Tidmi

4
270

Tidmi n-umdan tettawi er wayen yellan akken ad tenfel nnig-s, ad tbeded zdat n umnar n kra yesεan udem-is d uffir. Ayen talalit ? Ayen tamettant ? D acu i d lbaḍna n tuddert ? Amek i d anemek n tɣawsiwin yejlan ? Acu-t wurar n wakud ? Ansi i d–yekka u sani yettawi? D acu yettawi ?

Neswa i lmend n tayri
Aman n weεḍil
Yellan uqbel tillin !

D tezdeg ur necbi aman
D tefsses ur necbi abeḥri
D tafat ur d-nekki si tmess
D allaɣ ur tekbil ṣṣura

Win yeswan seg-s yiwwas
Akud ad yeknu zdat-s !

Ur s-qqar yedder
Win ur neswi seg lεinṣer
Ur as-qqar yes-sen
Win ur nefriẓ lewcayer !
({{Σumer ibn lferdix}})

Yemderkel wallaɣ ɣef ubalaḍ n war tiririt. Tuttriwin ddan-t deg wabu n temseεraq, ulin-t ɣer tignewt n war-timlilit. Yenguga i llsas ṣwab-is. Leḥsab iḍul, ussan zerben, temẓi tetteftutus. Yuɣal-d usteqsi akken ad icebbel lehwari n tesbek : Ayen addud zdat lebni yesgrareb lawan ? Acu n rriḥa i d-yekkan seg yiḍelli ? Acu n yizen yebɣa ad yessiweḍ γer umnar n uzekka? Amek i d udem n wayen yezrin ? Amek i d ṣifa n kra
i d-iteddun ? Iγuraf n lḥir grawlen, zḍat leεqel d lmeεqul :

Seg yiwen inser-d waṭas
Aṭas yezzi γer yiwen
Yiwen d acu yettallas
Aṭas iwumi sawalen
Yedder yiwen seg waṭas
D nitni i s-igan ismawen
Yuγal mi t-uffan d aṭas
La s-regglen yiwen yiwen

Tirni tcba lxali. lxali yeččur d ilem. Ilem yurew-d kra yellan. Ayen yellan yettuγal d ilem. Tettemkuffut , lemwaji n wakud ḥecren! Kra yerdem kra yufrar. Amdan teṭṭef-it tesraft n lwehmat. Yetlejlij di tlaba n tagut, ur as-iban wamek. Ifergan zdat n tmuγli gten. Izuraz n ṭlam zḍan agertil n yiḍ ur nettfaka. Tagrareb teγzint γer wanu ur nesεi lqaε !
Ul yellan d amuḍin yugi ad yethedden. Ayen i t-iceγben yekka-d nnig tmusni. Tamusni tekka-d ddaw tatut. Tatut teẓḍa iẓuran akkin akka, tesgursel tabḥat n unadi. Iḍul ubrid, leεqel yeǧǧa timugent d tiselbi:

I wumi abeḥri n tefsut
I wumi cbaḥa n yigran
I wumi zzin n tsekkurt
I wumi deg yill iselman
D acu i d azal n lyaqut
Dacu i d azal n lmerǧan

Mebla amdan di tmeddurt, i wumi kra yellan ?
Aγebbar n lawan yettawi-d yid-s astulles. Tugdi tettrebbi ccan i westehzi. Yeqqim-d umeǧǧed d usḥissef ɣef lawan ideg yella umdan ddaw leεnaya n war tillin. Yettmeǧǧid lxaṭter ɣef wasmi yeεdel yiḍ akked wass, ɣefw asmi aseggas yefka anzi i useggas. Anda-t wakud deg ulac anuɣni ? Anda-tt tesga ur tekcim takka uγilif ? Anda-t umdiq deg ulac aseḥbiber ɣef uzekka neɣ ndama ɣef yiḍelli ?

Ili-k d uḥdiq ḥeker s tmuγli-iw
Ẓer ayen yellan
Deg wayen yefren !
Di lemri yella yiwen lewhi
D lewhi icerwen lewhem

Muqel deg iγeẓran d isaffen
Nadi di lebḥur deg yigarawen

Tiqqit tecba tiqqit
kra yellan d yiwen

Lkas yekcem deg waman,
Aman deg-s i d-lulen
Am win yewwin
Am win yettawin
Kra yellan
Yettaggem seg yiwen uεwin
({{Ǧalal el ddin el rumi}})

Da tṣub da tuli. Win yekkan i sebεa qamet di lebrur, yeẓra anida tebda anida tergel. Ulac abrid ur nenniḍ, ulac igenni iεedlen. Urar n tayri akked lkerh mzuγaren, wwin ulawen deg zabuq deg ur d-tekki tafat. Inzizen n tudert rgagin s nnhati i d-yeggar wamdan. Nnhati smendagent irrij n lemḥnat. Γef unyir yura wurrif. Deg ul tuɣ tirgit n tegrawla. Maca d acu ara d-yefdun rruḥ yellan di tesraft n ṣṣura ur nezmir i kra ?

Yiwen ur yezmir ad yessefru
Amek i d udem n uzekka
Kkes γef ul-ik reffu,
Ssew di tbuqalt-a
Zdew γef tiziri i d-yeḍwin tama
Fares-itt meskud-itt tella
Ma tefka-d lkif ass-a
Wis ma d ak-id t-ṣaḥ azekka !
({{Σumer Xayyam}})

{{Sɣur Ḥamid At Sliman}}

4 COMMENTS

  1. d’ayen iggerzen isefra yaggi,tanmirt a hamid nat slimane.texxus kkan tizlitt ni n? ttugh ism-is ucenay ni,tina,aya dunit ar tura ur kkemefhim egh,achal nudagh di serim ar tisinegh,qimegh wehdi latt wehidegh,qaregh as ayen id lulegh ayen aeicegh,ayen aramtegh.

  2. d’ayen iggerzen isefra yaggi,tanmirt a hamid nat slimane.texxus kkan tizlitt ni n? ttugh ism-is ucenay ni,tina,aya dunit ar tura ur kkemefhim egh,achal nudagh di serim ar tisinegh,qimegh wehdi latt wehidegh,qaregh as ayen id lulegh ayen aeicegh,ayen aramtegh.

  3. A mis mdden asfru-agi tekṣeṭ-id deg wayen yura n-isefra Abḍela ḤEMMAN amdakwel n da L-Mulud Mεamri anda yenna belli « isefra n ΣUMAR XEYAM ur mgaraden ara aṭas nutni d wid n Si Muḥend Umuḥend d-acu kan Σumar Xeyam tamddurt is tekre-d di zhu d ţawant n cci , ma d Si Muḥend Akken niḍen naɣ akken inesen amezru-is.

    Ihi ma ar ad naru kra ur ilaq ara at-naru icbaḥa acku teskidib ɣaf bab-is.

    Llan wid iţεawaden i yeɣsan asebwi qqaren i medden d nekwni i-d-inefqen.

    Arebi selkiyi di lqum ikddaben .

  4. A mis mdden asfru-agi tekṣeṭ-id deg wayen yura n-isefra Abḍela ḤEMMAN amdakwel n da L-Mulud Mεamri anda yenna belli « isefra n ΣUMAR XEYAM ur mgaraden ara aṭas nutni d wid n Si Muḥend Umuḥend d-acu kan Σumar Xeyam tamddurt is tekre-d di zhu d ţawant n cci , ma d Si Muḥend Akken niḍen naɣ akken inesen amezru-is.

    Ihi ma ar ad naru kra ur ilaq ara at-naru icbaḥa acku teskidib ɣaf bab-is.

    Llan wid iţεawaden i yeɣsan asebwi qqaren i medden d nekwni i-d-inefqen.

    Arebi selkiyi di lqum ikddaben .

Comments are closed.