Tullist – Tanfust n Yiɣil-St-Michel

24
480

Walaɣ-tt di tazwara si Cancale teɣremt-agi n tewkilin ittwaẓẓun deg yillel. Ur tt-fṛizeɣ ara mliḥ imi tbedd deg yigenni tagut taɣiɣdant i yas-irran tili.

Walaɣ-tt daɣen si tama n Avranches deg yimir n uɣelluy n yiṭij. Ṛṛmel awesɛan ifesren s teɣzi n tmuɣli, illa d azeggaɣ; igli, d azeggaɣ ; abuɣaz aṭagan, akk d azeggaɣ; timɛemmeṛt taḥecraruft, iman-is, temɣi-d dihinna, tebɛed ɣef lberr am txelwit tasugnant, tessewham am ṣṣraya n tirga, d tadrugant, d tabaḥant, meḥsub ɣumment-tt tillas di leḥmuregga n wass iruḥen ad tefnu.

Ruḥeɣ ɣer-s azekka-nni tafrara, leḥḥuɣ ɣef yijdi, cexceɣ seg-s; reṣṣant wallen-iw deg usɣun-a ameqran am udrar, imlekken am rrxem, afrawan am lfina. Akken ttaẓeɣ ɣer-s, tettent-i tsewham ugar, acku ulac nnig-s ahat deg umaḍal ayen immden issedhacen.

Ttcaliɣ daxel-is, wehmeɣ seg wayen ttwaliɣ amzun skefleɣ-d axxam n yiwen uṛebbit mi akken zerriɣ ɣef tzeɣwa-s i bubben yiɛrusen ifsasanen d yiẓayanen, mi akken zerriɣ deg yigniren-is ittfeǧǧiǧen d tafat n wass, reffdeɣ allen-iw idehcen ɣer ṣṣwameɛ-a icban iẓeḍyen iruḥen di tegnawt, ladɣa amyekcem-a amkerriw n tsegdalin, n tregragin, n udlag asdidan amesrar, n tballiwin n uẓru akked d usreqqet ucbiḥ n gṛanit; ayagi akk d tawuri tasegdant tameqraḥant i tessali tẓuri taɛewwajt s lmul d wul.

Mi akken zzreɣ di ttewḥid, iɛna-yi-d yiwen ufellaḥ anuṛmundi, yules-iyi-d tadyant n umennuɣ ameqran iḍran gar Saint Michel akked Cciṭan.

Inna yiwen uɛewwaj ijehlen : ‘‘Ṛebbi, ixleq-d amdan ɣef ṣṣura-s; lameɛna amdan, irra-yas-tt akken ilaq.’’

Awal-a, ɣer-s yiwet tidet tamaɣlalt; isḍuli ad d-nesnulfu di yal amenẓaw ama d tanfust n yillu adigan, ama d tin n lawliyya iɛerḍiyen n yal tamnaḍt. Azenǧi, isɛa ṣṣnem aweḥci ameččay n yimdanen ; tasreḍt n Muḥemmed, tessureg asiknew n tlawin akked taččert n lǧennet d tiḥuṛṛtin; Iɣriqiyen, — aɣref axeddam — qeddsen akk afrayen i tegber tnefsit.

Yal taddart n Fransa tella ddaw leɛnaya n lwali ines amḥaddi ittbeddilen ilmend n yimezdaɣ.

Wamma Saint Michel iɛussen ɣef Nuṛmundi-n-Wadda, Saint Michel aneglus, udem n sseɛḍ d rrbeḥ, ssif n lqedra, assaḍ n yigenni; d netta i yugaren iqehṛen Cciṭan.

Meɛna, Anuṛmundi bu tḥeṛciwin d tmezrigin, bab n nnxayel akked cctat, a-t-ah wakken ifhem d wamek d-ittales amenɣi n lwali ameqran akked Cciṭan:

‘‘Akken ad isellek si tballaɣin n Cciṭan, ibna unarag-is Sain Michel di tlemmast n ugaraw tanezduɣt-a i yuklal ugeldun n lmalayek; d tidet, anagar agurram am netta i izemren ad d-isnulfu i yiman-is tanezduɣ i tt-icban.

Meɛna, mi akken mazal ittkukru tixettalin n umcum, izzi i wayla-s s ṛṛmel imleɣleɣ udɣil ugar n yill.

Cciṭan, izdeɣ aɛecciw menwala di ceṭṭ ; maca ikseb ilmaten igleglen d aman imerɣanen, leqwaɛi ittṣaben ideg d-tmeɣɣi lɣella iblulsen, timizar tinesbaɣurin d yiɛerquben ittarrwen bla ceḥḥa; deg yimir igelled lwali ala ɣef yijdi. S wakka, Cciṭan d amerkanti; ma d Saint Michel, d aẓawali am umneṭri.

Seld kra yiseggasen n lḥif d tgullelt, irfa si tɣawsiwin-a, imxemmam ad imtawa akked Cciṭan, maca taluft mačči d tin fessusen imi aɛefrit-a d win ijgugulen di lexwayer-is.

Imxemman s teɣzi n setta wagguren ; sakkin, yiwet tsebḥit, irza ɣer lberr. Illa Yiblis itečč aḥlul sdat tewwurt-is, mi iwala imqeddes, izreb ɣer-s ad t-immager, imir-imir issuden adda n lekmam-is, iɛreḍ-it ad ikcem, rnu ifka-yas ayen ara t-id-isṭurrcen.

Segmi iswa Saint Michel akus n uyefki, irfed awal :

— Usiɣ-d akken ad ak-ssumreɣ yiwet temsalt inefɛen.

Cciṭan, d bu niyya kan wer nesɛi tiḥerci, irra-yas :

— Iwulem-iyi.

— A-t-ah ; ad i-teǧǧeḍ akk tamurt-ik.

Iḥcer Yiblis, ibɣa ad d-immeslay :

— Maca…

Ikemmel din-din Saint Michel :

— Esl-d qbel ! ad i-teǧǧeḍ akk tamurt-ik; ad ledhuɣ d uḥraz, d uxeddim, d tkerza, d uzraɛ, d uɣebbwer akked kra illan, sakkin ad nebḍu lɣella mzeggen. Neɣ d acu tenniḍ ?

Cciṭan, di ssber ines d alexxax, iqbel; acu kan issuter ad as-d-irnu kra yiselman bninen i d-igemmer di tamiwin i d-izzin i Yiɣil aywenni. Saint Michel iṛeggem-as s yiselman.

Mxemmasen, ssusfen d idis akken ad d-seknen belli mtawan msefhamen, ikemmel yimqeddes inna:

— Esl-d! ur bɣiɣ ara ad teččḥeḍ fell-i neɣ ad i-tezzmeḍ. Fren ayen i tesmenyafeḍ: lɣella ara yilin nnig tmurt neɣ tin ara d-yagaren ddaw tmurt ?

— Ad ddmeɣ tin ara yilin nnig tmurt.

— Nemsefham. (i yas-inna Yimqeddes)

Sakkin iruḥ.

Zrin setta wagguren, ur illi deg ugni awesɛan n Cciṭan ala tixizzutin, tileftin, tibeṣlin, aṣalsifis akked yimɣan uɣur aẓar afwayan ilhan abninan, ma d ifer-nsen ur iṣliḥ anagar i uɛlaf n yiɣersiwen.

Cciṭan, ur t-id-iṣaḥ yiqiḥ, ibɣa ad ifsex amtawa, iḥseb Saint Michel d ‘‘bu tmenqas’’.

Maca Imqeddes yufa-yas lbenna i tfellaḥt ; izzi ɣer Yiblis inna-yas :

— Ḍemneɣ-k ma xemmeɣ i wacemma, ayagi yusa-d kan akka bla ttɛamud;ur telli d tuccḍa-w. Rnu, akken ad ak-d-ɣermeɣ, ad ak-ssumreɣ ad teddmeḍ aseggas-a ayen akk illan ddaw wakal.

— Qebleɣ ayagi. (i inna Cciṭan)

Di tefsut i d-iḍefren, tajumma n yigwnan akk n Ṛṛuḥ imceṛṛi, dlen-tt yirden iččuren, taẓekkunt tafwayant annect n tnaqusin, lkettan, lkuẓa ameqran, iffis azeggaɣ, tajilbant, lekremb, tifeɣwa d wayen ifessun s umata i yiṭij d imenda neɣ d iguma.

Cciṭan iwumi ur d-iṣaḥ wacemma tikkelt tis-snat, irfa ayen din!
Ijmeɛ ilmaten-is d yifelḥan-is, rnu isɛuẓẓeg s umata ɣef yisumren imaynuten n unarag-is.

Immed useggas. Ibedd Saint Michel s ufella n teɣremt-is, iskad tamurt tawesɛant taṣabant, ittwali Cciṭan mi ittwellih lxedma, isserwat, ilewwi, issexzan lɣellat. Saint Michel, igren icḥen, irfa yuref imi ur izmir i kra; ur izmir ara ad ikellex i Cciṭan tikkelt tis-kraḍt, iɣtes ad d-yaɣ llza, iɛna-t ad t-id-iɛreḍ ɣer yimensi i wass n letnayen i d-iteddun.

— Ur tecriheḍ ara di tfellaḥt-nni i yaɣ-izdin, (i yas–inna) ḥsiɣ s waya; maca ur bɣiɣ ara ad d-tegri gar-aneɣ cceḥna, tin ɣer-s ssarameɣ ad d-taseḍ ad temmensiḍ yid-i. Ad ak-seččeɣ lerbayeḥ ilhan.

Iqbel Cciṭan imir imir imi aseqḍiḍ-is am tluxxext-is. Deg wass n usihar, ibges Cciṭan ilṭec, iwwi abrid n Yiɣil.

Isɣam-it Saint Michel ɣer tgida taxlaft. Ibda-yas s umetred iɛeččren d ijajuren n yiyuzaḍ d tqinsyiwin, s tkurin d tɛeṣbanin n uksum n uḥelluf, sakkin sin yiselman imeqranen s twaracin n teklilt, sakkin yiwet tdandunt tamellalt teččur d aqesṭel ilman di ccrab, sakkin yiwet tmessaḍt n ucedluḥ tafesgant am ungul, sakkin d izegza ifessin deg yimi akked uɣrum ilhan iḥman ittfuṛṛun d tafenda n wudi.

Swan ssidr amsari bu ukuffit d tiẓedt, d waman n tẓurin izeggaɣen isekkṛen, rnu seld yal aḍajin n tmečča, tessen aman-n-tudert n teffaḥ. Isgwergwir Cciṭan isgaḍ am ucbayli, armi i tt-ikker waẓ akkin, indeh-as uɛebbuḍ-is.

Dɣa Saint Michel, iwwet ikker s tɣara muhaben issexlaɛen, isreɣreɣ fell-as :

— Ṭṭixer sdat-iii ! Ṭṭixer sdat-i a lǧayeḥ ! tɛemmdeḍ … Ṭṭixer sdat-i…
Inceggal Cciṭan irwel, ma d Saint Michel, iddem ɣer-s iqwi, isqerqer-it.

Ttazzalen gar texxamin, tezzin i teɛreṣtin, ttalin tikeddanin n beṛṛa, ttṛabaɛen ɣef yicerfan d lkifan, ttneggizen si tregragt ɣer tregragt. Cciṭan ameɣbun, illa di yir tagnit; yuḍen itfegget, irewwel kan, isxeḍ akk tanezduɣt n wuɣris. Di taggara yufa-d iman-is ɣef ssḍeh aneggaru, – iwsawen akk – anda istewɛa ɣef ubuɣaz ameqraḥan s yiɣerman-is iggugin, s yijdi-is d yimerjan-is. Ur izmir ara ad irwel nnig waya; imekken-as yimqeddes s azagur s yiwet tyita n uḍar tudɣilt i t-iɛellan deg yigenni am ddabex.

Izzerzef di tegnawt am umeẓrag, iɣli ibbeɛzaq sdat yiɣrem n Mortain ; ntan wacciwen n unyir-is d waccaren n yifassen-is d yiḍarren-is s telqey deg ucṛuf iḥerzen d lebda lǧerrat n uɣelluy-a n Cciṭan.

Ikker-d isquḍur, – iqucceḥ ar taggara n zzman – iskad ɣer lebɛed Iɣil n lqedra iɛǧeǧǧin deg yigenni am uqincur deg yimir n uɣelluy, iḥsa dakken ittwarna d lebda deg umennuɣ-a ur nemɛadal, iruḥ izzuɣur akesluḥ-is, iwelleh ɣer tmura iggugin, iǧǧa i ucengu ines tiferkiwin-is, iɛerqyab-is d tzuɣar-is akked yilmaten-is.

A-t-ah wamek Saint Michel, amestan n Yinuṛmundiyen irna Cciṭan.’’
Yiwen uɣref-nniḍen, issugen-d ṭṭrad-a, akken-nniḍen.

Ahmed Hamoum

24 COMMENTS

  1. Yal aγref yesεa timucuha ines, γur-s imeḍqan anda ttzurun medden am Yiγil-a n St-Michel neγ Amjux n Lourdes, acukan wid-a ttwaseggmen i wakken ad maggren imzuyar, ma d Yemma Guraya akk d Weẓru n Ṭhur, neğğa-ten akken, imi llan aṭas n wid yenwan ala di Mekka i tella zyara acku aẓru aberkan yeγli-d deg igenni, ma d iẓra idurar ulin-d deg wakal. Ccix muḥend yeseqsa wid d-yuγalen di Tunes yal yiwen d acu tmuγli i s-id-yefka, ulamma Tunes yiwet mačči snat, kečč daγen Aḥmed teseggraḍ-d yella weγref i d-yettcahin tadyant-a akken nniḍen, ihi a wi yuffan ad illint tmuγliwin yemgaraden ideg ara nesbuγer ( amezruy s tussna mačči kif-kif am umezruy s ddin)

    • Azul a Dda Muḥend ! Idgan-a i d-tbedreḍ, ittunefkay-asen wazal imi d imawlan-nsen i issefraken tamurt, ṭṭfen deg wansayen nsen ; ẓran ibaɣuren i yasen-d-ttawin. Wamma dagi, di Tmurt Taqbaylit, d abeṛṛani (ḥaca) ibɣa ad ɣ-isfeḍ ; wamag, amedya kan, di Wihran, gan ccan i Santa-Cruz s Téléphérique, 3 neɣ 4 di Tmaneɣt, winna n Chréa tama n Blida ; ma d winna n Tgejda, Yemma Guraya, si 62 ar ass-a !!! Ammer d arraw-is i ittdeqqimen ṣṣrima, a-tt-a teǧǧuǧeg, ammer d Aqbayli isselḥawen TAMURT-is, a-t-a iqleɛ lkazirna n Tizi Lǧameɛ, izger syin srid s Aẓru n Ṭṭhur ; ala, mgal, sserwalen ɣef Udrar nneɣ imerriyen, ɛemmren-t s at yičumar, bennun lkazirnat zeɛma ad d-smiren fell-aɣ tayri nsen ad setnen fell-aɣ.

      Nek, lḥaṣun, Ccix Mnd U Lḥusin, Si Muḥend U Mḥend, Mnd U Yeḥaya, Dda Lmulud … d wigi i d Muḥemmed inu, acku d wigi i ifkan azal i Tutlayt nneɣ ; Muḥemmed nsen, ifka-t-id ad ixdem Taɛerbubt kan akked ddin nsen amzun tutlayin-niḍen d wayeḍ i ten-id-islalen.

      Nutni, sɛan aẓru aberkan n yigenni ; nek, d aẓru amellal n Ǧreǧra… nutni, sɛan lbiqaɛ lmuqeddasa ; lbeqɛa-w, d tin ideg d-luleɣ (TAMURT) ; sɛan timucuha nsen ; ula d nekni, nesɛa ṣṣeḥ nneɣ.

  2. Yal aγref yesεa timucuha ines, γur-s imeḍqan anda ttzurun medden am Yiγil-a n St-Michel neγ Amjux n Lourdes, acukan wid-a ttwaseggmen i wakken ad maggren imzuyar, ma d Yemma Guraya akk d Weẓru n Ṭhur, neğğa-ten akken, imi llan aṭas n wid yenwan ala di Mekka i tella zyara acku aẓru aberkan yeγli-d deg igenni, ma d iẓra idurar ulin-d deg wakal. Ccix muḥend yeseqsa wid d-yuγalen di Tunes yal yiwen d acu tmuγli i s-id-yefka, ulamma Tunes yiwet mačči snat, kečč daγen Aḥmed teseggraḍ-d yella weγref i d-yettcahin tadyant-a akken nniḍen, ihi a wi yuffan ad illint tmuγliwin yemgaraden ideg ara nesbuγer ( amezruy s tussna mačči kif-kif am umezruy s ddin)

    • Azul a Dda Muḥend ! Idgan-a i d-tbedreḍ, ittunefkay-asen wazal imi d imawlan-nsen i issefraken tamurt, ṭṭfen deg wansayen nsen ; ẓran ibaɣuren i yasen-d-ttawin. Wamma dagi, di Tmurt Taqbaylit, d abeṛṛani (ḥaca) ibɣa ad ɣ-isfeḍ ; wamag, amedya kan, di Wihran, gan ccan i Santa-Cruz s Téléphérique, 3 neɣ 4 di Tmaneɣt, winna n Chréa tama n Blida ; ma d winna n Tgejda, Yemma Guraya, si 62 ar ass-a !!! Ammer d arraw-is i ittdeqqimen ṣṣrima, a-tt-a teǧǧuǧeg, ammer d Aqbayli isselḥawen TAMURT-is, a-t-a iqleɛ lkazirna n Tizi Lǧameɛ, izger syin srid s Aẓru n Ṭṭhur ; ala, mgal, sserwalen ɣef Udrar nneɣ imerriyen, ɛemmren-t s at yičumar, bennun lkazirnat zeɛma ad d-smiren fell-aɣ tayri nsen ad setnen fell-aɣ.

      Nek, lḥaṣun, Ccix Mnd U Lḥusin, Si Muḥend U Mḥend, Mnd U Yeḥaya, Dda Lmulud … d wigi i d Muḥemmed inu, acku d wigi i ifkan azal i Tutlayt nneɣ ; Muḥemmed nsen, ifka-t-id ad ixdem Taɛerbubt kan akked ddin nsen amzun tutlayin-niḍen d wayeḍ i ten-id-islalen.

      Nutni, sɛan aẓru aberkan n yigenni ; nek, d aẓru amellal n Ǧreǧra… nutni, sɛan lbiqaɛ lmuqeddasa ; lbeqɛa-w, d tin ideg d-luleɣ (TAMURT) ; sɛan timucuha nsen ; ula d nekni, nesɛa ṣṣeḥ nneɣ.

  3. Yal aγref yesεa timucuha ines, γur-s imeḍqan anda ttzurun medden am Yiγil-a n St-Michel neγ Amjux n Lourdes, acukan wid-a ttwaseggmen i wakken ad maggren imzuyar, ma d Yemma Guraya akk d Weẓru n Ṭhur, neğğa-ten akken, imi llan aṭas n wid yenwan ala di Mekka i tella zyara acku aẓru aberkan yeγli-d deg igenni, ma d iẓra idurar ulin-d deg wakal. Ccix muḥend yeseqsa wid d-yuγalen di Tunes yal yiwen d acu tmuγli i s-id-yefka, ulamma Tunes yiwet mačči snat, kečč daγen Aḥmed teseggraḍ-d yella weγref i d-yettcahin tadyant-a akken nniḍen, ihi a wi yuffan ad illint tmuγliwin yemgaraden ideg ara nesbuγer ( amezruy s tussna mačči kif-kif am umezruy s ddin)

    • Azul a Dda Muḥend ! Idgan-a i d-tbedreḍ, ittunefkay-asen wazal imi d imawlan-nsen i issefraken tamurt, ṭṭfen deg wansayen nsen ; ẓran ibaɣuren i yasen-d-ttawin. Wamma dagi, di Tmurt Taqbaylit, d abeṛṛani (ḥaca) ibɣa ad ɣ-isfeḍ ; wamag, amedya kan, di Wihran, gan ccan i Santa-Cruz s Téléphérique, 3 neɣ 4 di Tmaneɣt, winna n Chréa tama n Blida ; ma d winna n Tgejda, Yemma Guraya, si 62 ar ass-a !!! Ammer d arraw-is i ittdeqqimen ṣṣrima, a-tt-a teǧǧuǧeg, ammer d Aqbayli isselḥawen TAMURT-is, a-t-a iqleɛ lkazirna n Tizi Lǧameɛ, izger syin srid s Aẓru n Ṭṭhur ; ala, mgal, sserwalen ɣef Udrar nneɣ imerriyen, ɛemmren-t s at yičumar, bennun lkazirnat zeɛma ad d-smiren fell-aɣ tayri nsen ad setnen fell-aɣ.

      Nek, lḥaṣun, Ccix Mnd U Lḥusin, Si Muḥend U Mḥend, Mnd U Yeḥaya, Dda Lmulud … d wigi i d Muḥemmed inu, acku d wigi i ifkan azal i Tutlayt nneɣ ; Muḥemmed nsen, ifka-t-id ad ixdem Taɛerbubt kan akked ddin nsen amzun tutlayin-niḍen d wayeḍ i ten-id-islalen.

      Nutni, sɛan aẓru aberkan n yigenni ; nek, d aẓru amellal n Ǧreǧra… nutni, sɛan lbiqaɛ lmuqeddasa ; lbeqɛa-w, d tin ideg d-luleɣ (TAMURT) ; sɛan timucuha nsen ; ula d nekni, nesɛa ṣṣeḥ nneɣ.

  4. D tasuqqilt lɛali akken i sent-issen Ḥmed i wumi ssarameɣ teɣzi n leɛmer d lǧehd n wafud iḍarren d uqerru. Yura nessaram ad yaru ugar!
    Ad as-iniɣ kan ad issenqes cwiṭ seg usexdem n yiwalnuten (néologismes), acku llan kra n wawalen nezmer ad nessexdem deg yimukan-nsen wid n tmeslayt n yal ass akken ad yishil uḍris i tɣuri d yizen i tigzi. Nekk ttaruɣ daɣen « akk d » neɣ « d » mačči « akked ». Asdukel-a ur yesɛi asegzi s wudem ussnan. Yal yiwet seg snat n tayunin-a tettili iman-is deg tutlayt. Afud igerrzen ay ameddakel! Lɛaziz

    • Tanemmirt-ik a Mass Lɛaziz ɣef usebɣes d yiwellihen !
      Sseqdaceɣ « d », sseqdaceɣ « akked », sseqdeɣ « akk d »

      – « d », talɣa tawezlant ; « akked », talɣa taɣezfant, d tasɣunt n tuqqna idduklen (conjonction de coordination)

      Md : Ɛli « d » Weɛli, d irfiqen = Ɛli akked Weɛli, d irfiqen

      – akk d, ibḍan ; deg-s sin iḥricen :
      « akk », tasɣunt n tesmekta (adverbe de quantité) ; « d », tazelɣa n tilawt (particule d’existence)

      Md : ayagi akk d ayen ilhan !

      • Ulac awal « akked » deg tmaziɣt, yella kan « akk » akk d « d ». Tzemreḍ dɣa deg uneggaru-ya ad d-tiniḍ : « akked d »? Amek ara d-tiniḍ daɣen : akked tmeṭṭut? Ur tezmireḍ ara ad t-id-teɣreḍ : akk t-tmeṭṭut! Tameslayt ilaq ad as-nekkes uguren ma nezmer mačči ad as-d-nernu wiyaḍ. Mačči ma tella yiwet n tayunt deg tefransist (neɣ deg taɛrabt) ilaq ad tt-id-qabel yiwet kan deg tmaziɣt. Yal tameslayt amek i tbeṭṭu tilawt. Afud igerrzen a Ḥmed, ar timlilit!

  5. D tasuqqilt lɛali akken i sent-issen Ḥmed i wumi ssarameɣ teɣzi n leɛmer d lǧehd n wafud iḍarren d uqerru. Yura nessaram ad yaru ugar!
    Ad as-iniɣ kan ad issenqes cwiṭ seg usexdem n yiwalnuten (néologismes), acku llan kra n wawalen nezmer ad nessexdem deg yimukan-nsen wid n tmeslayt n yal ass akken ad yishil uḍris i tɣuri d yizen i tigzi. Nekk ttaruɣ daɣen « akk d » neɣ « d » mačči « akked ». Asdukel-a ur yesɛi asegzi s wudem ussnan. Yal yiwet seg snat n tayunin-a tettili iman-is deg tutlayt. Afud igerrzen ay ameddakel! Lɛaziz

    • Tanemmirt-ik a Mass Lɛaziz ɣef usebɣes d yiwellihen !
      Sseqdaceɣ « d », sseqdaceɣ « akked », sseqdeɣ « akk d »

      – « d », talɣa tawezlant ; « akked », talɣa taɣezfant, d tasɣunt n tuqqna idduklen (conjonction de coordination)

      Md : Ɛli « d » Weɛli, d irfiqen = Ɛli akked Weɛli, d irfiqen

      – akk d, ibḍan ; deg-s sin iḥricen :
      « akk », tasɣunt n tesmekta (adverbe de quantité) ; « d », tazelɣa n tilawt (particule d’existence)

      Md : ayagi akk d ayen ilhan !

      • Ulac awal « akked » deg tmaziɣt, yella kan « akk » akk d « d ». Tzemreḍ dɣa deg uneggaru-ya ad d-tiniḍ : « akked d »? Amek ara d-tiniḍ daɣen : akked tmeṭṭut? Ur tezmireḍ ara ad t-id-teɣreḍ : akk t-tmeṭṭut! Tameslayt ilaq ad as-nekkes uguren ma nezmer mačči ad as-d-nernu wiyaḍ. Mačči ma tella yiwet n tayunt deg tefransist (neɣ deg taɛrabt) ilaq ad tt-id-qabel yiwet kan deg tmaziɣt. Yal tameslayt amek i tbeṭṭu tilawt. Afud igerrzen a Ḥmed, ar timlilit!

  6. D tasuqqilt lɛali akken i sent-issen Ḥmed i wumi ssarameɣ teɣzi n leɛmer d lǧehd n wafud iḍarren d uqerru. Yura nessaram ad yaru ugar!
    Ad as-iniɣ kan ad issenqes cwiṭ seg usexdem n yiwalnuten (néologismes), acku llan kra n wawalen nezmer ad nessexdem deg yimukan-nsen wid n tmeslayt n yal ass akken ad yishil uḍris i tɣuri d yizen i tigzi. Nekk ttaruɣ daɣen « akk d » neɣ « d » mačči « akked ». Asdukel-a ur yesɛi asegzi s wudem ussnan. Yal yiwet seg snat n tayunin-a tettili iman-is deg tutlayt. Afud igerrzen ay ameddakel! Lɛaziz

    • Tanemmirt-ik a Mass Lɛaziz ɣef usebɣes d yiwellihen !
      Sseqdaceɣ « d », sseqdaceɣ « akked », sseqdeɣ « akk d »

      – « d », talɣa tawezlant ; « akked », talɣa taɣezfant, d tasɣunt n tuqqna idduklen (conjonction de coordination)

      Md : Ɛli « d » Weɛli, d irfiqen = Ɛli akked Weɛli, d irfiqen

      – akk d, ibḍan ; deg-s sin iḥricen :
      « akk », tasɣunt n tesmekta (adverbe de quantité) ; « d », tazelɣa n tilawt (particule d’existence)

      Md : ayagi akk d ayen ilhan !

      • Ulac awal « akked » deg tmaziɣt, yella kan « akk » akk d « d ». Tzemreḍ dɣa deg uneggaru-ya ad d-tiniḍ : « akked d »? Amek ara d-tiniḍ daɣen : akked tmeṭṭut? Ur tezmireḍ ara ad t-id-teɣreḍ : akk t-tmeṭṭut! Tameslayt ilaq ad as-nekkes uguren ma nezmer mačči ad as-d-nernu wiyaḍ. Mačči ma tella yiwet n tayunt deg tefransist (neɣ deg taɛrabt) ilaq ad tt-id-qabel yiwet kan deg tmaziɣt. Yal tameslayt amek i tbeṭṭu tilawt. Afud igerrzen a Ḥmed, ar timlilit!

  7. Akka a ccix Ḥmed. Tbeggneḍ-d m’ara yili lebɣi ur yelli i ileɣten i tutlayt , imi ula d Tamaziɣt tezmer ad d-tini tinfusin n yiɣerfan niḍen. M’ara yili d yiwen am Dda Ḥmed ara tt-id-yawin s Teqbaylit dɣa irennu-yas ccbaḥa i tmeslayt. Tanemmirt ɣef tsuqqelt-agi d wayen akk tgiḍ yakan.

  8. Akka a ccix Ḥmed. Tbeggneḍ-d m’ara yili lebɣi ur yelli i ileɣten i tutlayt , imi ula d Tamaziɣt tezmer ad d-tini tinfusin n yiɣerfan niḍen. M’ara yili d yiwen am Dda Ḥmed ara tt-id-yawin s Teqbaylit dɣa irennu-yas ccbaḥa i tmeslayt. Tanemmirt ɣef tsuqqelt-agi d wayen akk tgiḍ yakan.

  9. a wi yuffan,mi idd idal yiwen &er le site aggi s taggi nne& at i dd yaf yeccur d les commentaires yelhan am iggi akka idd uram.d’ayen igg zmren ad yesali niveau n yeqvayliyen merra di tira d leqraya s tutlayt n da l’mulud,

  10. a wi yuffan,mi idd idal yiwen &er le site aggi s taggi nne& at i dd yaf yeccur d les commentaires yelhan am iggi akka idd uram.d’ayen igg zmren ad yesali niveau n yeqvayliyen merra di tira d leqraya s tutlayt n da l’mulud,

  11. D tasuqilt timgerrezt ! A w’ara yafen yella kra n weγmis s tmaziγt akken iḍrisen am wa ad ten-γren γef lkaγeḍ widen ur yessinen Internet. Anida-ten yinesbaγuren iqbayliyen ara yegen annect-a ? Ur llin !!

    Tamawt: yif ma nesmuzzeγ awalen ibeṛṛaniyen am « ṛṛmel » (ijdi); ma ur yelli deg tmaziγt, xerṣum ad t-nesmuzzeγ walγawi (formellement) am akk-n yeḍra i kra n wawalen am « tamacint, takeṛṛust, … ».

  12. D tasuqilt timgerrezt ! A w’ara yafen yella kra n weγmis s tmaziγt akken iḍrisen am wa ad ten-γren γef lkaγeḍ widen ur yessinen Internet. Anida-ten yinesbaγuren iqbayliyen ara yegen annect-a ? Ur llin !!

    Tamawt: yif ma nesmuzzeγ awalen ibeṛṛaniyen am « ṛṛmel » (ijdi); ma ur yelli deg tmaziγt, xerṣum ad t-nesmuzzeγ walγawi (formellement) am akk-n yeḍra i kra n wawalen am « tamacint, takeṛṛust, … ».

  13. Akka a ccix Ḥmed. Tbeggneḍ-d m’ara yili lebɣi ur yelli i ileɣten i tutlayt , imi ula d Tamaziɣt tezmer ad d-tini tinfusin n yiɣerfan niḍen. M’ara yili d yiwen am Dda Ḥmed ara tt-id-yawin s Teqbaylit dɣa irennu-yas ccbaḥa i tmeslayt. Tanemmirt ɣef tsuqqelt-agi d wayen akk tgiḍ yakan.

  14. a wi yuffan,mi idd idal yiwen &er le site aggi s taggi nne& at i dd yaf yeccur d les commentaires yelhan am iggi akka idd uram.d’ayen igg zmren ad yesali niveau n yeqvayliyen merra di tira d leqraya s tutlayt n da l’mulud,

  15. D tasuqilt timgerrezt ! A w’ara yafen yella kra n weγmis s tmaziγt akken iḍrisen am wa ad ten-γren γef lkaγeḍ widen ur yessinen Internet. Anida-ten yinesbaγuren iqbayliyen ara yegen annect-a ? Ur llin !!

    Tamawt: yif ma nesmuzzeγ awalen ibeṛṛaniyen am « ṛṛmel » (ijdi); ma ur yelli deg tmaziγt, xerṣum ad t-nesmuzzeγ walγawi (formellement) am akk-n yeḍra i kra n wawalen am « tamacint, takeṛṛust, … ».

Comments are closed.