D acu i s-d-yettheyyi akka udabu i Tmurt n Yeqbayliyen?

12
338

Smana-a taneggarut, Tamurt n Yeqbayliyen tezga tettuɣal-d ɣef yilsawen n wat udabu. Ssefhamen-d isenfaren i s-d-heyyan. Aɣlif n teɣdemt yenna-k sya ar yunyu i d-iteddun takurmut neɣ leḥbes meqqren nezzeh, ara yawin nnig n wagim (1000) imeḥbas, ad yili yuli deg tama n Wed Γir, sdat n temdint n Leqṣer deg Bgayet. Ma d iǧadarmiyen mmeslayen-d ɣef uɣawas-nsen n tuɣalin ɣer Tmurt n Yeqbayliyen, segmi tt-ffɣen deg 2002-nni, asmi akken i yenɣan nnig n 120 d Aqbayli. Iḍelli nnan belli sya ar taggara n useggas 2010, adabu ad yekfu lebni n 29 n lkaẓirnat deg temnaṭ kan n Tizi Wezzu, i yiman-is. Aya d tazwara kan. Iswi-nsen ad ssiwḍen ad sbedden yiwet n lkaẓirna deg yal taɣiwant. Tura, εlaḥsab n wawal-nsen, iǧadarmiyen llan ala deg 45% seg Tmurt. Rnu ɣer waya, ad d-ččaren Tamurt s ṣṣenf nniḍen n yiǧadarmiyen i izemren i kra yellan, i d-yeɣra ɣer GIGN n Fransa. Akka tura, llant ala 09 n trebbuyaε deg-sent bdant lxedma deg Tmurt n Yeqbayliyen.

Deg lawan anda Tamurt mazal tettettru ilmeẓyen i s-nɣan, i s-εeyyben, tettraju melmi ara sen-d-yuɣal uzref-nsen, wid yenɣan ad xellṣen, tettraju ad d-yeḍru wayen d-tessuter, adabu yefren ad s-yernu taɣuzi i udeddic, i wakken ur iḥellu ara i lebda. Γer-s, at Tmurt n Yeqbayliyen yakk d irebraben, d at tmegraḍ, d imukar neɣ d imdanen iɣef ur yessefk ad yeqmec yiwen tiṭ-is. Dɣa ɣef aya i yettṣerrif idrimen n Lpiṭrul d wid i d-iḥawec seg tebzert ala deg iṣenfaren n teɣlist (taɣlist-is netta, mačči tin n Yeqbayliyen). Daya kan i tuklal Tmurt n Yeqbayliyen: d leḥbus d lkaẓirnat. D wa i d lxir i s-yuɣalen i tmurt-nni i d-yefkan 2/3 seg umelyun d uzgen n yimeɣrasen (900 000) ilmend n timunnent n Lezzayer. Waneg isenfaren nniḍen, d timnaḍin nniḍen kan i ten-yuklalen. Abrid ameqran n tkeryas Asamar-Amalu yezgel biεmada Tamurt n Yeqbayliyen. At tedrimt yebɣan ad xedmen deg Tmurt n Yeqbayliyen, xellqen-asen-d iɣeblan i wakken ad sseftin tadrimt-nsen anda nniḍen.

Ass-a Iqbayliyen uɣalen almi ttemyennan deg ugara-sen “tamurt-a ur tesseččay ara aɣrum”, seg lḥif i ten-yenɣan. I wakken ad d-afen axeddim yessefk-asen ad d-ffɣen seg Tmurt-nsen. Mačči ala aɣrum i s ulac deg Tmurt-nsen. Kra yellan ixuṣṣ-itt. Ma yuḍen yiwen yessefk-as ad yelḥu aṭas, alma qrib ad yemmet sumek ad yemlil d umjjay, dɣa fiḥel ameslay ɣef wallalen n sbiṭarat. Iberdan yakk n Lezzayer ttwaxedmen, wid n Tmurt n Yeqbayliyen mazal ččuren d tifawtin d yimdunen. Ma yebɣa yiwen ad d-yexdem kra n lkaɣeḍ yessefk-as ad yelḥu aṭas daɣen i wakken ad yaweḍ ɣer wemkan, yerna ad ssizilen deg-s alma yendem yakk deg wayen akken i yegmen ad t-yexdem. Ayen iɣer iεedda yiwen ad yaf tiwwura nedlent. Yiwen ur yufi iman-is. Wid ur nessaweḍ ara ad zegren lebḥer, ttnuɣen deg yiman-nsen. Dɣa Tamurt n Yeqbayliyen d tamezwarut, tusa-d ɣef tqacuct n tmura anda tuget timenɣiwt n yiman.

Ass-a Tamurt n Yeqbayliyen kra yellan ixuṣṣ-itt. Ur txuṣṣ ara ala deg tissit d lehyuf, ini-d kan, llan s tuget. Ur txuṣṣ ara deg leḥbus d ibaraǧen n lεesker d yiǧadarmiyen. Dɣa anda i terriḍ ad ten-tafeḍ, ad s-tiniḍ d lεesker-nni n umnekcam arumi deg lgirra-nni n 54. Yerna d acu i d lxilaf yellan ger lεesker n Fransa n yimir-nni d win n Lezzayer n tura? I sin qqaren-d “aql-aɣ da i wakken ad nesḥirbeb ɣef teɣlist n yimezdaɣ”.. Ma d tilawt d ayen nniḍen..Wissen ihi d acu i d-yettheyyi akka udabu i Tmurt n Yeqbayliyen?

12 COMMENTS

  1. ass-a adabbu yestufa-d i tmurt n leqbaeyl acku ur yeggri ara win ara yεassen fel-as? ikaraben yellan din uγalne xemtent, naγ fken afus. amusu n laεrac yemmut. yeqqimed le MAK , macca it yettanγen d leqbayel s timad nsen.melmi ara d neffeγ si yir targit? asteqsi aten deg unar. nettraǧǧu lejweb sγur leqbayel ma mazal -iten!

  2. ass-a adabbu yestufa-d i tmurt n leqbaeyl acku ur yeggri ara win ara yεassen fel-as? ikaraben yellan din uγalne xemtent, naγ fken afus. amusu n laεrac yemmut. yeqqimed le MAK , macca it yettanγen d leqbayel s timad nsen.melmi ara d neffeγ si yir targit? asteqsi aten deg unar. nettraǧǧu lejweb sγur leqbayel ma mazal -iten!

  3. Ayen ira udabu amesbaṭli n Lezzayer iheyyit-id i tmurt n Yeqbayliyen ….ma d nekkni as-n-ini: Aɛbaṛ n Timanit yeffeɣ, izen yewweḍ ɣer idurad d tuddar d iẓuɣar d temdinin. Akken ibɣu yiɣzif yiḍ d ulaqrar ad yali wass.
    Timani i Tmurt n Yiqbayliyen, d wa kan id asenfar n weqbayli n tidet!

  4. Ayen ira udabu amesbaṭli n Lezzayer iheyyit-id i tmurt n Yeqbayliyen ….ma d nekkni as-n-ini: Aɛbaṛ n Timanit yeffeɣ, izen yewweḍ ɣer idurad d tuddar d iẓuɣar d temdinin. Akken ibɣu yiɣzif yiḍ d ulaqrar ad yali wass.
    Timani i Tmurt n Yiqbayliyen, d wa kan id asenfar n weqbayli n tidet!

  5. Quel police caractère pour écrire en tamazight latin dans votre site ?

    Et comment l’installer sur ordinateur ?
    merci de me répondre.

    • Azul a Baouz

      Ilaq a tesbeddeḍ anasiw neɣ aklavyi n teqvaylit di tmacint-ik i wakken a tizmireḍ a taruḍ di yal amḍiq mači kan deg wesmel agi. Tzemreḍ a t-tafeḍ di http://www.imyura.net ukessar maḍi. A d-nessegzu daɣen tiɣawsiwin-a dagi.

  6. am akken anect aggi yukk ur tenezzrara,ihhi adabu n’tmurt si timunent netta iedawen-is d’ leqvail.ihhi as aggi ur yelli elxir ar anarjju s’ghures,yegwuradd kkan anexemel iy ghalen negh iwakken addejbu tafat fellagh.haca s timanit it ezmer att af tmurt iman-is.

  7. Quel police caractère pour écrire en tamazight latin dans votre site ?

    Et comment l’installer sur ordinateur ?
    merci de me répondre.

    • Azul a Baouz

      Ilaq a tesbeddeḍ anasiw neɣ aklavyi n teqvaylit di tmacint-ik i wakken a tizmireḍ a taruḍ di yal amḍiq mači kan deg wesmel agi. Tzemreḍ a t-tafeḍ di http://www.imyura.net ukessar maḍi. A d-nessegzu daɣen tiɣawsiwin-a dagi.

  8. am akken anect aggi yukk ur tenezzrara,ihhi adabu n’tmurt si timunent netta iedawen-is d’ leqvail.ihhi as aggi ur yelli elxir ar anarjju s’ghures,yegwuradd kkan anexemel iy ghalen negh iwakken addejbu tafat fellagh.haca s timanit it ezmer att af tmurt iman-is.

  9. d’acu mazal tura,armi ula d’igherbazen iggurdan la qeflen yiwen,yiwen.seya ar kra isgwasen ad naf tamurt leqbail teccur haca s’yemgharen.leqella tenzdught,l’qella l’xudma,l’qella usurddi iggebgha udabu,ig gan lihala yaggi.ad yesser rebbi tamedit daya.

  10. d’acu mazal tura,armi ula d’igherbazen iggurdan la qeflen yiwen,yiwen.seya ar kra isgwasen ad naf tamurt leqbail teccur haca s’yemgharen.leqella tenzdught,l’qella l’xudma,l’qella usurddi iggebgha udabu,ig gan lihala yaggi.ad yesser rebbi tamedit daya.

Comments are closed.