Yearly Archives: 2019

At laxert (I)

TAMURT - Urgaɣ iḍ yezrin yiwet n targit ur nesɛi lmaɛna, ad zmumgen wid yerwan laɛqel, u ad xelɛen* wid i wumi yeffeɣ.Urgaɣ kkren-d kra seg wid yemmuten. Ffɣen-d seg iẓekwan-nsen. Yiwet n llebsa akk i d-lsan. D acebḥan amzun d aweffa* n lwemwaji n yillel*. udmawen-nsen, nɛud* d yiwen imi ɣzan am tregwan cerwen waman ugeffur ; am akken mazal laɛtab d laẓ yeqqaz deg-sen.

Tabrat ireẓmen n ilemẓi Azzayri i Gaïd Salaḥ

TAMURT - Ass-agi agdud Azzayri isskfel-d deg wufuɣ is ar webrid tidet n tegmat d tzemmalt taɣelnawt ines maca iɣallen n uzerki agi ur llin ara i keč a Gaïd Salah

Awal unaẓur (II)

TAMURT - Aseqsi: Aqla-k tettwasneḍ deg uḥric agi n usterǧem n isura-inek ar teqvaylit d acu n iswi inek ar zzat ?Racid Tiɣilt: Tazwara am akken yeqqar Crunnu, s lferḥ d ameqran i xeddmeɣ ccɣel agi, yernu akken yenna umedya sɣur-neɣ: "Yal wa ad inadi ɣef ayla-s, akka i d taqvaylit". U tayeḍ ilaq iyi ad fkeɣ udem n leqder i wid merra i y-icban. S wayagi u s wudem yeṣfan, akken i zemreɣ ula d nekk ad ikkiɣ deg umnaɛ d useḥbiber n yedles nneɣ sumata (patrimoine).

Awal unaẓur: Nekk ttekkaɣ deg weḥraz n tutlayt n tyemmat-iw

TAMURT - « Nekk ttekkaɣ deg weḥraz n tutlayt n tyemmat-iw » Anaẓur n tidett i yessenen ad isseqdec tamzert* ak d wawal. Kra n iseggasen agi ineggura, yufrar-d s isnulaf* n isura innuɣen* uddiren* i yeswehmen yal amdan. Si DdaSpillu, Icawraren, tura isnulef-d* ar teqvaylit, asaru n usmessu* Shrek i mechuren. S usemmezray* si Shrek I, yuɣal iqeddem ar uḥric wis sin. Ussan agi kan i yebda i tt-ikkumirsializi. Deg awalen-ines, i ygan-d tuffra-s, tin n usemmezray n isnulaf-is.

Tasuta n usirem

TAMURT - Seg wass mi d-ussan waɛraven inselmen (Banu Hilal) ɣer tmurt-nneɣ, timetti-nneɣ* ikcem-itt ssus* ḥeznen idurar, tuḍen tmurt . Niqal nnan-d tamussni, yerna d ayen yelhan, maca ayen akken yelhan, yelha kan i nutni, mačči d nutni i yellan di ṭṭlam !? Mačči d nutni i yqelɛen iqerray n yemdanen !? Mačči d nutni i yzellun tullas qvel asent-ttwagzem timiṭ !? Mačči di tmurt-nsen i ulac aman, ulac d tizegzewt n yemɣan !?

Ass umezruy (V)

TAMURT - Anida Iqvayliyen ɣur-sen tamusna*. Inna-k yiwen umusnaw afransis deg udlis ines : « Iqvayliyen ẓewren di yal tamsalt*, banen-d nefεan, selḥen. Di tlelli Lzayer, d nutni i d-fernen akken ad ssbedden* tisyar n waman* am akken i ten-ssalayen ar ɣur-sen. D imaṣuten n At Wassif i yebnan asergel* n Assif ad Ham* deg useggas n 1787.

Ass n umezruy (IV)

TAMURT - Akwen-d smektiɣ kan yiwet n tawinest* n tinawt anda ik-yenna : « timsirt* tamenzut s taεravt tettwaxleq-d deg useggas n 1833 ; akken kan tamharsa* tessers tibalizin-is ». Inna-d diɣen : tamsirt tamenzut s teqbaylit tettwabda-d armi 1881 (01) ; segimi i sefsan* tanaḍt* n usaεreb* n 1865 armi d 1877*(02). Ayen i si iglan s usaεerreb ula d tmiwa timazɣanin*. Cwi kan tamharsa « tuɣal-d ar ubrid » tagara nni i taεrabt i wumi fkan afud, maca s wudem n ddin ineslem. Iqvayliyen di tallit nni, mazal ur d-ukin ara seg meɣrud i ten-yewten akken ad d-lhun, ad gen lewhi d wayla-nnsen am nutni am medden deg umaḍal sumata.

Ass n umezruy (III)

TAMURT - Akabar agi abenbelli*, iverreḥ-d* tinawt* i yewwin isem d-nniɣ yagi (walit amur wi sin). Ben Bella yuɣal d amagdal*, aben it-yessawḍen ad yeg tagdilt d wid i yennuɣ i 1962, asmi akken i yella ar uqerruy n uḍavu azayri. Maca ur yettu ara taεerravit* d ineslemit-is*. Aḥric tinawt tamenzut* ittuverreḥ-d deg uɣmis i wumi qqaren El badil, u taḍfirt niqal ad d-teffeɣ deg uɣmis n imal*, usufeɣ n tira i d-iteddun.

Am win yettrajun tafsut di tneẓruft

DZAYER (TAMURT) - Ar ass-a llan waṭas n Yizwawen akk d Imaziɣen-nniḍen n tmura n tmazɣa yettrajun tafsut di tneẓruft. Dɣa seg wasmi tamaziɣt tuɣal d tutlayt tunṣivt ugten di tmurt n Dzayer yad yeqqaren „ Nekni merra d Imaziɣen“, s yin akkin ad kemmel awal-nsen s taɛravt. Qqaren „Tamaziɣt mačči ass-a“. 

Ass n umezruy (II)

TAMURT - Maca yewwi-d a nerr tajmilt i Dda Muḥend akked d ilmeẓyen i yellan d tama-s εawenen-t akken ad ikkemmel leqdic-ines deg ubrid agi uḥarez n timmuzɣa*. Ilaq ad twalim, mačči am tura. Kra yellan d tagdilt* di tallit nni izgad mgal tikta i ytteddun d tudert n tutlayt tmaziɣt zzat n tεarabt. Taneggarut agi, (meḥsub tεarabt) tuɣal d ttalafsa n kra i gan ixullef ɣef ayen yellan d εarab. Illa : P.R.S, P.A.G.S, A.A.E akked d izelmaḍen imṭurfa* Ifransisen. Ternuḍ-as iqeddacen nniḍen s iman-nnsen kan, imi wigi mmalen ar waεraben-inselmen si zik, i zzman n P.P.A.
- Advertisment -

Most Read