Awal unaẓur (II)

0
560
Racid Tiɣilt
Racid Tiɣilt

TAMURT – Aseqsi: Aqla-k tettwasneḍ deg uḥric agi n usterǧem n isura-inek ar teqvaylit d acu n iswi inek ar zzat ?
Racid Tiɣilt: Tazwara am akken yeqqar Crunnu, s lferḥ d ameqran i xeddmeɣ ccɣel agi, yernu akken yenna umedya sɣur-neɣ: « Yal wa ad inadi ɣef ayla-s, akka i d taqvaylit ». U tayeḍ ilaq iyi ad fkeɣ udem n leqder i wid merra i y-icban. S wayagi u s wudem yeṣfan, akken i zemreɣ ula d nekk ad ikkiɣ deg umnaɛ d useḥbiber n yedles nneɣ sumata (patrimoine).

Tamundializasyunt* agi i d-yennulfan tura, a hatan lla tɛezzel u tkerref meṛṛa tutlayin agi akka mazal twaɛezlent, ttwarekḍdent s icenga d leqrun (aɛrav-ineslem). Ayagi d ayen ara iḥettmen amdan ad yaɣ neɣ ad iwali kan ayen yebɣa, yenwa widak i d-isseɣlin yagi tamundializasyunt fell-as.

D ayagi mačči d ayen i xtaren neɣ i fernen igduden am wagi nneɣ. Tayeḍ diɣen, tutlayt nneɣ tuklal am nettat am tiyaḍ akken ad teṭṭef amkan-is deg umanaḍ (dunnit) am tarwa-s diɣen uklalen mmalen-aɣ-id yal tikelt tutlayt nnsen ur yelli kra i ten-ixussen, i ttixussen akken ad teǧǧuǧǧeg, ad tennerni ma yella kan nefka-yas ttawilat is-ilaqen, is-iwulmen akken ad aẓ ar zzat.

Yernu am akken i t-id-nniɣ yagi (deg ɣuct 2011) ayen yettɣiḍen s waṭṭas di teswiɛt anda i nnsell as di yal amḍiq awal nnsen af « izerfan n umdan d wid n yeqrar », anda ilaq abandu* agi tasinimatugrafit* n dunnit sumata, iwwi-d tutlayin ad sfaydint akken llant s usuknu* agi n tura, abaɛda tarwa nneɣ imaziɣenawal* i yxuṣṣen xilla deg ayagi.

Ula d Chaplin d Disney ur iqebbel, a d-yini : Mdah* ! Mačči dayen i ylaqen, d lvaṭṭel aqerḍal ! Yal yiwen ɣur-s azref ar tjaddit d tutlayt-is. Ula d ifrax deg tzegwa yal wa s ccna-s weḥdes. Ihi s lferḥ d ameqran d wul yeṣfan ar a qeddceɣ af tutlayt nneɣ akken ad taɣ tasga (am lalla-s dagnawit)*, ar ad tuɣal ar umekkan is-iwulmen akken ad tidir am nettat am tiyaḍ akka ar zzat. Ih i tamudializasyunt, maca mačči mebla n laɛwayed d tutlayt, d yedles, d umzruy nneɣ.
Tagara.

Amawal:
aɛrav-ineslem: idéologie
tasinimatugrafit: cinématographique
tamundializasyunt: mondilisation
abandu: production. illa diɣen d isem n udarnu n umadaɣ.
usuknu: doublage.
mmalen-d: montrer, indiquer, orienter,etc.
imaziɣenawal: amazighophones
mdan, ndah: non
aqerḍal: ayen i yɛeddan tilisa,  » i yeffelen akin i wedra ».
amsawal: interview

Lemɛani n dunnit:
Yal wa ad inadi ɣef ayla-s, akka i d ttaqvaylit: wagi d amedya i ylaq yal aqvayli ad ittxemmim ar ɣur-s mkul n ddqiqa. Acuɣer? Acku, d leqrun nekni n teddu d iwaziwen n medden. Ar ass-a mazal deg-neɣ widak i yettkemmilen deg ubrid n lexṣaṣ. Amedya am wiggi yeddan, yettseqqin ar tama taxsimt, nutni mazal ur d ukin.

* Yal yiwen iteddu akken yufa mačči akken i yebɣa. Ma Dda lmulud d Dda Muhend i yerẓan asalu, nekni deg ubrid-nnsen ara neddu !

*Terǧima yagi inu, erriɣ-tt-id akken i zemreɣ mačči akken i nwiɣ. Illa wayen i beddleɣ s tmuɣli inu a leḥsab-iw nekk i lmend n nnfaɛ d useḥbiber agi i d-inna wemddakel nneɣ. Imawalen yellan wejden tura mazal-iten xuṣṣen u xilla deg awalen ur nezmir ara a d-nerr ara tutlayt nneɣ alamma kan s kra n « usferfec » akken ad imṣava kra ara wayen i d-nenna. Ihi, akken ad twalim tidett akken d-yenna unaẓur agi nneɣ Racid Tiɣilt, walit amsawal* ines deg uɣmis n Liberte n 30 yennayer 2014. Akka ur yettili ara leɣlaḍ deg ayen d-yenna ar wayen i d-uriɣ. Tanmirt.

Hand Berkouk