Tajmilt i WaΣli Bennay

0
348

Akken yebɣu yili umdan, ayen ad d-yeğğ, d ayen ɣef ad t-id bedren wiyad, ayen ɣef yennuɣ, d ayen ɣef ad ḍefren wid d-yernan deffir-s.

Ur nezmir ara ad d-nemmeslay ɣef imeɣnasen iqbayliyen ma ur d nebdir ara Waεli Bennay iqedcen aṭas deg umussu aɣelnaw akked d umussu amaziɣ. Ilul deg taddart n Leğemεa n Sahariğ deg Tizi Wezzu ass n 26 tuber 1917, sawalen-as e Waεli n yisehnunen, yekker-d deg yiwet n twacult d tigellilt, yeğğa taddart-is akken d amazyan akken ad nadi ɣef uxeddim syin yekcem ɣer unnar n asertan di lεemr-is 15 iseggasen.

Waεli Bennay yella d ameɣnas aɣelnazri. D amekdi n ukabar n uɣref azzayri taceɣlit-is d ameggi n usemlil gar tmurt n Iqbayliyen akked tenmehla n ukabar. Yella gar wid yessuturen i uεeddi ɣer umennuɣ aserdasi. Yeqdec i tuddsu tusligt imi ijemmeε-d idrimen akked d imrigen. Imi Waεli Bennay d amaziɣ aɣelnazri iban-d umgired gar-as akked tenmehla n ukabar, d aya i as-d-yeglan s unekcum-is ɣer lḥebs.

Waεli Bennay d yiwen gar imezwura i iqedcen aṭas ɣef tmaziɣt deg talit n temhersa tafransist, yessuter ad tili tmurt n iqbayliyen d yiwet, ulac tameqqrant ulac temaẓyant, yennuɣ ɣef lezzayer tazzayrit, s lmendad-is llan-d aṭas n yinjmuεen ɣef uzayer(statut) n tmaziɣt deg lezzayer n uzekka.

Deg useggas n 1949 tella-d tezɣent n tmaziɣt (crise berberiste), anda ṭṭfen akk imeɣnasen n tmurt n iqbayliyen ɣer lhebs imi i asen-sbuben asnulfu n ukabar n weɣref Aqbayli (PPK), Waεli Bennay yettwaṭṭef γer lḥebs deg usegres n wahran, asmi iteddu ad yezger ɣer Fransa ad iεiwen Σli Yehya Racid i yellan d aεeggal n tfidiralit n Fransa mgal taseqqamut talemmast. Asmi yella Weεli Bennay di lhebs yura yiwet tebrat i yemdukal-is, iεeggalen n ukabar n weɣref azzayri fehmen belli tella yiwet n tuddsa tufirt qqaren-as: “amussu agrawal amaziɣ”. Asmi id-yeffeɣ seg lhebs ikemmel leqdic-is asertan alami yettwanɣa ass 13 furar 1957 di Leğemεa n Sahariğ.

L. LILA