Tadiwennit n Ulhim(I)

0
388
Tadiwennit n Ulhim
Tadiwennit n Ulhim

TAMURT – N lqarub n temdint n Samari* i d-yemɣin i taddart n weɣbaṛ* ur d-nettban i tmuɣli. Imezdaɣen-is d wid seg n wedrum n taɛrift* n Hirud* Gan akk d imṣabanen imbehnas*; « ssarden udmawen-nsen s useɣwen »(01), leḥya d lḥecma ɣabent ar ɣur-sen. Ajjeḍ* nsen i isefk fell-asen ad sucfen surat-nsen yiwet n tikelt deg ddurt i meṛṛa kra yellan ɣef ubrid (tikelt), argaz tameṭṭut.

Yiwen wass, illa umṛabeḍ isem-is Bulla, ikcem ar taddart agi. Ddan-d yides sin n ixuniyen (imẓulla) ak d uqcict n talilt* n xemseṭṭac n iseggasen. Bulla iga tamawt, iwala irgazen ak ttlawin ttheggin iman-nsen ad ruḥen ar teqa-nsen* ; terkeb-it yiwet n lḥecma d leḥya s wayen i yettwali; dɣa irfed allen d urawen-is ar igenni, iɛenna ɣer Sidi Ṛebbi, inna: « A Bab igenwan !… a win i yxelqen sswaḥel d igenwan d lebḥuṛ », is-inna, yuɣal inteq ar ɣur-sen, inna diɣen :

-Init-iyi-d, dacu-tt agi* ajeggaḥ* ufḍiḥ am wagi iken iblan ?Inṭeq-d ar ɣur-sen yiwen uterras, inna: -Ay abeṛṛani, d acu i twalaḍ d lefsad neɣ lexṣaṣ si tilianin* tigerramin* agi nneɣ ? yak ulac deg-s kra n laɛib ma ngen ak ttlawin nneɣ seg yiwen n wussu; acuɣer dayen n ddir ma newwi-tent ad sucfent ak yid-neɣ ?

Amṛabeḍ iseqsa-t: -Maca, anwa wagi it-ɛabdem ?

-Aqlaɣ, is-yerra winna, nekni d ineggura si taɛrift n Hirud*, akawat* n Sidna Ɛisa. Nekni aql-aɣ d imasiḥen u s usaɛli n wawal ara d-nini seg imastanen* n tmasiḥt taḥeqqanit. Amṛabeḍ Bulla yenneqḍaɛ deg-s wawal, ibren ɣer deffir-s ar ṭṭelba it-id-iḍefren, inna: « yak d ayen twalam, mačči deg ubrid n tidett illan!? Ṭṭelba rran-as-d akk fiḥel ttexmam : « Atan ulac kra n ccekk, deg ubekkaḍ* ittɛummun ! »

Akken d-iɣli yiḍ, Bulla iger iman-is ar tlemmast n uḥḍun n izeyyaṛen, dɣa ikcem ar daxel n lemqam*. Di tzeqqa tamezwarut n lmeḥreb, iḍher-as irgazen d tlawin, segmi i ṣenṣalen akk iceṭṭiḍen-nsen, ruḥen, akken i d-ffɣen tikelt tamezwarut i tɛebbaḍ n tyemmatin-nsen, teddun ar tama i d-ittaken ar tmedwa*. Meṛṛa, win-d ɣef iqerray nsen tiɛeṣṣabin* n ijeǧǧigen. Teqqim ak taḍsa d yezlan, lxalat lla sčenčinent ixelxalen d imeqyasen n ssdeq*, ddheb d lfeṭṭa.

Akken iruḥen irkell, iqqim-d umṛabeḍ ittḥebbiṛ ɣef ayen i d-iwwi at ixdem. Ma iwwi-d ad iḍfer lhemm ar tɛabbuṭṭ n yemma-s neɣ ad yeqqim kan s lewhi ad iqqar taẓallit ?

Mcawaren gar-asen, amṛabeḍ d ṭṭelba-s qeblen ma tkemmel tagatt* akk ilaq-asen i ssin ansi id-ikka akken as-yaf iwaṭṭan ddwa-s u labud an ṣubb ar temdunin ma nebɣa an neslek imcucaf. Maca, aɛessas n lḥemmam iger-d iman-is, inna: -Ay amɣar, nddereɣ deg-k amma ad tkecmeḍ kečč d tlata n ilmeẓyen i d-iddan yid-k, is-yenna diɣen, nutni tella fell-asen tugdi, ma d kečč tmenɛaḍ ! »

Amɣar ikcem weḥdes ar temda n ucucef, yessens taftilt deffir-s iskew tacemmaɛt ittezruruqen; yuɣal af tgecrar iẓul. Ar ṭṭerf-is kan, tilawin d yergazen lla sneḥniḥen* sluffuẓen ttemyerkaben* am ijedɛan di tmizar. Dɣa Bulla iffeɣ-d wul-is deg ayen yettwali d wayen isell ar tmiwa-s, iluɛa s ṭṭuɛ-inek a Sidi Ṛebbi, indeh: « A kečč a Bab n lberhan iqwan !… a kečč i iceyyaɛn anfal* i tarwa n Cayin*, suter-ak s lqedra inek d lqewwa inek ma ur tewwiteḍ imexluqen agi imbehhas* !

Taẓalit-is tfuk, syen, ata yuder-d am ayen icban siεqa*, yiwen wakli*. Iga d aεeryan, iwwi-d ssif, ibra-d i wusman*. Iwwet-d di tewwurt u Bulla yesseqsa-t:

-Menhu wagi? anwa akka a lxelq agi? Lli-tt-in, is d-rra taγect nni deffir n tewwurt, taẓallit nni i tḍuεeḍ tettwaqbel, atan tettwaqbel-ak-id…. Bulla yelli-d tawwurt, yaεqel-it d ulhim,

tekcem-it lxelεa dγa yenna-yas: « Sutreγ-ak Bab igenwan akken ad ttuεaqben imdanen agi, amek d kečč ay ulhim i d-yusan a tent-εaqbeḍ imi wigi tama-k a yeddan? »

-Ulhim: Ay ungif*, d kečč ara yigen acukku af lemḥibba d ukuttu* γef wigi d-ttemmeslayeḍ !.. ur teḥsiḍ ara belli nekk usiγ-d ad εaqbeγ ayen yuran s leqseḥ mebla lewwu lameṛ iyi-d-ittwafkan a tesεeddi-γ?

Yuγal-it-id laεqel, maca Bulla yugi as-iserreḥ i wulhim. Ixemmem yifit as-yanef kra n wakud*akken wid yellan d at-laεqel d lmaεqul, ma ad uγalen s abrid. Akken ad as-yeṣruḥ akud, amṛabeḍ inna i wulhim :

-Γur-i aṭṭas n iseqsiyen i bγiγ ak-in ssutreγ, εahed-iyi ar d ay-id-terreḍ seg ul n tidett ».

Amawal: Ulhim: diable. /Abehnas: impudent/. Abessar: messager/. Acengu : ennemi/. Actal: éspèce/. Adekker : chœur/. Adlil: guide./Afaz : luxure/. Afud : force/. Agerram : saint/.Akawat : ami/. Agecraruḍ : inaccessible/. Aggi: acte/. Agim: mille/. Aḥennak : orgueil/. Ahes: enfer/. Ajjed: religion/. Ajeggaḥ : pervers/. Akasan : haine/. Akud : temps/ Ssdeq:métal peu précieux

Expression :
Ssarden udmawen-nsen s useɣwen (01): d imdanen ur nettseḍḥi ara, ur nettneḥcam ara zzat n tkerkas d tkellax.
*  Wagi d weḥric amenzu n weḍris ‘tadiwennit n ulhim » i d-erriγ di tefransist γer teqbaylit.

Hand Berkouk

LEAVE A REPLY

Please enter your comment!
Please enter your name here