Tadyant n Mḥend u Bujemεa (I)

0
697
Tadyant n Mḥend
Tadyant n Mḥend

TAMURT – Illa yiwen umezdaγ di taddart n Iγil isem-is Mḥend u Bujemεa ; yeγli-d deg aṭṭan ; netta niqal ur ikkat ula d abeḥri. Akk-a seg ass n ssebt, lewhi lmeγreb, yuγal-d i tyessawt, ittali-d s lmal-is tin n tmara tameddit seg ubrid n t tasift n Buqfa. Taqeḍεit n tγeṭṭen tezwar-d zzat n ttyuga n yezgaren, i tebεa-d aγyul s ttεebga n yesγaren.

Si tama ar tayeḍ n ttεabga, ersen suffala imeddasen n wedles. Netta yegwra-d γer deffir ak d weqjun-is imi isemma “ ṭayu ”, iḍfer it-id ar tama, tikelt daw, tikelt nnig ubrid « medlen-d tikli n terkeft ». Deg ubrid mi d ibda tikli, Mḥend u Bujemεa, ittḥulfu ibda-t-id usemmiḍ γef tuyat-is. Ittxemmim weḥdes, iqqar-as : d acu i yi-d-ibdan akka tura ?. Lla izdeγ-it weγbel, iqqar-as : “ma mačči ttissit nni d-swiγ di Tasift n Buqfa mi-d-uliγ s-lmal-iw, ugadeγ ahat d lğunun (i ten ixezzu Ṛebbi) iy-id iwwten mi kniγ akken swiγ-d mbla ma semmaγ, ma xezzaγ γef « isaεdiyen nni n Ṛebbi”. Akken i d-ikcem s lmal-is ar ufrag n lḥaṛar-s, aqaẓan n waman ires-d, thegga-t-id Tasaεdit qbel a d-awḍent tγeṭṭen. Akken kan i d-kecment, meḥgagint-as, zzint as ttemdeggarent anta ara iswen ttamezwarut, acku ffudent meṛṛa ttirni. Mi swant irkell ; ṛwant, ruḥent qqbala ar tegrurt nsent ad staεfunt wa ad errent ifeẓẓ af ayen sbelεent kra ikka wass.

Tameṭṭut n Mḥend u Bujemεa, illan tesewway imensi, tekker teqqubel-d tiγeṭṭen teqqar-asent : viiit, bit ! Viiit, a rrbeḥ-iw ! bitemt…! Tiγeṭṭen uγent-as awal, lla ttemsetbaεent, keččement yiwet-yiwet, ta deffir n ta. Argaz ilha-d d zayla lla s-d-isrusuy ttεebga nni n yesγaren ak d iqettunen n wedles d ttaεellaqt n tidegt sufella-s. Mi fukent anekcum tγeṭṭen, azger amezwaru iḍall-d s uqerruy-is ar wemnar iqubel tameṭṭut ar wagens. Nna Tasaεdit n At-Aεli-Umeẓyan tenṭeq ar wezger, tenna : ṛuḥ a mmi ṛuḥ ! Terra-t d mmi-s am akken tameṭṭut tezmer lmal a d yuγal d derya-s. Azger as-tiniḍ am akken ifhem-as-id ula d netta, irfed-d swallen, imuqel-itt-id, dγa issekna aqerruy-is, ikcem ar udaynin. Gma-s iḍfer-it-id deffir-s, fiḥel ma yexuyel. Nna Tasaεdit tetbaε-iten, teqqen-iten. Ma ttiγeṭṭen, terra-d kan fell-asent tawurt n tegrurt. Argaz ifuk asrusu n ttεabga, atan ilha ifetti-yas-id tineqqalin d wagus i tbarda, ikka-yas-id s deffir, imaken zzayla t-ttembbiwil, t ttemmeγ ma illa kra ar d ger s imi-s ; Mḥend u Bujemεa am akken tγaḍ-it lhica ines, iqqar-as : “ccaaa !.. tura a d am defkeγ lqut-im am ifk Ṛebbi ursu akkem issu ncallah ! Zayla iban taεya u telluẓ-d deg webrid. Yiwen ufus seddawa n tqerruyt n tbarda wayeḍ deg llzum-is, ijbed-itt ar deffir af tikelt akken a tt-issenser. Lḥica teḥulfa i-yiman-is ttafessast « am texnact s uffela n waman ».

Tasaεdit n At-Aεli-Umeẓyan, mi teqqen izgaren teffeγ-d ar berra a ttεiwen argaz-is, acku twala-t udem-is yexser, mačči am ussan nniḍen, iban mačči d εeggu is igan akken. Tasaεdit lla ikcem-itt weγbel dγa tenṭeq ar wergaz, tenna :

D acu akk-a ik yuγen ay argaz !…Atan udem-ik yexser ?

Netta, yessussem kan, yugad amma a ttijεar ; nettat tetḥeyyer, tεawed tesseqsa-t :

Nniγ-ak-in : d acu ik yuγen ay aragaz ass agi, aεni tuḍneḍ ? Dγa imir yerra-d s wawal, inna :

Waqila tebda-yid tawla tameddit agi… Tassasεdit n At Aεli u Meẓyan temmeγ a ttssekcem aγyul ar udaynin ; t degger-it s ufus-is, tendeh as : err…kcem tura a ak-ifk Ṛebbi ursu ak issu !

Lqerb nni mi tqerreb ar tama-s, tewwet-itt-id tareḥt n tidi armi qrib i tt-tesraε si lfuḥa. Tameṭṭut teqqen zayla ma Mḥend u Bujemεa iddem-d imeddasen n wedles d wemger ; iqerreb ar lmedwed n wezger amezwaru, yewwet iceddi n umeddas s umger a t-yefsi ma d azger lla iẓẓa-d imi-s ar wayen ittraju at iger s imi-s. Isubb aqensis-is, ibda afeẓẓi d weγẓaẓ am umdan i tγeẓẓen taga.

Yuγa ar lmedwed n wi-sin, ixdem am umezwaru, ifsi iceddi n umeddas n wedles, azger ibda aseblaε n tuččit-ines. Tusa-t-id am yal tikelt akkagi mara sen ifk adles i yezgaren-is iqqar-as : “Wehmeγ tura amek lmal ur yugad ara a ten icelleḥ icenfiren nsen ?”

Tassaεdit tesmar-as alim i weγyul, ula d netta, lla itwerrim s yenn teddem-d talawt n tidegt a ttetεelleq i tγeṭṭen ittrajun ula d nutenti amur-nsent. Argas-is atan ibrek af lkanun armi qrib a t idel s yiman-is ; dγa kra kan indeh-d :

A γiwel a tameṭṭut ssuyi-d, atan ḥusseγ iman-iw waqil tebda-yid tawla nni n tidett ! Iγesmaren n Mḥend u Bujemεa tqerbuben ma d taksumt-is teskaččew am winna n uyaziḍ inecwen. Tasaεdit teffeγ-d tura si tegrurt, temmeγ ar ucacfal t senser-d yiwen uxellal n tadu‚ d azuran terna yas-id taferracit, tessersiten-id γer tesga i wergaz-is. Tefser imir taferracit nni t-setbeεa-s tasumta illan yagi ddaw n taεrict ; argaz ibedd ittraju melmi ara tfak. Yeγli γer wussu, yeskwer am llufan di tεabbuṭ n yemma-s seg aṭṭan ig yettaγen degs ugeswaḥ. Terna tesbur-as axellal n tadu‚ d aẓayan, teḍfes-it af sin tesbur-it yis seg iḍarren armi d aqerruy ; yernu d nettat it-iẓḍan, yak ttaεebbwajt.

Sufella n lkanun, tacuyt trekkem, yak ass-a d seksu s-ibawen itennawel tmeṭṭut-is, yerna lqut n lalla* Tasaεdit ad tγeẓẓeḍ iḍudan-ik a bnadem mara a t-εerḍeḍ. Mḥend u Bujemεa iγesmaren-is ttqerbuben isetabaε-as s unazaε amzun ttimendert. Ineddeh : ayaah, ayemmaaa…! Icebbwel-asen akk lğiran. Yemma-s ugeswaḥ, temmut zzman ayagi maca issawal i tyemmatt-is am akken ad t-as tura kan ad ḥareb fell-as am asmi illa d llufan itturar. Yuγal am llufan netta yesεan acḥal d i laεmer-is. Tassaεdit, nettat ilaq ad telhu d kullec, akka d argaz amcum yuḍnen, akka d telha-d d imensi, maεna tenṭeq ar γur-s tenna : “ay argaz ak in-ernuγ yiwen waεdil !? Ih ! is yerra, terna-yas wayeḍ, akken argaz mazal-it lla ittlejlig, ittergigi si tawla am ifer n usefsaf.

Hand Berkouk