Akwit a widak ignen

0
2745
Akwit a widak ignen
Akwit a widak ignen

TAMURT – Fkiɣ tamuɣli-w ɣef ugraw agi, walaɣ qwant deg-s tira n taɛravt. Ur fhimeɣ ara amek ara tessemlileḍ « amcic akked uɣerda » deg yiwen n wemkan. Amer d lebɣi : agraw n waɛraben (arabophones) i taɛrabt, agraw n Iqvayliyen neɣ imaziɣen sumata i tmaziɣt. Nekk axaluḍ agi ulac deg-s ayen ara d-yawin ayen yelhan, maca ala ayen n diri. Tin akk i tent yugaren, anida Iqvayliyen, ar tura, mazal ad ten-ttkellixen waɛraven inselmen n Tmazɣa. Amek i d-iḍerru waynect-a ?

a) Ar waɛrav, mara yekki (adhere) deg ugraw aqbayli, netta akken ad ikellex tihdayin nneɣ.
b) Akken ad sekcem taɛravt nsen, ad tt-iseṭṭaɛ i yal aqvayli akken ar tagara ad uɣalen akk am netta. Maca ilaq ad twalim : « werǧin aɛrav n Tmazɣa ad yeqvel akken ad yelmed tutlayt nneɣ taqvaylit. Ad d-ikcem ar tlemmast n Iqvayliyen akken a ten-yessefsed, a ten iseḥced, akken ar tagara « ad nuɣal akk am netta ». U ɣef anect-a : « aqvayli i yettuɣalen d aɛrav mačči d aɛrav ara yuɣalen d aqvayli.
c) Ma yercel akked d teqvaylit, ḥsut d akken tarwa nni ara d-ilalen ad uɣalen d aɛraven. Taqvaylit nni yuɣ neɣ yercel, tutlayt-is ad tt-temmeslay kan d imawlan-is, yernu ma ulac-it, mačči zzat-s. Arraw nni netta d teqvaylit ad kerhen kra yellan d aqvayli, ula d yemmat-sen ad tuɣal ad tekreh « atmaten-is » iqbayliyen am nettat. Tadyant agi nwala-tt asmi mmaren akken tlata n imelyan n Iqvayliyen d Teqvaylyin ar tmanaɣt ass n 14 juin 2001.
d) Teḥsam, meqqar kra degwen, d akken kunwi lukan ad truḥem ɣer ugraw n waɛraven-inselmen izayriyen werǧin ad ken qeblen ad tepubliyim kra s teqvaylit neɣ s tmaziɣt. Ayagi d ayen yellan bɣut-tt neɣ agit-tt !

Aɛrav azayri ifren, yextar abrid-is mebla ma imuqel ma isuɛed aqvayli neɣ mdah. Netta yeṭṭef di tneddra-s si tallit n iseggasen n tlatin. Imiren ad d-snulfan tidyulujit iwumi sawalen : « taɛravt-tineslemt » n usekkak. Tidyulujit agi ig ẓẓan deg wallaɣ nsen armi i yugin kra yellan d amaziɣ. Ihi, ay atmaten Iqvayliyen d Teqvaylyin, akwit qvel ma aken ifat lḥal, maca tetteddum ad tnegrem akka ar tagara. Yal agraw n aqvayli iwwi-d fell-as ad akken ad iḍegger taɛravt. Llan kra
qqaren-ak belli ma nugi apubliyi n taɛravt aɣ-qqaren « kunwi d lirasist ». D ayagi i d-ufan ar ɣurwen akken a ken erẓen, aken-id kecmen ɣer tlemmast. Ma kecmen-d ar tlemmast n twaculin (d ayen ig ḍerrun tura) ad tuɣalem « am weḥvuv nni tekcem twekka » . Ihi akwi-t, akwimt s lɛajlan !

Hand Berkouk

LEAVE A REPLY

Please enter your comment!
Please enter your name here