgum a baba!
Argaz ɣer udaynin yekcem, yebra-d i uεudiw yellan yeqqen,
yebberdeε-it di berra.
Yelsa abernus d acebḥan, yeṭṭef abrid s ayen t-yerḥan,
tasa-s d tikli ad tebḍu.
Medden akk d-yemlal ɣur-s ḍṣan, deg webrid ideg yekka sa wussan,
yewweḍ taddart TIZI N WAḌU.
Abrid akken ira yenneḍ, taggara-s yusa-d wass-is.
Lewhi usiwreɣ n yiṭij i yewweḍ ɣer taddart imawlan-is.
Am uberrani, yiwen ur t-yessin, yemlal-d tamɣart d tamezwarut.
Teddem-d taqecwalt n tbexsisin, d tamɣart i wumi tekna teεrurt.
Azul a yemma tamɣart, yella WAKLI N AT WADDA deg wexxam?
Tamɣart tekfa-yas tezmert, ma d aqerru-s yeqεed i ttexmam.
S  » Wazul a mmi » i s d-terra awal, tessaked deg-s tmeṭṭut.
AKLI atan seddaw wakal, aṭas aya segmi yemmut.
Yeğğa-d TAKLIT deffir-s, tezdeɣ iman-is kan di lḥara.
I ijerrden di twenza-ines, meskint d ayen ur tuklal ara.
Ɣur-s taqcict d weqcic rewlen yerna di ccbaḥa ifen yal d itri.
Yiwen ur yeẓri anida hemlen, ismawen-nsen TANINNA d ZIRI.
TANINNA terwel zdat tmeɣra, tugi jjwağ s yiɣil.
ZIRI yessufeɣ-it baba-s si lḥara, akken ad inadi ɣef weltma-s i t-iɣil.
Aggusen-is mi ay ɣlin fsin, ussan-is am tcemmaεt ay xsin,
kra n wagguren kan i yewwernenneḍ.
Segmi ur d-brinen warraw-is di sin, dɣa yemmut WAKLI meskin,
tessaweḍ-it lkiyya anda ad naweḍ.
TAKLIT tezga ɣef ṭṭaq, melmi a d-flalin warraw-is.
Maca, ɣas ul-is iḍaq, arraw n weltma-s s idisan-is.
Tamara n zik ur d-tegri, ur yeffir tayri,
ur yeskif imeṭṭawen-is.
Ihedder, ineggi yeẓri, yenna-yas  » d nekk i d ZIRI »,
tamɣart serrḥen iḍarren-is.
Akken tesla kan i yisem-is, amzun tesker amutur.
Qqlen am ifeṭṭiwjen iḍarren-is yerna tella tesqudur.
TAKLIT wa TAKLIT! TAKLIT wa TAKLIT!
Ay a lxir-im yusa-d mmi-m!
Ansi tekkes aḍar yerr-it, temmuger-iten-id s tazzla TAKLIT,
a ziɣ ɣef ṭṭaq i tella teqqim.
Ayen yeḍran mačči d urar, lḥif yexdem deg-s ccɣel-is.
Iwala-tt BAB IDURAR, amzun yessa wedfel ɣef uqerruy-is.
Maca, ɣas werriɣ wudem-is, yekmec weksum-is,
iɣsan-is banen ğehden.
Tbedd tettmuqul mmi-s, ur tumin ara allen-is,
tagi d targit a medden!
BAB IDURAR iger-as iɣallen-is, yeẓmeḍ yemma-s s idmaren-is,
iẓri-s yeḥmel yettcercur.
TAKLIT daɣen tḥebba mmi-s, kecmen-as s imi imeṭṭawen-is,
rɣan am kra mi ara d-ifur.
Seg tmendit yeččuren ul-is, ṭṭreḍqent tliwa deg wallen-is,
ula d tamɣart-nni tettru ɣef leɣrur.
Qqimen yiwen ur yeldi imi-s, ttemyesmuqalen yemma-s d mmi-s,
d iḥemmalen-nni ay ssqedcen deg wadeg n lehdur.
Dayen ur d-yeqqim ukukru, argaz yezmer ad yettru,
deg imeṭṭi tεawen-it yemma-s.
Afus-is tugi ad as-tebru, testewtew-as kra s aqerru,
testeqsa-t ma yufa-d weltma-as.
Anehhit yeffeɣ-d seg yimi-s, ihuzz aqerruy-is,
yettru, yessaked igenni.
TAKLIT s axxam tewwi mmi-s, tenna-yas i tmeddakelt-is:
Yya-d a ZIKA ula d kemmini!
ZIKA tekcem s axxam yid-sen, TAKLIT tesseww-d lqahwa.
BAB IDURAR iger afus-is a tt-iεiwen, d netta i wumi yehwa.
Tenna-yas  » qqim kan, acimi? Ɣas ulamma sεeddaɣ, ulseɣ lgirra urumi,
lqahwa mazal zemreɣ-as.
Iɣef ZIKA tecfiḍ a mmi? Ḥala nutni i d iyi-d-ibedden i tewwurt ɣef yimi,
nettat, xalti-k d warraw-is, yal ass.
Qqimen drus kan di kraḍ, yeččur-d wexxam d medden.
Yekker-itt hetwir d leεyaḍ, yal wa amek la itedden.
Am tnamit tilawin, kecment-d s tmellalin,
a lxir-im yusa-d mmi-m!
Ssekrent urar, tiɣratin, i wigi ansi akka d-ɣlin?
Ldi a TAKLIT imi-m!
A mmi anida teffreḍ iman-ik? Tettu-k taddart-ik,
fell-ak negzem asirem.
I yeḍran d tasa n yemma-k di lğal-ik, i weltma-k meqqar ẓrant-tt wallen-ik?
Ula d nettat d aqerru n lhemm.
Kečč daɣen atan icab uqerruy-ik, ibeddel akk wudem-ik,
yesla i lehdur, yessusem.
A BAB IDURAR teldiḍ imi-k, teskaddbeḍ imeẓẓuɣen-ik!
D yemma-s ideg yewhem.
Yewhem mi d as-yesla tenna, ğğet-t ar d-yeqqim a tarwa,
mazal ẓriɣ kra ula d nekkini!
Argaz werεad yesteεfa, d acu tebɣam tura?
am tin yennan ffɣet ssyagi.
Zik-nni mačči akka i tella, imiren ɣas ma ur d as-yehwi kra,
tezga meskint teṭṭef imi.
Ur teqqar uhu neɣ ala, ayen yebɣun yeḍra,
tettseḍḥi a d-tini acimi.
Lɣaci-nni uɣalen ffɣen, deg wexxam di kraḍ i d-qqimen,
netta, yemma-s d ZIKA.
Kra yekka yiḍ ur ṭṭiṣen, myeḥkun ayen yeḍran yid-sen,
tezwar-d TAKLIT tenna :
Seg wasmi teffɣeḍ a mmi, baba-k ur yeṭṭiṣ, ur yečči,
yurğa-k a d-tawiḍ TANINNA.
Yerna lhemm n at taddart-agi, qqaren-as nnif-is yeɣli,
mačči d argaz i yella.
Wwḍeɣ almi d as-nniɣ : Ay argaz akka ttwaliɣ,
yif-it ad nbeddel tamurt.
Yugi, ma s azniq ur yeffiɣ, yiwen wass kan almi t-ufiɣ,
yeqqur deg wusu, yemmut.
Meskin tenɣa-t lkiyya, ssebba-s d wigi yeffɣen ssya,
d ul-is ahat i iḥebsen.
Ass-a kecmen-d ɣur-i merra, amzun acemma ur yeḍra,
walan abernus-ik d uεudiw-ik cebḥen.
BAB IDURAR si tama-s, yemla-d ayen yid-s yeḍran.
Ijuğğeg wul n yemma-s, imi yejweğ, yesεa igerdan.
Tegzem-as awal tenna-yas :  » Awi-ten-id a mmi! Anida llan? »
 » Yya-d ad tedduḍ », yerra-yas, tenna-yas  » ad dduɣ war iɣeblan ».
Bɣiɣ ad rekbeɣ aεudiw, a d-mmektiɣ temẓi-w
yerna aṭas aya ur ffiɣeɣ.
A mmi cekklen iḍarren-iw, maca, ɣas txuṣṣ tezmert-iw,
tella tebɣest, ad zemreɣ.
Azekka-nni zik i d-kkren, akken swan lqahwa, dayen,
heggan iman-nsen di sin.
Argaz yelsa abernus t-yesburren, nettat tessekfel-d ayen yeffren,
taxellalt d tarkasin.
Akken yebberdeε aεudiw-is, TAKLIT tṣeggem iman-is,
tenna-yas  » a mmi heggaɣ ».
Yeddem yemma-s, yesserkeb-itt, yezzuɣer, yezwar zdat tiṭ-is,
d abrid, yak targit teffeɣ.
Teddun, ttmeslayen, ḍeṣṣen, taddart ideg εeddan, ṭṭṣen,
ddan-as s ttawil i webrid.
Fessuset teεkemt fell-asen, medden akk bedden ɣer ɣur-sen,
BAB IDURAR ttwalin-t am ugellid.
TAKLIT daɣen d tazedgant, aṭas am nettat ur llant,
ccbaḥa-s tedder i tmeddit.
Ihi lḥan acu ay lḥan, tikkelt-a ukkuẓ d mraw wussan,
wwḍen ɣer taddart TALWIT.
Temmuger-iten-id TAFAT d tamezwarut, tella tettrağu deg-sen.
Din din tenneqlab tmurt, wissen lɣaci ansi d-rsen?
ASIREM d TAḌṢA s tazzla, anṣuf yis-m a yaya!
Di sin gren-as iɣallen.
Tessuden aqerru-s SEKKURA, sakin kecmen ɣer lḥara,
tameddit kecmen-d akk medden.
At taddart cennun, ceṭṭḥen, dduklent tlawin d yergazen,
mačči am di TIZI N WAḌU.
TAKLIT tazwara tewhem, tesseḍḥa tessusem,
tuɣal tfaq mačči d lεib zzhu.
Tekker tezwi, terwi am medden, tecḍeḥ, tğelleb, tedden,
tekkes ɣef lehhu akukru.
Tenna  » tura ẓriɣ i d aɣ-yuɣen, d iẓuran n wallaɣ i d aɣ-ikerfen,
asmi ur nezmir ad nefreḥ neɣ ad nettru.
A ziɣ mgaraden yemdanen, mgaradent tmura daɣen,
yal wa d tizlit i icennu.
Yessefk-aɣ daɣen ad nefhem, ɣas imdanen mxalafen,
yal amdan yebɣa ad yezhu.
Imawlan kksen-aɣ kra yellan, acku msakit ur ẓran,
kkaten agelzim deg uqerru.
A lxir-iw bedlen wussan, ɣas duben-iyi yeɣsan,
xerṣum tindict ad tefru.
Sεeddan iḍ-nni s wurar, a ziɣ d aberraḥ azekka-nni.
Yendeh, yessawel BAB IDURAR  » ffɣet-d ad trebḥem a lɣaci! ».
Lɣaci ffɣen-d ɣer tejmeεt, yenna-yasen  » ay at taddart,
ad uɣaleɣ ɣer tmurt imawlan-iw ».
Yemma iman-is yerna meqqret, ma d tatut-nwen ɣur-i ad temmet
alamma qemcent wallen-iw.
Ngum yessuli lehdur, tegzem-as TAFAT awal:
Ur ttuqim i yiman-ik leɣrur, aha ur ttnadi ɣef ccwal!
I waḍu-agi ansi d-isuḍ neɣ d ccfaya ur tceffuḍ,
anta i d taddart n SEKKURA d warraw-ik?
Qqim kan ɣur-k i d-trennuḍ! TALWIT amek akka a tt-tettuḍ?
Ula d kečč d taddart-ik.
Qqim ssers iman-ik, taddart akk d ayla-k!
Kečč, tameṭṭut-ik, arraw-ik d yemma-k.
Dagi ad teqqimem, dagi ara tzedɣem.
Yessusem, yesbek.
DIDI ixemmem, deg wawal yegzem,
yessen a tt-isellek:
Ayen akk i d-tenna TAFAT, d tidet a BAB IDURAR.
Kečč d aεeggal n taddart, anṣuf s yemma-k a d-teḍfer.
Tameṭṭut-ik d tarwa-k n da, s agemmaḍ ulayɣer ma nεedda,
a d-iqid wayen ur neffir.
TAḌSA, ASIREM d SEKKURA, kkren, neṭqen ɣur-s merra:
“ Da i nlul, da i k-nessen, da ara nidir”.
BAB IDURAR yeṭṭef imi, at taddart am netta ssusmen.
TAKLIT tenna-yas  » a mmi, a ziɣ at taddart-a deg-k ḥemmlen ».
Ula d nekk ad qqimeɣ yid-wen, s uqerru-k ar d ayagi i d aɣ-iwulmen,
ɣef lewqam ur neqqar ala.
Ɣef wexxam n TIZI N WAḌU ulac uguren, llan wid ara t-iεassen,
a t-neğğ i warraw n xalti-k MILA.
BAB IDURAR war tuffra, yenna-yasen “ihi tefra,
ula d nekk d TALWIT i ḥemmleɣ.
Ferneɣ TIZI N WAḌU s tmara, imi tram ad neqqim da,
aql-i s tmendit ara qebleɣ“.
Awal ngum t-id-yekfa, testewtew-as yemma-s tenna:
 » A mmi ulayɣer ẓren akk i yeḍran yid-neɣ! ».
Ayen ẓran ur t-teẓri ara, ɣef wayen i d-tenṭeq mi akken yenna
 » kerheɣ at taddart-nneɣ »
Ɣas ulamma yerfa wul-ik, ur diri-ten ara yakk at taddart imawlan-ik,
lemmer udem useεdi deg wudem usexḍi ur yeddi.
Maca, akken ran ilin neɣ ili-k, dagi kan ara telhu tmeddurt-ik,
i d as-d-yerra DIDI.
Yenna-yasen BAB IDURAR “ atan iḍ-a ɣur-neɣ d urar,
ay at taddart tettwaεerḍem!”
Tamendit yiwen ur tt-yeffer, neggzen s igenni s wemyezwer,
i TAFAT d acu texdem?
Tuzzel tessuden-it di tlemmast n twenza-s.
Iḍ-nni ɣur-s yakk ruḥen, ssekren urar icebḥen,
yettarran aɣbel yemmut.
At taddart d ihwawiyen, ččan, swan, cnan, ceḍḥen,
aqcic, argaz, tameṭṭut.
Ulac win ikukran tili-s neɣ yerra asadel i yimi-s,
stummnen yakk i tmeddit.
BAB IDURAR, tameṭṭut-is, yemma-s yakk d warraw-is,
qqimen di taddart TALWIT.
Dinna i qqimen i ddren BAB IDURAR d twacult-is.
Ussan ttεeddin, zerben, maca, ulac win yeččan ul-is.
Ini-yasen i waman a d-rsen, mi akken lmuja a d-teṭṭef abrid-is!
Assen tewwḍeḍ-d ay assen ideg yekcem s usu ur yeṭṭiṣ.
Tasa-s tamcumt teccetka-d, yemmekti-d weltma-s TANINNA.
Asaru yules-d iεedda-d deg uqerru-s, amek akk i d as-teḍra.
Isteqsiyen-a d ttexmam ddan-d : Anida tella tura?
I talwit fell-as testeqsa-d? mazal-itt tedder ur temmut ara?
Imeṭṭi am ugeffur i d-yeffeɣ, amzun d igenni allen-is.
“ Yessefk weltma a tt-id-afeɣ” akka i tt-yefra d rray-is.
Azekka abrid-iw a t-ṭṭfeɣ, anida tella a tt-awḍeɣ,
ɣef lğal-is ad zegreɣ lebḥur.
Tafat azekka-nni mi d-teffeɣ, yenna i yat wexxam  » ur ṭṭiṣeɣ »,
yejbed-asen-d ɣef TANINNA lehdur.
TAKLIT tesla mi d-yuder TANINNA, tserreḥ d imeṭṭi, tenna:
ulac yiwen wass ideg tt-ttuɣ.
TAḌṢA, ASIREM d SEKKURA, imeṭṭawen-nsen ur ten-ṭṭifen ara,
yal wa d taḥemmalt i s d-isuɣ
BAB IDURAR ɣur-s tefra, yenna-yasen  » i imeṭṭi ur stufaɣ tura,
abrid-iw aql-i a t-aɣeɣ.
Timerğa dayen ur d-tegra, weltma sani s-yehwa terra,
anida tella a tt-awḍeɣ.
Yessufeɣ-d aεudiw seg udaynin, igerrez-as aṣerrem war ccek.
Ur d awen-qqareɣ aggur neɣ sin, ur ẓriɣ acḥal i d iyi-yessefk.
TANINNA εewwleɣ a tt-afeɣ, fell-awen atan ttekleɣ,
tenna-yas SEKKURA  » kkes anezgum! »
Fell-asen akken ma llan yemmeɣ, yyaw ɣer da a ken-ssudneɣ!
Tezga tezza tasa-s wemcum.
Yezzuɣer aεudiw yeffeɣ, ɣer weltma-s i iteddu.
Lbaḍna n tuffra ad teffeɣ, akud deg-s a d-yessendu.
Akken yewweḍ ɣer yixef n taddart, yemlal-d TAFAT,
yerra iman-is ur tt-iwala ara.
TAFAT tefreḥ twala-t, dɣa tluεa-t nettat:
Azul, anida ttedduḍ akka?
Yessufeɣ-d s taẓeyt awal, yezwar deg wazul yerra.
Ileḥḥu, ihedder, yettɣawal:  » tedduɣ ad nadiɣ ɣef weltma »
Amek ara tafeḍ weltma-k? Ahat tbeddel tamurt.
Dayagi ad iyi-tiniḍ, yak? A tt-afeɣ tedder neɣ temmut!
Ggulleɣ anida tella ar tt-afeɣ, fell-as ad zegreɣ lebḥur.
Ɣer tfuk tuffra i d-ssawḍeɣ, iẓri n TAFAT yettcercur.
Twala iḥemmel aṭas weltma-s, tameṭṭut tergagi tasa-s,
tenna-yas  » ihi yid-k ad dduɣ ».
 » Ur sliɣ i kra » Yerra-yas, nekk ur ẓriɣ ad qqimeɣ ass neɣ aseggas,
i lhemm-iw acuɣer ad am-t-rnuɣ?
Ɣef kra ad yilin εemmdeɣ, ur d-yegri wagus yefsin.
Tanezruft yid-k a tt-zegreɣ, d acu-ten useggas neɣ sin?
Si twenza arğu a kem-ssudneɣ, yes-m aql-i ferḥeɣ,
tabɣest-im terna-yi afud.
Yak teẓriḍ aṭas i kem-ḥemmleɣ, maca, tidet ad am-tt-mleɣ
a TAFAT, yid-i ur ttedduḍ.
Argaz ideqqem aεudiw-is, ar zdat yuɣ abrid-is,
d abrid s anadi ɣef weltma-s.
TAFAT teḍfer-it s wallen-is, irekkem wallaɣ-is,
tettru, tergagi-d tasa-s.
tuɣal tekmes tubbikt-is terna tkerrec iles-is,
terra kan anehhit, tuɣwas:
Tsuɣ almi tt-yeqreḥ uqerruy-is, tessawel-as s wazarisem-is :
WA ZIRIIIII! Akken s-isemma baba-s.
Yedduqes mi s-tessawel  » WA ZIRI », amzun d abeqqa i s-tefka.
Amek i tessneḍ azarisem-iw n temẓi, anwa i m-t-yemlan akka?
Tesliḍ-t sɣur-i nekkini neɣ ahat yeɣli-d seg yimi n yemma?
Tettru, tḥebba-t, teldi imi: D nekk i d weltma-k TANINNA.
Argaz yeldi imi-s yewhem, iger-as iɣallen-is, yessusem,
ɣlin-as-d imeṭṭawen n tmendit.
Kra n tegnit yeggugem, yuɣal yenna-yas tura yefhem,
acuɣer i tt-iḥemmel, tḥemmel-it.
S asiwel n tmacahut tekker, tra gma-s ira ad iẓer,
amek d-tewweḍ ɣer taddart TALWIT.
D wacuɣer fell-as teffer, tɣil d acimi d wacuɣer,
a d-tṣaḥ imiren tedwilt.
Ɣef uεudiw yerfed-itt, zdeffir-s yesserkeb-itt,
yenna-yas  » ar axxam mel-iyi-d kra yellan! »
S uɣiwel s axxam yewwi-tt, ɣer zdat wemnar yessaweḍ-itt,
i leεyaḍ-is medden akk slan :
Yemma, wa yemma! A yemma ufiɣ TANINNA!
Ffɣen-d akk medden ad ẓren.
TAKLIT, arrac d SEKKURA, wwḍen-ten-id d imezwura,
mmugren isali s yedmaren.
Medden akk yerra-ten wehmen, qqimen ldin imawen-nsen,
mi sen-yenna  » a ziɣ d TAFAT i d weltma! »
TAFAT tessusem imiren, tabɣest teččur-as allen,
tessen ad tini i uzaglu hemma.
TAKLIT kra ur t-id-tenna, amzun tewwet-itt lebrisma,
ur teεqil ara yelli-s.
Tuɣal tenna  » ur umineɣ ara d kemmini i d TANINNA »,
yelli-s tekkes aglim swayes teffer udem-is.
Ma s tidet d yelli i telliḍ, ssaken-iyi-d izumbiyen tesεiḍ,
widak yellan gar tuyat-im!
Taqcict ur tezzi, ur tenniḍ, i tura d acu ara tiniḍ
neɣ ur tumineḍ ara ula d allen-im?
Izumbiyen d imeqqranen d iberkanen, akken llan ay qqimen,
am asmi tella d taqcict.
Yerna a m-d-mleɣ akk ayen nniḍen, ayen akken deg-i yersen
di temẓi-w ideg tura twaɣit!
TAKLIT tger-as iɣallen, tesnixfif, teffer allen,
wissen tettru neɣ tettaḍṣa?
TANINNA ɣlin-as-d kra imeṭṭawen, at taddart mazal-iten wehmen,
ɣilen ttargun taluft-a.
Ɣas εerqen-asen imeslayen, deg wallaɣen-nsen qqaren :
I yeḍran deg taddart-a!
Taggara yakk nnecraḥen, zhan-asen wulawen,
imi d win turew temlal tasa.
TAFAT tekcem s axxam n gma-s, kra yekka yiḍ ur ṭṭiṣen.
Yal wa yemla-d si tama-s agejdur deg-sen yersen.
I tura amek a m-nsemmi? BAB IDURAR akka i s-yenna.
Ur testeqsa, ur tenna acimi: Ssawalet-iyi TAFAT-TANINNA!
Nekk neggzeɣ seg ZIRI ɣer YETRI, uɣaleɣ d BAB IDURAR.
Ad ğğeɣ aneggaru yelha neɣ diri, d tidet mačči d urar.
Yenna-yas  » a TAFAT-TANINNA » , tenna-yas  » d acu? » Tettmuqul-it.
Yesteqsa-tt mi d as-yenna : Amek d-tewwḍeḍ ɣer taddart TALWIT?
Tecfiḍ asmi yekker baba, ira ad iyi-yefk i mmi-s n gma-s?
Nekk tugdi ur d iyi-terba, ggulleɣ ur kcimeɣ lḥara-s.
Nniɣ-ak ur lliɣ am tid yeqqaren : Akka i irad bab igenwan!
Yegra-d yiwen wass i iqeffafen a d-asen, i trewla yewweḍ-d lawan.
Baba yefren-iyi lemḥan, netta iɣil iḥemmel-iyi.
Kra yekka yiḍ wunseɣ itran, tiṭ-iw ɣas tebzeg, telli.
Segmi ur d-yeqqim wefran, s iɣess tewweḍ-iyi tfidi.
D anejli kan i d-yegran, ɣas ulamma ur ẓriɣ sani.
Amek ara dduɣ ɣer win ur nezdiɣ ul-iw? Ula d yemma tefka afus deg-i.
Dɣa nniɣ “ tfuk tudert d imawlan-iw, d ass aneggaru ass-agi”.
Akken d tikli ad teflali tafat, ğğiɣ-asen aḍu ɣer deffir.
Wwḍeɣ kan s ixef n taddart, rriɣ udem-iw n tidet d uffir.
Udem-iw am wakken bedleɣ-t, ccwi kan deg-s ur ttwaliɣ.
Acebbub-iw yakk ɣummeɣ-t, d win n tkellax i s-rriɣ.
D yiwet tmeddakelt-iw, i d iyi-yefkan ttawilat s ufus-is.
Lemmer d-ufiɣ baba deg webrid-iw, ur yettfaq d nekk i d yelli-s.
Aṭas i d-yelḥa uḍar, WISSEN SANI deg-i yettṣeffir.
Mmugreɣ-d yiwen wemɣar, yezzuɣer-d aɣyul zdeffir.
Amzun seg igenni i d-yeɣli, aḍu n tayri deg-s isuḍ.
D acu i kem-yuɣen a yelli, acuɣer akka la tettruḍ?
Mmuten-iyi imawlan-iw, qqimeɣ-d kan iman-iw,
at taddart ugin-iyi merra.
Skaddbeɣ-as sennig wul-iw, ffreɣ fell-as tamacahut-iw,
akken ɣer baba ur d iyi-yettarra.
Ɣas lεib deg-i a t-id-snulfuɣ, tuffra n tidet d amennuɣ,
yewεer jjwağ war tayri.
Nniɣ-as ɣef waya ay ttruɣ, tura aql-i tedduɣ,
ttnadiɣ ɣef twuri.
Iɣil-iyi s tidet d tagujilt, yessuli-yi sufella n weɣyul.
Yenna-yi “amek a taqcict, ulac akk win yesεan fell-am ul?
Iman-iw i zedɣeɣ nekkini, taqcict igan am kemmini,
nnig uqerruy-iw a tt-refdeɣ.
ma yehwa-yam ad teqqimeḍ ɣur-i, yya-d ad tedduḍ yid-i!”
Netta yenna, nekk qebleɣ.
Ddiɣ yid-s ngum ifut, yerra-yi am wakken d yelli-s.
Meskin kra n wagguren kan yemmut, griɣ-d iman-iw deg wexxam-is.
At taddart TALWIT ḥemmlen-iyi, ttqadaren tilawin dagi,
mačči am di TIZI N WAḌU.
Ma d-hedreɣ di tejmeεt sellen-iyi, yak tessneḍ-ten ula d kečč wigi,
leqder yeggumma a sen-yexḍu.
Asmi d-tusiḍ deg-k εeqleɣ, di tidet fell-ak ffreɣ,
ugadeɣ a yi-terreḍ ɣer baba.
Iceyyeε-ik-id ɣur-i, cukkeɣ, seg-s ɣer da walaɣ,
tatut deg-k tezzuzen, terba.
Asmi d-temliḍ targit-ik, temmektiḍ-d weltma-k d imawlan-ik,
riɣ ad arğuɣ kan kra.
Asmi d-tewwiḍ yemma ɣef uεudiw-ik, d tikli sswehmeɣ allen-ik,
uɣaleɣ rniɣ-as di leεmer i tuffra.
Teqreḥ n tsusmi win s-iṣebren, ma yella yezmer ad yefren,
iεemmed yeccucef s tidi.
Neɣ ahat d ul-iw i yeqquren, acku ulac tiyita meqqren,
yugaren taluft yeḍran yid-i.
Imi tugiḍ ad iyi-tettuḍ, tḥemmleḍ-iyi, fell-i tettruḍ,
am terṣaṣt yeffeɣ-iyi-d wawal.
Ẓriɣ kečč i kra yellan tceffuḍ, yak lemmer tura am zik fell-i ad terfuḍ?
Imiren d lεib ma nenna-d nemyeḥmal.
TAKLIT tella tessusem kan, ma d allaɣ-is ibeddel amkan,
temmekti-d argaz-is d wayen akk yid-s yeḍran.
A yelli teẓriḍ ussan-nni kfan, baba-m yuɣal seg widak yefnan,
ulac tura awal-is a m-yesskecmen s ul urfan.
Yeɣli, yekker fell-awen kemm d gma-m, ihi teẓriḍ d acu yellan?
D kemm i d ssebba n lmut-is, d tawaɣit txedmem i t-yenɣan.
Amek? D nekk i t-yenɣan? Anida ẓriɣ ad yemmet imi rewleɣ?
Lmut ulac anwa i s-tt-yebɣan, ula d nekk iɣaḍ-iyi ɣas ulamma ttmeḥḥneɣ.
Lemmer ddiɣ ɣer mmi-s n gma-s, tili aql-i ddrewceɣ neɣ mmuteɣ.
Ula d ass-a rfiɣ fell-as, d nnif-is n twaɣit i yeggullen di rruḥ s-yessufeɣ.
D acu-tent ɣur-s tilawin? Mel-iyi amek akka t-nɣiɣ!
Ini-yi-d d acu t-yewwin, ad iyi-yefk i win ur bɣiɣ!
Isell akk i wayen i d-qqaren medden, ɣas ur yelhi ara, ixeddem-it.
Ula d kemm terniḍ-as ifadden, mi akken tenniḍ  » a yelli leεwej diri-t ».
Lemmer ur s-tebdideḍ ɣer yidis, fell-i ur iteffeẓ iles-is,
ur ixeddem tawaɣit am tin.
TAKLIT tettru, teṭṭef imi-s, yuɣal yenṭeq-d mmi-s,
annect-a ttqadarent-t tyemmatin.
S yixef-nkent, dayen tura! Ayen yeḍran yeḍra,
ad nekker ad nṣeggem ssya ɣer zdat.
Talwit nḥemmel-itt merra, yal wa deg-neɣ yeẓra,
d leqder izerfan i d tafat.
Tura bɣiɣ ula d nekkini, a d-ssufɣeɣ akk ayen yeffren deg-i,
eğğ-iyi a d-fakeɣ ameslay!
A k-d-smektiɣ tiwuɣa-k keččini, cfiɣ di teɣrit tesserwaḍ-iyi,
awal deg yimi n yemma ɣlay.
Cfiɣ yiwen wass tesfunezreḍ-iyi, nettat deg idammen tseffeḍ-iyi
terna teṭṭef imi-s tessusem.
Baba yenna-yak  » teɣziḍ-iyi », nekk yenna-yi » ccah deg-i »,
terram-iyi d aqerru n lhemm.
Yir tawenza tenṭeḍ deg-i am tselluft, baba ur yeẓri amek teḍra taluft,
ɣur-s uklaleɣ tiɣrit, tefra.
Asmi akken yenna  » wa tameṭṭut, tuɣal-am-d talast si tewwurt »,
yessufeɣ-iyi-d si leqraya.
Tessusmeḍ, yid-s ur tennuɣeḍ, tesseḍḥaḍ neɣ tugadeḍ
mi akken d-yessufeɣ ɣur-i acciwen?
BAB IDURAR yeẓra yeɣleḍ, deg uqerruy-is yeẓmeḍ,
ɣlin-as-d imeṭṭawen.
D tidet yella wayenni, yal mi ara d-mmektiɣ ussan-nni,
ad reggmeɣ deg yiman-iw.
Yak tecfiḍ ula d kemmini, ɣas kra yiwen ur d iyi-t-yenni,
mi meqqreɣ acemma, wennεeɣ tikli-w.
Asmi yekker baba a kem-yefk s anida ur yessefk,
anwa i d-yekkren mgal-is?
Tameddurt di TIZI N WAḌU tecbek, ajeğğiḍ-is awer t-nehlek,
sεu-d dderya ur yenṭiḍ waṭṭan-is!
Fell-i ur smeεriq ara a gma, mačči d ayagi i neḥwağ!
Amek ad sεuɣ dderya nekk ifuten tura i jjwağ?
Tfuteḍ kemmini a tajeğğigt? Wa ssenğaq-im d awezɣi ad yeɣli!
Dɣa tenna-yas TAKLIT: Ur tfuteḍ ara a yelli!
BAB IDURAR yekkes ugur, ɣef uqerru n wezrem yemmeɣ.
Wissen amek teḍra d WAGGUR, ameddakel-im-nni n taddart-nneɣ?
Cfiɣ fell-as, ur t-ttuɣ ara, maca, d acu kan tura,
tagnit seg wul-iw tessufeɣ-it.
AGGUR yeččur-d axxam d dderya, sa teqcicin d sin warrac i yesεa,
i d asen-tenna TAKLIT.
Tayri testufa-d i ccna terna asbuḥru s tciṭa-s.
Teẓriḍ a TAFAT-TANINNA, mmi-s n DIDI iḥemmel-ikem aṭas!
Baba-s iḥemmel-ikem daɣenni, s idis-im d netta i ibedden
asmi tennuɣeḍ d MUSNI, mi akken yeskeεrir ɣef medden.
Udem n tmeṭṭut yeqqel d azeggaɣ, ma d tidet iman-is i d-teffeɣ,
ihi a gma wali-d ul-iw :
Ula d nekk d MEDYAZ i ḥemmleɣ, yid-s zemreɣ ad kemmleɣ
ussan d-yeqqimen i tmeddurt-iw.
A weltma kker ur ttrağu kra, ad nerr taluft-a tefra!
Tezmumeg, maca, ur tenneḥcam.
A s-nuqem tamuffirt tura, am tinna d iyi-tuqem SEKKURA,
asmi d-tekcem ɣur-i s axxam.
D tidet, ddunit tbeddel tura, mačči di TIZI N WAḌU i nella,
dagi ur ɣ-terri tmara i ṣṣber.
Lemmer ẓriɣ ur yeṭṭiṣ ara, ur k-qqareɣ ara yakk ala,
tura a s-nebded ɣef wemnar.
Yal wa d rray d-yefka : Qqimet kan ar azekka!
« Ṭṭṣen tura » i d-tenna TAKLIT.
Awwah, ad ilin ukin lawan-a, i s-terra TAFAT-TANINNA,
s yixef-iw ma ssensen taftilt.
TAKLIT tefka-yas azref, tebra-yas i wawal teṭṭef:
 » A yelli d kemm i t-yessnen ».
BAB IDURAR i tiẓeṭ yeslef, yenna-d tidet s ukacef :
 » Ula d nekk ur cukkeɣ ara ṭṭṣen ».
Tazmert n tayri tugar tin igenwan, idurar,
tizemrin d wayen-nniḍen.
BAB IDURAR iğelleb, yekker, di weltma-s seg ufus yezzuɣer,
ɣer zdat tewwurt imiren i wwḍen.
Wwḍen kan ɣer zdat wemnar, yessawel-as wergaz i DIDI.
Yya-d, kcem-d a BAB IDURAR, tawwurt n wexxam teldi!
Yekcem war timerğa yezwar, weltma-s deg-s teḍfer,
ad nerreẓ wala ad neknu.
Iwala-ten-id DIDI di sin, yekker, ufan-t-in la yetturar
d MEDYAZ dduminu.
S uḍar ayeffus, s uḍar ayeffus, qqimet, anṣuf yes-wen!
Wa DUDA, ttxil-m fek-iyi-d afus, sseww-d latay i inebgawen ad swen!
Tagi i wumi yessawel d tameṭṭut-is, yeḥbes turart n dduminu d mmi-s,
yelha-d d widak d-ikecmen.
DIDI ur krifen ara ifassen-is, imiren kan i ifuk ccɣel-is,
imensi d netta i t-id-yessewwen.
Nekk d lqahwa i tesseɣ ma tella, i s-tenna TAFAT-TANINNA,
DUDA tenna « azul fell-awen, yerbeḥ a yelli!
A d-ssewweɣ latay, a d-rnuɣ lqahwa », rsen-d d lesfenğ ɣef ṭṭabla,
cerhen akken ilaq wulawen, tidet tezzer di tlelli.
Qqimen, tetten, tessen, ttmeslayen ɣef tlufa n taddart.
Necfa ɣef DIDI yessen, neẓra yettaf-d tifrat.
Tecfiḍ i ḥeqqa ɣef MUSNI, asmi akken d-tfeḍḥeḍ lεar-is a TAFAT?
Yennejla ur iban sani, wissen ma mazal-it am zik yesserwat?
Zmumgen BAB IDURAR d MEDYAZ yerna yesseḍṣ-itt-id uneggaru.
Yenna-yas “d kemm i d ssebba-s wergaz, tili a ɣ-yesgen akk s uɣurru”.
Temmeslay-d s leḥdaqa, tenna :  » Azarisem-iw TAFAT-TANINNA,
mačči kan TAFAT am zik ».
Gma-s yenna  » aha tura, ini-d a TAFAT-TANINNA,
war akk ma teṭṭfeḍ-tt di ẓẓmik!“
Tezweɣ tezzi-d ɣer wudem, maca, tendeh ur tessusem,
tenṭeq mi terra inehhit.
Din din deg usentel tekcem, ur tugad, ur teggugem,
ay ul sel-d i teqbaylit :
Tawlawalt tettarra axxam d asemmaḍ, a MEDYAZ d acu twalaḍ
akka d afella ad nezdeɣ nekk yid-k akken?
BAB IDURAR yerna-d tayeḍ, abeqqa usaki s-yessaweḍ,
s weɣmaz is t-imekken.
MEDYAZ udem-is ur tezgil tezweɣ, imi di tdayazt yegza.
Yeẓra a s-teqqar riɣ yid-k ad jewğeɣ war ma tnuda-d tiɣezza.
Yenna-yas  » ah ya tawaɣit, kukraɣ kan ad am-d-iniɣ,
Nekk seg wasmi d-tkecmeḍ TALWIT, fell-am kan ihi i rɣiɣ“.
I tmendit fsin imurar, asirem iban-d ur ifut.
DUDA d DIDI ssekren urar, gren-as iɣallen i tmeṭṭut.
A lxir-iw, amarezg-iw, BAB IDURAR d aḍeggal-iw,
TAFAT-TANINNA d tameṭṭut n mmi!
A yelli lemmer ad taɣeḍ awal-iw yerna annect-a seg ul-iw,
tzemreḍ ad teqqimeḍ si tura dagi.
Yakk teẓriḍ nekk ddreɣ iman-iw deg wexxam d iyi-d-yeğğa dda
YIDIR.
Nekk d MEDYAZ ad nezdeɣ deg wexxam-iw, di sin yid-neɣ ara nidir.
Kečč zdeɣ d tmeṭṭut-ik, dder tameddurt-ik!
Yal wa ad yezdeɣ di lḥara-s.
Nekkini ad ddreɣ d mmi-k, aql-aɣ zdat tiṭ-ik,
ad nettemyekcam ma yehwa-yak yal ass.
D tidet a TAFAT-TANINNA, ihi attan tefra,
igerrez a yelli wawal-im.
Tezzi ɣer MEDYAZ, tenna : Sel-iyi-d tura,
leεqed n zik tura ur d-yeqqim.
Ur k-ttaɣeɣ, ur d iyi-tettaɣeḍ, ur neḥwağ kra n lkaɣeḍ,
nebɣa kan ad nedder s talwit.
Ḥemmleɣ-k akken d iyi-tḥemmleḍ, a k-qadreɣ ad iyi-tqadreḍ,
akka kan ad nestummen i ddunit.
Annect-a iban, yeḍher, i s-yerra, yessaked-itt s allen.
DUDA, DIDI d BAB IDURAR, zmumgen kan, ssusmen.
Σawzen s teḍṣa d uqeṣṣer, wwin-d amecwar,
uɣalen s axxam, kecmen.
I SEKKURA d TAKLIT feḍḥen-d sser, fell-akent ur nteffer,
ukint ma d arrac ṭṭṣen.
TAKLIT ijuğğeg wul-is, si zik ḥemmleɣ DIDI d twacult-is,
i sen-tenna SEKKURA.
TALWIT slan akk imezdaɣ-is, MEDYAZ d TAFAT-TANINNA i d tameṭṭut-is,
kra n ssmanat kan teḍra tmeɣra.
Ɣas tudert turğa-tt lmut, skud ur nfut,
nessaram ad telhu tmeddit.
Ddunit-agi d tameɣdurt, wissen amek ara tkemmel tmeddurt
n TAFAT-TANINNA, tawacult-is d imezdaɣ n taddart TALWIT???

4 COMMENTS

  1. azul, s tmacahut-a i lemdeγ tira, imi yal mi ara kecmeγ ar ussu, ttaddameγ-d lekwaγeḍ-nni anda tettwaru a ten-γreγ, a ken-snemmreγ a wen-rrnuγ a Sεid, d Wakli Azwaw, d ayen ifazzen, s wawal-agi aneggar, riγ a d-iniγ: c’est un chef-d’oeuvre.

  2. azul, s tmacahut-a i lemdeγ tira, imi yal mi ara kecmeγ ar ussu, ttaddameγ-d lekwaγeḍ-nni anda tettwaru a ten-γreγ, a ken-snemmreγ a wen-rrnuγ a Sεid, d Wakli Azwaw, d ayen ifazzen, s wawal-agi aneggar, riγ a d-iniγ: c’est un chef-d’oeuvre.

Comments are closed.