Tewweḍ tfidi s iɣes ma d nukni mazal-aɣ neṭṭes

15
261

D acu nenwa ad d-nemger deg iger warǧin nefris ? D acu nɣil ad d-yefk waḥriq deg warǧin teṛkeḍ tyuga? D acu neḍmeɛ deg win akken yeṭfen selfa netta warǧin id-iḥella duru?

Am akken yeḥṣel wexlul di lɣiḍa i teḥṣel Lezzayer deg učamar n iselselmen. Yeḥṣel laṣel, yewḥel yegguma ad as-yefsi ckel. Yedderɣel win akken nenwa yettwali, iɛuẓeg winna akken nenwa issel! Seččen-aɣ ddel bessif, qeḍran yeffeɣ-d seg imẓuɣen-nneɣ nekni mazal neqqar : Maɛlic, Inca’Ellah, Salem Ɛalikum, Saḥa ɛidkum, Saḥa fturkum, bṣeḥtek, rtg…

Laṣel ass-mi id-yesteqsa, azzayri yeḍḥa-d yefcel, allaɣ-is yebezwez si tadezt n ddin, yuɣal-as weɛjar yerna yettzuxu yes-s. Tamusni ass-mi akken id-nuda fell-as tufa-t-id yezder di targit n ddin, yeṭṭef-it bubarak seg učamar-is yegguma ad as-yebru. Ar melmi ad d-yendekwi? Ar melmi tafat?

Ass-agi ma nger tamawt di tmetti, ad d-naf belli ilmeẓyen-nneɣ lsan mliḥ: abalṭu n weglim, jal ( gel ) ɣef ucebbub, asexleḍ deg tutlayin, ameslay s tfenṭazit…lḥaṣun amzun akken di lurrupa iten-yuɣ lḥal, maɛna d acu kan ur ẓrin ara, belli iṛumyen uqbel ad awḍen ɣer lačiči-agi, ɛeddan-d si tegrawla n tmusni, snulfan-d, uran, ɣran, nudan ad snefsusin leqyud yurzen timetti-nsen… ma d nukni nezwar-as i lebni si sqef, nebda qbel di tmusni n lqqec, ma d allaɣ tezdeɣ-it tassemt, ulac tikta, ulac asnulfu, ulac axemmem…Allaɣ yettwarez, yebezwez, i wakken ad ixemmem yeɛdez.

Ma nezzi tamuɣli-nneɣ ɣer yilmeẓyen n Tmurt n Yiqbayliyen, ad d-naf belli kifkif, ass-agi ttun amennuɣ-nni, ttun wid-nni yeɣlin di 2001, ttun Maɛtub, ttun M.Mɛemmeri, ttun belli d nutni ɣur id d-tegwra tsarutt. Ass-agi lhan-d deg wayen ur nesɛi lmaɛna, lhan-d akwed cna n Rai, ttun iseɣ, ttun tugdut, ttun taqbaylit (yemmat-sen). Yewwet-d waḍu n tatut, yewwi yid-s irden yeǧǧa-yaɣ-d ɣer deffir alim…

Ad as-temmeslayeḍ i walbaɛḍ ɣef tjaddit ad ak-yini : “Aha ǧaɣ a xxu!”, “ D acu-tt tmaziɣt-agi!”, “ taqbaylit ur tesseččay ara aɣrum !”, gren iqaray-nsen deg uzuzen n tirga. Maca mi d-yewweḍ 25 yunyu ad ruḥen zaɛma ad d-zuṛen aẓekka n Maṭub Lwennas, mi d-yewweḍ 20 Yebrir ad d-subben merra s iberdan ad ttɛeggiḍen “Anwa wigi d imaziɣen” ur nelli ara d iɛraben uh..uh..uh! “Tamaziɣt di lakul uh..uh..uh!”. Tewweḍ tfidi s iɣes ma d nukni mazal-aɣ neṭṭes.

Anwi i d sebba di twaɣit-agi, anwa i yebɣan ay-a? D imawlan? D aɣerbaz? D ikubar n tsartit? Neɣ d adabu? Semsed allaɣ-ik, aff-d tiririt uqbel ad k-yawi wasif d aswen.

Uccen

15 COMMENTS

  1. teṛebga n wegdud uzekka mači d afellaḥ neγ d imγaṛen ara at ixedmen maca d wid yeγṛan yettmeyizen.assagi anidaten.llan wid yenneğlan.llan wid inγan. llan wid yessusmen.amek tebγiḍ ilmeẓyen ad walin tafat ma ulac win ar at ticeεlen.

  2. teṛebga n wegdud uzekka mači d afellaḥ neγ d imγaṛen ara at ixedmen maca d wid yeγṛan yettmeyizen.assagi anidaten.llan wid yenneğlan.llan wid inγan. llan wid yessusmen.amek tebγiḍ ilmeẓyen ad walin tafat ma ulac win ar at ticeεlen.

  3. Azul,

    Acchal yewzen wawalik ay uccen. Tagi takvaylit takurat yarna tiddets.

    Tanmirt tamkrat atas atas.

    Micipsa seg gemadh akin, si lkarn n dunit.

  4. Azul,

    Acchal yewzen wawalik ay uccen. Tagi takvaylit takurat yarna tiddets.

    Tanmirt tamkrat atas atas.

    Micipsa seg gemadh akin, si lkarn n dunit.

  5. teṛebga n wegdud uzekka mači d afellaḥ neγ d imγaṛen ara at ixedmen maca d wid yeγṛan yettmeyizen.assagi anidaten.llan wid yenneğlan.llan wid inγan. llan wid yessusmen.amek tebγiḍ ilmeẓyen ad walin tafat ma ulac win ar at ticeεlen.

  6. Azul,

    Acchal yewzen wawalik ay uccen. Tagi takvaylit takurat yarna tiddets.

    Tanmirt tamkrat atas atas.

    Micipsa seg gemadh akin, si lkarn n dunit.

  7. Azul, nekk a d-inniγ d tasertit, widak ivγan messu-nneγ, ur ğğan ara irgazen ara γ-iḥammin, ğğan widak ara ten-iḥammin nutni, mayella nmuqqel kan ikavaren deg neḍmeε a γ-id-awin kra i tmetti d tutlayt taqvaylit, a d-naf ulac akk acu i d-wwin, rrnan sruḥen-aγ aṭas deg-s, tura vanen-d εinani ttḥamin adavu imi amussu neγ argaz ara d-ivedden, d nutni ara d-izwiren a t-rẓen.

  8. Azul, nekk a d-inniγ d tasertit, widak ivγan messu-nneγ, ur ğğan ara irgazen ara γ-iḥammin, ğğan widak ara ten-iḥammin nutni, mayella nmuqqel kan ikavaren deg neḍmeε a γ-id-awin kra i tmetti d tutlayt taqvaylit, a d-naf ulac akk acu i d-wwin, rrnan sruḥen-aγ aṭas deg-s, tura vanen-d εinani ttḥamin adavu imi amussu neγ argaz ara d-ivedden, d nutni ara d-izwiren a t-rẓen.

  9. Azul, nekk a d-inniγ d tasertit, widak ivγan messu-nneγ, ur ğğan ara irgazen ara γ-iḥammin, ğğan widak ara ten-iḥammin nutni, mayella nmuqqel kan ikavaren deg neḍmeε a γ-id-awin kra i tmetti d tutlayt taqvaylit, a d-naf ulac akk acu i d-wwin, rrnan sruḥen-aγ aṭas deg-s, tura vanen-d εinani ttḥamin adavu imi amussu neγ argaz ara d-ivedden, d nutni ara d-izwiren a t-rẓen.

    • azul, ilaq ad nevdu ad nselmed agemmay (alphabet alatîni) i issehlen akk i medden, akk d yezwilen (les chiffres) n tmazight i d-yessummer mass Cheradi, negh mass Kamal Uzerrad, wid-a vanen n tmazight, i wakken amdan ad yevdu deg izûran macci deg ucebbuv, nekk seqdacegh izwilen i d-yessumer Dda K-Z, maca sseqdacegh-ten am akken i deânegh seqdacegh widak n wegraw Imazighen, netta isummer-iten-id akka: 11 yiwen d mraw, 22 sin d snan, 33 krâd d krâdan, 44 ukkuz d kkuzan, 55 semmus d semmusan, 66 sdîs d sdîsan, 77 sa d sayan, 88 tam d taman, 99 tzâ d tzâyan, 100 timîdi, 200 snat n timâd, 1000 agim, 2000 sin igiman, 200.000 snat n timâd igiman, amelyun, imelyunen, amelyar, imelyaren, ifêd, ifêden. Acu kan wid ara ten-yesqedcen igher i d-yeggra wawal, zemren a ten-sqedcen am wegraw Imazighen: 11 mraw d yiwen, 21 snan d yiwen, atg.
      Ma d lêhsav n wussan a ten-taffem deg usmel-a n tamurt.info, nezmer daghen a d-nerr asekkil « V » s axxam. Surfet-iyi ma tenwam d asfujjaê

    • azul, ilaq ad nevdu ad nselmed agemmay (alphabet alatîni) i issehlen akk i medden, akk d yezwilen (les chiffres) n tmazight i d-yessummer mass Cheradi, negh mass Kamal Uzerrad, wid-a vanen n tmazight, i wakken amdan ad yevdu deg izûran macci deg ucebbuv, nekk seqdacegh izwilen i d-yessumer Dda K-Z, maca sseqdacegh-ten am akken i deânegh seqdacegh widak n wegraw Imazighen, netta isummer-iten-id akka: 11 yiwen d mraw, 22 sin d snan, 33 krâd d krâdan, 44 ukkuz d kkuzan, 55 semmus d semmusan, 66 sdîs d sdîsan, 77 sa d sayan, 88 tam d taman, 99 tzâ d tzâyan, 100 timîdi, 200 snat n timâd, 1000 agim, 2000 sin igiman, 200.000 snat n timâd igiman, amelyun, imelyunen, amelyar, imelyaren, ifêd, ifêden. Acu kan wid ara ten-yesqedcen igher i d-yeggra wawal, zemren a ten-sqedcen am wegraw Imazighen: 11 mraw d yiwen, 21 snan d yiwen, atg.
      Ma d lêhsav n wussan a ten-taffem deg usmel-a n tamurt.info, nezmer daghen a d-nerr asekkil « V » s axxam. Surfet-iyi ma tenwam d asfujjaê

    • azul, ilaq ad nevdu ad nselmed agemmay (alphabet alatîni) i issehlen akk i medden, akk d yezwilen (les chiffres) n tmazight i d-yessummer mass Cheradi, negh mass Kamal Uzerrad, wid-a vanen n tmazight, i wakken amdan ad yevdu deg izûran macci deg ucebbuv, nekk seqdacegh izwilen i d-yessumer Dda K-Z, maca sseqdacegh-ten am akken i deânegh seqdacegh widak n wegraw Imazighen, netta isummer-iten-id akka: 11 yiwen d mraw, 22 sin d snan, 33 krâd d krâdan, 44 ukkuz d kkuzan, 55 semmus d semmusan, 66 sdîs d sdîsan, 77 sa d sayan, 88 tam d taman, 99 tzâ d tzâyan, 100 timîdi, 200 snat n timâd, 1000 agim, 2000 sin igiman, 200.000 snat n timâd igiman, amelyun, imelyunen, amelyar, imelyaren, ifêd, ifêden. Acu kan wid ara ten-yesqedcen igher i d-yeggra wawal, zemren a ten-sqedcen am wegraw Imazighen: 11 mraw d yiwen, 21 snan d yiwen, atg.
      Ma d lêhsav n wussan a ten-taffem deg usmel-a n tamurt.info, nezmer daghen a d-nerr asekkil « V » s axxam. Surfet-iyi ma tenwam d asfujjaê

Comments are closed.