Anda-k ay awal-iw!

30
369

Yal tutlayt tetter-d seg tutlayin nniḍen kra n wawalen. Ma d nekni s Yizwawen nerwi-tt aṭas. Yal ass nettawi-d awalen seg tutlayt taɛrabt i tutlayt-nneɣ, n neqq kra n wawalen deg-s.

Amedya:

a nurar: yuɣal a nelɛeb

Gma: yuɣal d xuya

Tefra: yuɣal d xlaṣ

Ameddakkel: yuɣal d arfiq

A naru: yuɣal a nekteb

A necnu: yuɣal a nɣenni

Ih: yuɣal d anɛam

Dɣa Araben ttzerrigen i Yizwawen, qqaren win imeɛnen yessefk ad yini anɛam mačči ih neɣ acu. Cfiɣ di taddart-nneɣ ma yerra yiwen i tiɣri n wayeḍ s wawal «d acu», dɣa a s-inin medden: «A k-yenttu wuncu». Ula d icennayen-nneɣ mara ad ttmeslay amur ameqqran s tefransist. Mara ad cennun amur ameqqran n wawalen-nsen d taɛrabt.

Llan wawalen i d yeffɣen seg tutlayin nniḍen uɣalen d tazwawt. Ulac aṭas i yeẓran awalen-a aẓar-nsen mačči d tazwawt. Amedya: taberwiṭ yeffeɣ-d seg tefransist „brouette“. Tazallit yeffeɣ-d seg wawal aɛrab «salat».

Llan kra n wawalen nettu-ten. Amedya: Ussan n smana akkd leḥsab. Nekni nessen kan yiwen, sin. Ayen akk nniḍen neqar-t s taɛrabt. Annect-a ɣas yella ɣer Imaziɣen nniḍen, d acu kan ar assa nugi a t-
nelmed nekni s Yizwawen.

Ula di tudrin-nneɣ yezmer ad yaf yiwen awalen s tezwawt ur nelli di kra n taddart nniḍen. Amedya: nekni neqqar di taddart-nneɣ: azegzaw am ṛbiɛ. Di taddart Mezgug (At Weɣlis) qqaren „adal“. Assmi sliɣ awal-a ḥusseɣ i yiman-iw am akken yessufeɣ-iyi-d yiwen seg tesraft. Llan kra n wawalen ɣas ffɣen-d seg tutlayin nniḍen maca ur yessefk ara a ten-yekkes yiwen. Amedya: Apolis, taberwiṭ.

Ma d awalen imaynuten am: azul, tanemmirt, iḍ ameggaz, rnan ccan i tutlayt-nneɣ. D acu kan awalen imaynuten yessefk ad kecmen ɣer tutlayt Tazwawt cwiṭ cwiṭ. Neɣ mulac amur ameqqran deg tarwa n tmurt-
nneɣ ad yekkukri ad yelmeḍ tutlayt tazwawt yeččuren d wawalen imaynuten.

I kunwi/kunemti d acu ara tinim di taluft-a?

30 COMMENTS

  1. Azul, d acu ar a nselmed i weqrur? m’ur nselmed ara agemmay akked yezwilen n tutlayt tamaziγt, yerna s waya i tessalay tmetti tutlayt is, maca nekni mazal aγ ar tura nsiḍin s wid n taεravt neγ s wid n tefransist. Deg tjerrumt n Gaya Hamimi: llan izwilen, amedya: sin agim mraw sem =2015, agemmay i d ifka daγen degs asekkil « v »

  2. Azul, d acu ar a nselmed i weqrur? m’ur nselmed ara agemmay akked yezwilen n tutlayt tamaziγt, yerna s waya i tessalay tmetti tutlayt is, maca nekni mazal aγ ar tura nsiḍin s wid n taεravt neγ s wid n tefransist. Deg tjerrumt n Gaya Hamimi: llan izwilen, amedya: sin agim mraw sem =2015, agemmay i d ifka daγen degs asekkil « v »

  3. imeɛnen = uḥdiq
    anɛam = malik
    Tazallit ahat nneɣ, yarnu imaziɣen snent vav iggenwan send Araven
    smana = ddurt/ammalas
    leḥsab = asǧenǧen
    ṛbiɛ = tafsut
    ḥusseɣ = ḥulfaɣ
    Apolis = amsulta/imsulta
    ccan = azal
    Nek, nek ad inniɣ tanemmirt tamqrant ɣef leqdic nwen, aya iggarez nezzah.Dayen ad yarnun azal amqran i tutlayt d idles Iggawawen/Izwawiyen. Aya dayen ad yefken d ad issiǧhiden affud i myal amdan yettawin iẓẓuran-is deg ul neɣ ahat ula deg tassa-s, immi nekni s tassa id n-ḥmel.
    Affud iǧǧehden i wayen ad iteddun, s uqlileḥ ad traǧǧuɣ tirra nwen ɣer zat 🙂

  4. Azul, d acu ar a nselmed i weqrur? m’ur nselmed ara agemmay akked yezwilen n tutlayt tamaziγt, yerna s waya i tessalay tmetti tutlayt is, maca nekni mazal aγ ar tura nsiḍin s wid n taεravt neγ s wid n tefransist. Deg tjerrumt n Gaya Hamimi: llan izwilen, amedya: sin agim mraw sem =2015, agemmay i d ifka daγen degs asekkil « v »

  5. imeɛnen = uḥdiq
    anɛam = malik
    Tazallit ahat nneɣ, yarnu imaziɣen snent vav iggenwan send Araven
    smana = ddurt/ammalas
    leḥsab = asǧenǧen
    ṛbiɛ = tafsut
    ḥusseɣ = ḥulfaɣ
    Apolis = amsulta/imsulta
    ccan = azal
    Nek, nek ad inniɣ tanemmirt tamqrant ɣef leqdic nwen, aya iggarez nezzah.Dayen ad yarnun azal amqran i tutlayt d idles Iggawawen/Izwawiyen. Aya dayen ad yefken d ad issiǧhiden affud i myal amdan yettawin iẓẓuran-is deg ul neɣ ahat ula deg tassa-s, immi nekni s tassa id n-ḥmel.
    Affud iǧǧehden i wayen ad iteddun, s uqlileḥ ad traǧǧuɣ tirra nwen ɣer zat 🙂

  6. Wissen acuɣer deg usmel-a, keččini tessneḍ ad taruḍ, wiyaḍ d agzar i gezzren deg tira n teqbaylit?
    GM: awal adal : « vert », mačči kan di Mezgug i t-qqaren. Yella ɣur At Yemmel, Iznagen, Ifnayen, atg.

  7. Wissen acuɣer deg usmel-a, keččini tessneḍ ad taruḍ, wiyaḍ d agzar i gezzren deg tira n teqbaylit?
    GM: awal adal : « vert », mačči kan di Mezgug i t-qqaren. Yella ɣur At Yemmel, Iznagen, Ifnayen, atg.

  8. Wissen acuɣer deg usmel-a, keččini tessneḍ ad taruḍ, wiyaḍ d agzar i gezzren deg tira n teqbaylit?
    GM: awal adal : « vert », mačči kan di Mezgug i t-qqaren. Yella ɣur At Yemmel, Iznagen, Ifnayen, atg.

  9. Azul ay Akka, ur nuksan ara amer win yessen en kra n wawal a t id yaru ar wesmel agi, yiwen a t ilmed, wayeḍ a s t id yesmekti, akken ttgen zik m’ar a d zzin i lkanun a d ttawin timucuha neγ timsaεraq, am awal agi inek  » asğenğen » yif « leḥsav » « asiḍen » acku yella wawal icuvan γur es, »aṭṭan » tanemirt s wawal agi i γ teslemdeḍ.
    Taẓallit= d amudu, a nefk amud i Vav igenwan, neγ i Yakkuc
    Tafsut d tasemhuyt, rviε neγ leḥcic,=tuga
    Awal agi « anεam »qqaren t, deg vdil n kra n wawalen n teqvaylit, amdya: « ih » neγ « acu » akk d »yah neγ maεlik,
    Yiwet temsaεreqt: vedden ur qiden, d acuten?

    • Tirit-iw ɣaf temsaɛreqt d AWALEN / LEHDUR: imi awal ɣures aṭṭas inumak, at zik aqren: « ig-ffaṛun timsal/awal d awal. ». Yarnu, amdan ittewaṭṭaf deg illes, ma d lmal deg meẓẓuɣ.
      Ihi ulac d accu ivedden nig n wawal d vav n bawal.
      Tanemmirt ɣaf uskikeḍ aggi n walaɣ

    • Tirit-iw ɣaf temsaɛreqt d AWALEN / LEHDUR: imi awal ɣures aṭṭas inumak, at zik aqren: « ig-ffaṛun timsal/awal d awal. ». Yarnu, amdan ittewaṭṭaf deg illes, ma d lmal deg meẓẓuɣ.
      Ihi ulac d accu ivedden nig n wawal d vav n bawal.
      Tanemmirt ɣaf uskikeḍ aggi n walaɣ

  10. Azul ay Akka, ur nuksan ara amer win yessen en kra n wawal a t id yaru ar wesmel agi, yiwen a t ilmed, wayeḍ a s t id yesmekti, akken ttgen zik m’ar a d zzin i lkanun a d ttawin timucuha neγ timsaεraq, am awal agi inek  » asğenğen » yif « leḥsav » « asiḍen » acku yella wawal icuvan γur es, »aṭṭan » tanemirt s wawal agi i γ teslemdeḍ.
    Taẓallit= d amudu, a nefk amud i Vav igenwan, neγ i Yakkuc
    Tafsut d tasemhuyt, rviε neγ leḥcic,=tuga
    Awal agi « anεam »qqaren t, deg vdil n kra n wawalen n teqvaylit, amdya: « ih » neγ « acu » akk d »yah neγ maεlik,
    Yiwet temsaεreqt: vedden ur qiden, d acuten?

    • Tirit-iw ɣaf temsaɛreqt d AWALEN / LEHDUR: imi awal ɣures aṭṭas inumak, at zik aqren: « ig-ffaṛun timsal/awal d awal. ». Yarnu, amdan ittewaṭṭaf deg illes, ma d lmal deg meẓẓuɣ.
      Ihi ulac d accu ivedden nig n wawal d vav n bawal.
      Tanemmirt ɣaf uskikeḍ aggi n walaɣ

    • Tirit-iw ɣaf temsaɛreqt d AWALEN / LEHDUR: imi awal ɣures aṭṭas inumak, at zik aqren: « ig-ffaṛun timsal/awal d awal. ». Yarnu, amdan ittewaṭṭaf deg illes, ma d lmal deg meẓẓuɣ.
      Ihi ulac d accu ivedden nig n wawal d vav n bawal.
      Tanemmirt ɣaf uskikeḍ aggi n walaɣ

  11. Azul ay Akka, ur nuksan ara amer win yessen en kra n wawal a t id yaru ar wesmel agi, yiwen a t ilmed, wayeḍ a s t id yesmekti, akken ttgen zik m’ar a d zzin i lkanun a d ttawin timucuha neγ timsaεraq, am awal agi inek  » asğenğen » yif « leḥsav » « asiḍen » acku yella wawal icuvan γur es, »aṭṭan » tanemirt s wawal agi i γ teslemdeḍ.
    Taẓallit= d amudu, a nefk amud i Vav igenwan, neγ i Yakkuc
    Tafsut d tasemhuyt, rviε neγ leḥcic,=tuga
    Awal agi « anεam »qqaren t, deg vdil n kra n wawalen n teqvaylit, amdya: « ih » neγ « acu » akk d »yah neγ maεlik,
    Yiwet temsaεreqt: vedden ur qiden, d acuten?

    • Tirit-iw ɣaf temsaɛreqt d AWALEN / LEHDUR: imi awal ɣures aṭṭas inumak, at zik aqren: « ig-ffaṛun timsal/awal d awal. ». Yarnu, amdan ittewaṭṭaf deg illes, ma d lmal deg meẓẓuɣ.
      Ihi ulac d accu ivedden nig n wawal d vav n bawal.
      Tanemmirt ɣaf uskikeḍ aggi n walaɣ

    • Tirit-iw ɣaf temsaɛreqt d AWALEN / LEHDUR: imi awal ɣures aṭṭas inumak, at zik aqren: “ig-ffaṛun timsal/awal d awal.”. Yarnu, amdan ittewaṭṭaf deg illes, ma d lmal deg meẓẓuɣ.
      Ihi ulac d accu ivedden nig n wawal d vav n bawal.
      Tanemmirt ɣaf uskikeḍ aggi n walaɣ

  12. Timsaεreqt: « Vedden ur qiden »= d ikufan, awal agi asğenğen yella wawal nniḍen i t icuvan, amdya: yewt it isğenğen it, =yewt it iṣreε it, ğenğen=ṣraε,
    Adal=vert, aẓerwal=bleu, awraγ, azeggaγ, amellal, awinaγ.
    nekk γileγ azegzaw wer ad yewwi d taqvaylit?.

    • 1. Timsaεreqt: « Vedden ur qiden »= d ikufan, turra imi id y-idduɣal ɣer wallaɣ d tidett yella andi id t-sliɣ.
      2. « Yewt it isğenğen it = yewt iṣreε it. » Nekni neqar: « Yewt it isčenčen it » =  » yewt it isčenčen it am uṛluc (am idrimen, neɣ ahat am uṣṣurdi iqaren ČINČIN) twala ifṭiwjen deg igenni.
      Ihit ɣur-neɣ yella umgarad anect-illat gger ASǦENǦEN d ASČENČEN.
      3. Ɣur-neɣ daɣen neqar
      Azegzaw = vert
      immenyel = magenta
      Arṣaṣṣi = bleu
      azeggaγ = rouge
      assemxi = violet
      Aččinawi = orange
      awraγ = jaune
      amellal = blanc
      Aqehwi = marron
      Avarkan = noir
      atg

  13. Timsaεreqt: « Vedden ur qiden »= d ikufan, awal agi asğenğen yella wawal nniḍen i t icuvan, amdya: yewt it isğenğen it, =yewt it iṣreε it, ğenğen=ṣraε,
    Adal=vert, aẓerwal=bleu, awraγ, azeggaγ, amellal, awinaγ.
    nekk γileγ azegzaw wer ad yewwi d taqvaylit?.

    • 1. Timsaεreqt: « Vedden ur qiden »= d ikufan, turra imi id y-idduɣal ɣer wallaɣ d tidett yella andi id t-sliɣ.
      2. « Yewt it isğenğen it = yewt iṣreε it. » Nekni neqar: « Yewt it isčenčen it » =  » yewt it isčenčen it am uṛluc (am idrimen, neɣ ahat am uṣṣurdi iqaren ČINČIN) twala ifṭiwjen deg igenni.
      Ihit ɣur-neɣ yella umgarad anect-illat gger ASǦENǦEN d ASČENČEN.
      3. Ɣur-neɣ daɣen neqar
      Azegzaw = vert
      immenyel = magenta
      Arṣaṣṣi = bleu
      azeggaγ = rouge
      assemxi = violet
      Aččinawi = orange
      awraγ = jaune
      amellal = blanc
      Aqehwi = marron
      Avarkan = noir
      atg

  14. Timsaεreqt: « Vedden ur qiden »= d ikufan, awal agi asğenğen yella wawal nniḍen i t icuvan, amdya: yewt it isğenğen it, =yewt it iṣreε it, ğenğen=ṣraε,
    Adal=vert, aẓerwal=bleu, awraγ, azeggaγ, amellal, awinaγ.
    nekk γileγ azegzaw wer ad yewwi d taqvaylit?.

    • 1. Timsaεreqt: “Vedden ur qiden”= d ikufan, turra imi id y-idduɣal ɣer wallaɣ d tidett yella andi id t-sliɣ.
      2. « Yewt it isğenğen it = yewt iṣreε it. » Nekni neqar: « Yewt it isčenčen it » =  » yewt it isčenčen it am uṛluc (am idrimen, neɣ ahat am uṣṣurdi iqaren ČINČIN) twala ifṭiwjen deg igenni.
      Ihit ɣur-neɣ yella umgarad anect-illat gger ASǦENǦEN d ASČENČEN.
      3. Ɣur-neɣ daɣen neqar
      Azegzaw = vert
      immenyel = magenta
      Arṣaṣṣi = bleu
      azeggaγ = rouge
      assemxi = violet
      Aččinawi = orange
      awraγ = jaune
      amellal = blanc
      Aqehwi = marron
      Avarkan = noir
      atg

  15. Ulamma uddreγ-d tajerrumt n Mass Gaya Hamimi i d-ifγen 1997 netta yefka-d izwilen n ttaru akka: sin agim mraw sem=2015, yerna-d agemmay s « v » am tira n wid yettarun s « v » rrnu ar waya tasertit unavaḍ tra a d-yuγal « v » i teqvaylit i mi imesli n sell-as s « v » mačči s « b », amdya: taqvaylit, vgayet, ma d Mass Kamal Nat Zerrad izwilen i d-yefka n ttaru-ten akka: sin igiman semmus d mraw=2015, agemmay war « v » a naru taqbaylit, bgayet,
    tamawt: d tidet « v » mačči akk Imaziγen d tutlayen s imesli n « v », anagar nekkni s Izwawen akk d Irifiyen.
    A d-uγaleγ ar izwilen γaf ayen yeεnan asğenğen (leḥsav) nra amer Dda K.N.Zerrad izwilen i d-isumer ad yili useqdec nsen am akken nuγ tanumi d widak n Ugraw Imaziγen amdya: mraw sin=12, netta: sin d mraw=12, acu kan nezmer ahat ma neγs a naru akka: sin igiman mraw semmus=2015, mraw sin 12, snan yiwen 21, kraḍan ukkuz 34 atg..
    Ulac wi d-ikkren yessen, maca tella tsusmi yugaren tamusni.

  16. Ulamma uddreγ-d tajerrumt n Mass Gaya Hamimi i d-ifγen 1997 netta yefka-d izwilen n ttaru akka: sin agim mraw sem=2015, yerna-d agemmay s « v » am tira n wid yettarun s « v » rrnu ar waya tasertit unavaḍ tra a d-yuγal « v » i teqvaylit i mi imesli n sell-as s « v » mačči s « b », amdya: taqvaylit, vgayet, ma d Mass Kamal Nat Zerrad izwilen i d-yefka n ttaru-ten akka: sin igiman semmus d mraw=2015, agemmay war « v » a naru taqbaylit, bgayet,
    tamawt: d tidet « v » mačči akk Imaziγen d tutlayen s imesli n « v », anagar nekkni s Izwawen akk d Irifiyen.
    A d-uγaleγ ar izwilen γaf ayen yeεnan asğenğen (leḥsav) nra amer Dda K.N.Zerrad izwilen i d-isumer ad yili useqdec nsen am akken nuγ tanumi d widak n Ugraw Imaziγen amdya: mraw sin=12, netta: sin d mraw=12, acu kan nezmer ahat ma neγs a naru akka: sin igiman mraw semmus=2015, mraw sin 12, snan yiwen 21, kraḍan ukkuz 34 atg..
    Ulac wi d-ikkren yessen, maca tella tsusmi yugaren tamusni.

  17. Ulamma uddreγ-d tajerrumt n Mass Gaya Hamimi i d-ifγen 1997 netta yefka-d izwilen n ttaru akka: sin agim mraw sem=2015, yerna-d agemmay s « v » am tira n wid yettarun s « v » rrnu ar waya tasertit unavaḍ tra a d-yuγal « v » i teqvaylit i mi imesli n sell-as s « v » mačči s « b », amdya: taqvaylit, vgayet, ma d Mass Kamal Nat Zerrad izwilen i d-yefka n ttaru-ten akka: sin igiman semmus d mraw=2015, agemmay war « v » a naru taqbaylit, bgayet,
    tamawt: d tidet « v » mačči akk Imaziγen d tutlayen s imesli n « v », anagar nekkni s Izwawen akk d Irifiyen.
    A d-uγaleγ ar izwilen γaf ayen yeεnan asğenğen (leḥsav) nra amer Dda K.N.Zerrad izwilen i d-isumer ad yili useqdec nsen am akken nuγ tanumi d widak n Ugraw Imaziγen amdya: mraw sin=12, netta: sin d mraw=12, acu kan nezmer ahat ma neγs a naru akka: sin igiman mraw semmus=2015, mraw sin 12, snan yiwen 21, kraḍan ukkuz 34 atg..
    Ulac wi d-ikkren yessen, maca tella tsusmi yugaren tamusni.

  18. Timsaεreqt agi nezmer a tt-id nawi assa γef yemdanen, kra akken ur ttwaqden ara, ur ttewrebban ara γef teqvaylit ad tettkel fell asen a tt-ḥerzen ad sswen awal is i wakken ad yeğuğeg, wigi vedden ur qiden, zgan ssalayen tutlayin nniḍen, tin nsen ğğan-tt teγli,

  19. Timsaεreqt agi nezmer a tt-id nawi assa γef yemdanen, kra akken ur ttwaqden ara, ur ttewrebban ara γef teqvaylit ad tettkel fell asen a tt-ḥerzen ad sswen awal is i wakken ad yeğuğeg, wigi vedden ur qiden, zgan ssalayen tutlayin nniḍen, tin nsen ğğan-tt teγli,

  20. Timsaεreqt agi nezmer a tt-id nawi assa γef yemdanen, kra akken ur ttwaqden ara, ur ttewrebban ara γef teqvaylit ad tettkel fell asen a tt-ḥerzen ad sswen awal is i wakken ad yeğuğeg, wigi vedden ur qiden, zgan ssalayen tutlayin nniḍen, tin nsen ğğan-tt teγli,

  21. imeɛnen = uḥdiq
    anɛam = malik
    Tazallit ahat nneɣ, yarnu imaziɣen snent vav iggenwan send Araven
    smana = ddurt/ammalas
    leḥsab = asǧenǧen
    ṛbiɛ = tafsut
    ḥusseɣ = ḥulfaɣ
    Apolis = amsulta/imsulta
    ccan = azal
    Nek, nek ad inniɣ tanemmirt tamqrant ɣef leqdic nwen, aya iggarez nezzah.Dayen ad yarnun azal amqran i tutlayt d idles Iggawawen/Izwawiyen. Aya dayen ad yefken d ad issiǧhiden affud i myal amdan yettawin iẓẓuran-is deg ul neɣ ahat ula deg tassa-s, immi nekni s tassa id n-ḥmel.
    Affud iǧǧehden i wayen ad iteddun, s uqlileḥ ad traǧǧuɣ tirra nwen ɣer zat 🙂

Comments are closed.