Tadiwennit d umeskar n wamud n tullisin amaynut « Ameddakel » – Zimu: « Werǧin xemmeɣ akk ad aruɣ neɣ ad cnuɣ s tutlayt nniḍen. »

8
357

Tamurt.info tewwi-d yid-s awal ɣef wedlis-is, tefka-yas kra n yisteqsiyen fell-as. Hatenta tririyin-is:

{{Tamurt.info: Zimu nessen-it ugar s wudem-is d acennay, tura aql-aɣ nettissin-ik d amyaru daɣen. Γer Zimu, d acu i d amgired yellan ger ccna akked tira? S wawalen nniḍen, d acu ur yufi ara Zimu deg ccna, yufa-t-id deg tira?!!}}

{{Zimu:}} Seg wasmi lliɣ meẓẓiyeɣ di lakul ḥemmleɣ tira n teqsiḍin. Ula asmi xedmeɣ tidwilin di ṛaddyu tis snat, xedmeɣ tidwilin deg-i zemreɣ ad aruɣ, amedya tadwilt-nni « tamacahutt n tayri »neɣ « tilisa n tidett » i yi-d-yessufuɣ Meziane Rachid ad t-idekkeṛ Ṛebbi s lxiṛ, aṭas n teqsiḍin i sɛeddaɣ deg-sent d nek i tent-id-yesnulfan.
Nek ɣur-i Tira neɣ ccna yella wanda ttemlilen, zemreɣ ad ak-iniɣ akkeya d atmaten. Imi ccna d kra uḥulfu neɣ d taqsiṭṭ ara d-tḥekkuḍ s lmuziga, tira d kra uḥulfu neɣ d taqsiṭṭ ara d-teḥkkuḍ ɣef lkaɣeḍ s tira. Tira neɣ ccna bnan ɣef umeslay. D acu, ma tzemreḍ ad ssiɣzifeḍ tira yecbeḥ ad tssiwzileḍ ccna. Abrid n tatut, d yiwet n tullist i d-yeddan deg tullisin d-ssufɣeɣ ar HCA, u daɣen xedmeɣ-tt d tizlitt mazal ur d-teffiɣ ara ar ass-a. Di tullisin-agi d-yeffɣen akka ussan-a ar Tira n Brahim Tazaghart, yella wacu yellan n tullist-nni « zwina » deg yiwet n tezlitt ara d-yeffɣen akka deg ḍebsi wis ṛebɛa. Zemreɣ kra wass ad tixreɣ ur xeddmeɣ ara tizlatin, asmi ara teqqar tala-nni, d acu ur cukkeɣ ara ad tixṛeɣ i tira alamma d asmi ara yeẓẓay yimru ɣef iḍudan-iw !!

{{Tamurt.info: Ayen i tferneḍ ad t-taruḍ s tezwawt deg lweqt anda tuget n Yezwawen ttextirin tafransist neɣ tutlayt nniḍen?!!}}

{{Zimu:}} Werǧin xemmeɣ akk ad aruɣ neɣ ad cnuɣ s tutlayt nniḍen. Kkreɣ-d di twacult yesmuzzuɣen si zik, ur faqeɣ ara amek i d-ufiɣ iman-iw selleɣ i Feṛḥat, Ait Menguellet, Muḥend Uyeḥya … Asmi d-yeffeɣ wungal « askuti » n Saɛid Sadi neɣ weɣmis amezwaru s tagi-nneɣ « asalu » s tfenṭazit i ten-ɣriɣ. Ma d ungal amezwaru i ɣriɣ s ccuq d winn-a n Amer Mezdad « iḍ d wass », asmi t-ɣriɣ yesfaq-iyi mass Mezdad belli nezmer ad naru s tagi-nneɣ u s cbaḥa. Deg wasmi xedmeɣ magistère n tmaziɣt di Ḥesnawa dɣa faqeɣ belli mači kan ilaq, maɛna ala ayagi i-ɣ-d-yeqqimen ad t-nexdem i wakken ur tettmettat ara tutlayt-nneɣ, amek i tebɣiḍ ihi ad aruɣ s tutlayt nniḍen u tutlayt i lemdeɣ ar yemma tettmuṛḍus ger ifassen-iw !? Suref-iyi ad k-d-fkeɣ yiwet n tezlitt i xedmeɣ zikenni :

Ɣas d ccna neɣ d asefru

Neɣ d tibṛatin n tayri

D ayen yellan neɣ d asnulfu

Neɣ ɣef leḥyuḍ di Llisi

S tmaziɣt ara t-naru

Yes ara nidir temẓi

Imi taɛṛabt yes ḥekkmen

Sɣrayen-tt di tmura

Fell-as lɛekkeṛ d iɛessassen

Yes i d-urant tẓilla

D tamaziɣt kan i yenḥafen

Ur t-ḥkim ula di tferka

Ur d-tufi ddin ara tt-isenden

I ddunit neɣ i uẓekka

{{Tamurt.info: Adlis deg-s llant aṭas n tullisin, maca tferneḍ tullist « Amdakel » terriḍ-tt d azwel i wedlis yakk. Wissen ayen?}}

{{Zimu:}} Deg tullist-nni ameddakel yella wacu d-yeddan ger imeslayen-is ur zmireɣ ara ad t-id-iniɣ. Ad anfeɣ kan wid ara tt-yeɣren ma zemren ad t-id-afen s yiman-nsen. U daɣen tullist-nni kra n wi tt-yeɣran ger imedukkal-iw steqsan-iyi-d ɣef wudem-nni i wumi semmaɣ Ahcene ma d yiwen ger imedukkal ukud lliɣ akka ar ass-a. Lḥaṣul tullist-nni tessenfufed-d kra iseggasen i ddreɣ di Ḥesnawa d tseddawit n Bouzariɛa.

{{Tamurt.info: Deg tullist « Litidyu », tḥekkuḍ-d amek yettidir unelmad n tesdawit di tmetti-ines. Wissen ma yufa iman-is deg-s neɣ uhu? D acu i tenniḍ ɣef temsalt-a?}}

{{Zimu:}} Teẓriḍ udem-nni n “Litiddyu” zemreɣ ad d-aruɣ fell-as ungal. Llant d imeyaten kan akken n temɛayin i ddren inelmaden. Taseddawit tettelli allen, tessemlalay wid ur nettizmir ara ad milien anida nniḍen. Di tseddawit i nettfaq d acu-yaɣ ger wiyaḍ. Aṭas n wid d-yettmeslayen kan ɣef lḥif-nni ttidiren akken inelmaden d acu mara iɛeddi zman ntettu akk lḥif-nni tettɣima-d kan tdukkli-nni neẓda akken d wiyaḍ. Timɛayin-nni n Litiddyu d tajmilit i wid akk d-mmuggreɣ di tseddawit

{{Tamurt.info: Deg tazwara n wedlis-ik, tenniḍ-d belli terniḍ-d kra ilugan n tira i tezwawt. Tenniḍ-d, deg umedya, deg aydeg ad naru « mi ara » yebḍa tifxir ad t-naru yeddukel « Mara ». Wissen ma d ayen yelhan yal yiwen ad yettaru tazwawt akken i s-yehwa?}}

{{Zimu:}} Tidett kan ur ilaq ara yal win ara yekkren ad yaru ad d-yesnulfu ilugan-ines. Aladɣa tura imi tt-sɣrayen akka di lakul. Ɛmeṛ Mezdad twalaḍ netta d “tt” i yugi ad yaru am wakken t-nettaru akka tura s sin isekkilen “t”. D acu mači d ahuddu i bɣiɣ ad huddeɣ ayen yettwabnan.
Teẓriḍ win yettarun isɛa assaɣen lqayen aked tutlayt-is. Tira ilaq ad ticbiḥ, ad tifsus i leqraya. Mači weḥdi kan i bɣiɣ ad aruɣ mi ara – mara. Lliɣ nek u llan imedukkal nniḍen yettarun daɣen. D lawan i wakken wid ixeddmen tasnilsit, d wid d-yesnulfuyen ilugan n tira, ad ffken awal i wid yessexdamen tameslayt akken ad nemcawaṛ ad nesɛeddi kra n tlufa. Ula d tafṛansist s yagi i tɛedda. Muqel kan tura ssexdamen “apostrophe” imedyaten : lorsqu’on, jusqu’à …. Ma d nekkni di tmaziɣt ilaq ad naru mi ara, i akken … atg. Ttwasbedden-d kra ilugan n tira i wakken ad nemsefham amek ara naru tamaziɣt si Rrif alamma d Siwa si Tigzirt alamma d itargiyen n Niger … D acu Amezruy n tutlayin ad d-yeqqar belli d tutlayt deg-i tella aṭas n tira d uxeddim ara d-yefflen ɣef tiyaḍ. Muqlet kan tura di Lmaṛuk llan wid yessawalen ad naru s tifinaɣ, di Tɣerdayt ttarun s isekkilen n taɛṛabt … Itargiyen ar ass-a s tifinaɣ u mači am winna n Maṛuk. Ihi nekkni ad Neqqim d imaziɣen d tidett d ayetmaten-nneɣ akk ama di Rif neɣ di Tɣerdayt d acu, tura, aqlaɣ akken kan d-nteffeɣ ar ddunit s tutlayt-nneɣ, ilaq-aɣ ad naru akken ad aɣ-ɣren wid ukud nettidir. Twalaḍ liḥala amek tella, tamaziɣt tegguma ad taf wid ara tt-yeɣren am nettat am tutlayin nniḍen, ilaq-aɣ ad nexdem akk ayen nezmer i wakken ad tt-ifsus ad tt-refden medden ad tt-slemden i warraw-nsen. Ma yella imeslayen-agi n tmaziɣt taqurant ssaɛaṛen tira ilaq ad nessenɣes deg-sen, ma yella tira i nettaru ẓẓayet ilaq ad tt-nessifses … ma yella nettaru kan ɣef wayen ur neɛni yara medden ilaq ad naru ɣef wayen iceɣben aqbayli n wass-a aladɣa wid meẓẓiyen imi d nutni i d azekka, d nutni i d immal !! Mači d ddewla mačči d adabu neɣ d ipartiyen ara d-yesukksen tamaziɣt ɣef yiri n cfeṛ deg-i tt-id-nufa, d keč, d nek d tagi, d wihin, …d nekkni. Ad tt-neqqar, ad tt-nettaru, ad nettaḍṣa yes, ad nefṛeḥ yes … ad nettargu yes … Ma yella alamma telliḍ “militant” i tmaziɣt ara teɣreḍ ungal neɣ tullist ur s-d-iqqim wara i tmaziɣt. Tameslayt ssexdamen warraw-is ur tettmettat ara. Ma yella tettaruḍ, tcennuḍ neɣ tessefruyeḍ ur k-id-yefhim ara d acu teqqareḍ ula d lǧaṛ-ik aqla-k am win iceṭṭḥen i uderɣal, mači d win i d abrid. Muḥend Wameṛ Usalem, ad t-idekkeṛ Ṛebbi s lxiṛ, asmi ɣ-yesɣaray di Ḥesanawa, yenna-yaɣ-id : « ma yella kra was tebɣiḍ ad tezreḍ ma ayen turiḍ d taqbaylit, ɣer-as-t-id i yemma-k ma ur t-tefhim ara, ḥṣu-k-id belli aqla-k ad tesserwateḍ beṛṛa n wennar, ayen akk txeddmeḍ i waḍu ». Acimi ur tettafeḍ ara aqbayli ara k-yinin ur fhimeɣ ara acu d-yenna Muḥya di tceqqufin-ines neɣ deg isefra-ines !? Ihi d wagi i d abrid i kra n wid yebɣan ad arun neɣ ad ssefrun.

{{Tamurt.info: D acu i d-ttheyyiḍ ar zdat? Sliɣ d abrid ad d-tessufɣeḍ aḍebsi?}}

{{Zimu:}} D tidett yella uḍebsi wis ṛebɛa semmaɣ-as « Sekksu n Xalti Malḥa » llant deg-s 13 n tezlatin. Nemsefham nek d Izem Pro ad d-yeffeɣ di tubeṛ-agi iɛeddan ha-t-an mazal, ur ẓriɣ ara anida teḥṣel mur d-iffiɣ ara akka di lawan.

Tanemmirt

8 COMMENTS

  1. Tanemmirt ɣef tdiwennit ayi timgerrezt! Ma tullisin n Zimu am tezlatin-is ihi aqli-yi ḥareɣ a tent-ɣreɣ!

  2. muhand wamar usalem yes3a el heq netta yenan,ayen ara yettwarun nne& ara yettwacnun s teqvailit,ilaq ad yettwafhen &er tem&art d’umezzyan.ttazwara yaggi i delsas n’tutlayt nne&,,ilaq ad yers &ef tuyat n kra yellan d’aqvaili.akken ad yijjhidd uattishil tmerna fellas.

  3. Tanemmirt ɣef tdiwennit ayi timgerrezt! Ma tullisin n Zimu am tezlatin-is ihi aqli-yi ḥareɣ a tent-ɣreɣ!

  4. muhand wamar usalem yes3a el heq netta yenan,ayen ara yettwarun nne& ara yettwacnun s teqvailit,ilaq ad yettwafhen &er tem&art d’umezzyan.ttazwara yaggi i delsas n’tutlayt nne&,,ilaq ad yers &ef tuyat n kra yellan d’aqvaili.akken ad yijjhidd uattishil tmerna fellas.

  5. azul_________waggi d acteki

    ayatematen aqliyen hewqaY amek ar adeYraY « timravehiyen aki » tikelt attefeY : gha,Ra,ha,dha..ETC »
    illaq adnaf amek ar anesishel taYuri iwallen neY . illaq ur nessruhuy ara tiwaqitin neY attas deg naddi n wawallen.nek twaliY taqvayelit imanis,tamaziYT imanis. l’academie n taqvayelit illaq ad aYetesishel lucYal mullac terwi.

    tikariyin d temravhiyin alleniw d wallaYiw aEyan.

    H: izmer ad yawi (â- âârav=ahrav,ihma,lahwa)

    K: aker,akkal, J: ajelav, jjerjjer

    illant atas temtal am tikki-enni

    tanemirt

  6. azul_________waggi d acteki

    ayatematen aqliyen hewqaY amek ar adeYraY « timravehiyen aki » tikelt attefeY : gha,Ra,ha,dha..ETC »
    illaq adnaf amek ar anesishel taYuri iwallen neY . illaq ur nessruhuy ara tiwaqitin neY attas deg naddi n wawallen.nek twaliY taqvayelit imanis,tamaziYT imanis. l’academie n taqvayelit illaq ad aYetesishel lucYal mullac terwi.

    tikariyin d temravhiyin alleniw d wallaYiw aEyan.

    H: izmer ad yawi (â- âârav=ahrav,ihma,lahwa)

    K: aker,akkal, J: ajelav, jjerjjer

    illant atas temtal am tikki-enni

    tanemirt

  7. azul,

    Llaw iz’ran anda i zemregh ad d-aghegh tullizin-agi n Zimu nnegh? Aql-i h’aregh ad tent-ghregh acku z’righ Zimu issen-as i tira tikli. Righ at’as tizlatin ines, yerna netta issedaw isefra deg id’ebsiyen-is id-ifghen. S wakka, as-tesled’ yerna ad teghred’ isefra.

  8. azul,

    Llaw iz’ran anda i zemregh ad d-aghegh tullizin-agi n Zimu nnegh? Aql-i h’aregh ad tent-ghregh acku z’righ Zimu issen-as i tira tikli. Righ at’as tizlatin ines, yerna netta issedaw isefra deg id’ebsiyen-is id-ifghen. S wakka, as-tesled’ yerna ad teghred’ isefra.

Comments are closed.