Tisuta n uzekka

0
390
Tisuta n uzekka
Tisuta n uzekka

TAMURT – Aqlaɣ deg yiwet n talit anda ilaq a neḥḥader aṭṭas ɣef tnaṣlit nneɣ, ma nebɣa a nezger lqern agi deg nella. Walaɣ, tagara-a, ayen ulac-it zik; tiwaculin nneɣ qebblent ad nasbent wigi iwumi neqqar « aɛraben » neɣ « imsɛarben ». Tazwara, d tiwaculin ig zedɣen di tmanaɣt i d-ittawin « ajeǧǧiḍ » agi n tiɛarubt neɣ n taɛrabt n temdint. Walit kan tiwaculin ig zedɣen di berra n tmurt taqbaylit; ulac, waqila ula yiwet tfamilt ig menɛan deg lhemm, si daɛwessu n twaɣit agi nezzwaǧ akked twaculin timsɛarbin.

Ur ḥsiɣ ara, d acu i ten-ittawin akken ad sxellen ccetla taqbaylit, idammen n iqbayliyen akked d imsɛarben d temsɛrbin, iɣ-d-iqqaren, ar tura :  » nekni n usa-d si Ccerq, newwi-aken-d « aqwran » (nnesxa), d wagi i ken-d-irran d imdanen, wammag tili, mazal-iken deg ifriyen am lewḥuc ». Tameslayt taɛrabt, d tin nneɣ, d tagi ig ttmeslay Sidi Ṛebbi, am akken Ṛebbi yagi d tagi kan ig fhem.

« Tutlayt agi nwen, telha kan i ccḍeḥ akked d tmucuha », iɣ-d-qqaren imsɛarben d temsɛrbin. Amek ara tesddukleḍ tawacult taqvaylit d tegmatt d widak ig kkaten akken aɣ-mḥun akken a nuɣal am nutni ? Amek ara tamnem, ara teddum d widak i ken iqqaren : « Nekni d atmaten khawa khawa », netta a ken-qqazen aẓekka s taɛrabt tneslemt akked tidyulujit ines : « taɛrabt tineslemt n usekkak » (akken is-yenna amyaru teqvaylti Waamer

Ulamara deg wedlis-ines)?

Si melmi kan ig beddel wanect-a, wammag mara tuɣaleḍ warem (20) n iseggasen ɣer deffir, ulac aqbayli ara inasben imsaɛreb. Ulac win ara iqeblen ad yefk yelli-s i waɛrab, yernu iẓra, iwala aɛrab-agi d win ig kkaten akken a ten-yessenger. Akken llan iqbayliyen d imaziɣen sumata, ẓran, walan u ɛemmden akken tarwa-nsen neɣ ccetla ara d ilalen ger taqbaylit d imsaɛreb neɣ ger uqvaylit d timsaɛrebt, tazwara:

1) Ur d-tteffɣen ara d iqbayliyen neɣ d imaziɣen.
2) Ur ttmeslayen ara tutlayt taqvaylit, maca ad mmeslayen tameslayt n waɛraben.
3) Ur d tḥuddun, ur ttḥami ara tanaslit taqbaylit ig teddun ad tenger.
4) D tarwa yagi taɛrabt-taqvaylit, d ttin ara yettnaɣen tanaslit taqbaylit.
5) D tarwa ara tḥuddun tapalastinit, ara tḥuddun l’Umma taɛraabt-tineslemt, d tin diɣen ara iddun deg ubrid n timura taɛrabin n Cam, akken itt-ibna Messali Lḥaǧ si 1948 atg,….

Bɣiɣ kan ad d-iniɣ iqbayliyen ass-a, isdderwec-iten ddin ineslem isen-d-iwwi Okba ben Nafaɛ si Saɛudi di lqern ṭam (8). Kra dinn ur tettwalin, am wina akken iddreɣlen, netta iteddu ɣer zzat, xas akken ur yettwali.

Aɛraben d imsɛarben, ɣur-sen « aqwran » deg ufus, ajenwi deg waye u teddun, tteklen ɣef iswi-nsen, imi aqbayli igen, mazal-it d win ig ttkellix ar tura waɛrab-ineslem, acku mazal aqbayli ur d-ifaqen ara, ar tura belli ittustaɛmeṛ, ddawa n uzaglu n waɛraben di tmurt-is.

Nettwali widak nneɣ, amek i ttɛammiden imawlan-nsen akken « ad sebɣen » d aɛraben. Nettwali mi d-ttasent twaculin nsen, yal anebdu ar tuddar nneɣ, amek tarwa nsen i yettidiren di Wehran, di tmanaɣt, atg,…am arrac, am tullas, akken llan, sawalen s tegnawit akked d istuddar, ilɛiwaḍ (au lieu de…) ad lemmden tutlayt nsen taqvaylit.

Anect-a akk tiwaculin tiqbayliyin agi, mačči errant-d s lexbar d akken, ma tkemmel akka lla nteddu a nenger.

Hand Berkouk

LEAVE A REPLY

Please enter your comment!
Please enter your name here